Jabukovik
Jabukovik je naselje u Srbiji u opštini Crna Trava u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 46 stanovnika.
Jabukovik | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Opština | Crna Trava |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  46 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 54′ 12″ S; 22° 22′ 05″ I / 42.903333° S; 22.368166° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 969 m |
.svg)  Jabukovik Jabukovik na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 016 |
| Registarska oznaka | LE |
Nastanak naselja i poreklo stanovništva uredi
Predanje kaže da je selo Jabukovik dobilo ime po tome što se prvi stanovnici nastanili blizu jedne usamljene jabuke.
Pričalo se o tome kako je neko od tih prvih doseljenika se vratio u svoj stari zavičaj u Valništu. Kad bi Valnišani dolazili u posetu svojim naseljenicima na ovom području, uvek bi se orijentisali prema jabuci; otuda i naziv mesta Jabukovik. Taj prvi naseljeni deo zove se i Stari Dom (Lanište).
Selo Jabukovik bilo je svo zajedno -„na kup“, i malo najpre sedam kuća. Prvi doseljenik ovog sela zvao se Radič. On je po pričanju ubio u Malnišu Turčina pa da bi izbegao streljanje sa svojih sedam sinova, ženom i stokom pošao je za Darkovce -da se tamo naseli. Nosio je decu u koševima i terao oko 40 goveda, među kojima je bila njegova krava Breza kao hranitelj porodice. Jabukovik je onda ličio na pravi pravcati pustinjak. Kod sela Jabukovik Radičeva goveda su stala i nisu htela dalje. Njegova namera da putuje dalje time je bila ozbiljno presečena. Verski zanesen –„on je rekal da živimo tu“. Smatrao je da stoka po božjoj volji neće dalje i po „božjoj milosti“-ostao je i tu naselje obrazovao.
Po drugom tvrđenju doseljenici Radičevci iz Vlaniša su tražili bolje zemljište (zemljište pod gorom) i pošli prema Darkovcu. U Jabukoviku im zastala goveda da bi saznali hoće li napredovati -u ovom selu odsekli su hrast i kada je stablo palo gledali su hoće li ćutuk ostati čitav ili ne-pa kako je ćutuk ostao čitav, značilo je da će napredovati i tu su ostali i naselje formirali. Oba predanja kažu da je Radič prvi doseljenik u Jabukovik. Radič je imao sedam sinova: Bogdana, Ivana, Gulju, Kostadina, Ignjata, Jakova i Ristu. Prema njihovim imenima i mahale su dobile nazive.
Prošlost i starine uredi
U selo Jabukovik postoje Gornje i Donje Selište. Postoji Tursko rudište kod Ristića, zatim Tursko Gumno na mestu gde je danas zgrada osnovne škole i zadružna prodavnica u Jabukoviku. Turska vada ide do Turskog Rudišta. Postoji i Turski Grob u Guljinskoj mahali, zatim drugi Turski Grob blizu mahale Ivanove Njive, na mestu zvano Širina (blizu Tumbe).
Jabukovik je 1879. godine popisan kao mesto u Vlasotinačkom srezu. Tu je zapisano 59 kuća sa 475 duša, nema pismenih ljudi a broj poreskih glava iznosio je 95.[1]
Osnovna škola u mestu se od 1931. godine zove "Stevan Nemanja".[2]
Demografija uredi
U naselju Jabukovik živi 92 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 55,0 godina (52,7 kod muškaraca i 57,3 kod žena). U naselju ima 46 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,11.
Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
Na planinskim kosama Šiljegarnika (975m) i Tumbe(1372m) između Gradsko-Kalanske i Tegošničke reke nalazi se selo Jabukovik. Ova plećata planinska kosa nije jedinstvena već ima mnogo sporednih udubljenja i uzvišenja. Strme stene kose spuštaju se prema rekama Gradskoj, Vlasini i Tegošnici gde prelaze u klisuru.
Selo Ja b u k o v i k čine mahale (1963.g):
- Mahale: G u lj i n c i-I l č i n Č u k a r (10k),
- Mahale:R i s t i n i-G o r nj a M a h a l a(24k),
- Mahale:N i k o l i n i-D o nj a M a h a l a(15k),
- Mahale:B a r c i-L a n i š t e (14k),
- Mahala: P r i b i l i c a (6k),
- Mahala: P a u n o v e (7k),
- Mahala: V l a d i s a v c i (6k),
- Mahala: K o s t a d i n o v i (3k),
- Mahale: I v a n o v e Nj i v e (11k) i
- K o č i n i š t e (2k); ukupno 97 kuća.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 0 | 1 | ||
| 80+ | 0 | 2 | ||
| 75—79 | 5 | 5 | ||
| 70—74 | 9 | 10 | ||
| 65—69 | 7 | 11 | ||
| 60—64 | 2 | 2 | ||
| 55—59 | 0 | 0 | ||
| 50—54 | 3 | 4 | ||
| 45—49 | 5 | 4 | ||
| 40—44 | 1 | 2 | ||
| 35—39 | 3 | 0 | ||
| 30—34 | 6 | 0 | ||
| 25—29 | 3 | 1 | ||
| 20—24 | 3 | 2 | ||
| 15—19 | 0 | 2 | ||
| 10—14 | 0 | 0 | ||
| 5—9 | 0 | 1 | ||
| 0—4 | 1 | 2 | ||
| Prosek : | 52,7 | 57,3 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 47 | 16 | 23 | 6 | 2 | 0 |
| Ženski | 46 | 5 | 25 | 15 | 1 | 0 |
| UKUPNO | 93 | 21 | 48 | 21 | 3 | 0 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 15 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| Ženski | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 17 | 2 | 0 | 0 | 0 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 0 | 12 | 0 | 0 | 1 |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 0 | 12 | 0 | 0 | 1 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 |
| UKUPNO | 0 | 1 | 0 | 0 | 1 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| UKUPNO | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Reference uredi
- ^ "Otadžbina", Beograd 1880. godine
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1931. godine
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
