Jugurtin rat

Jugurtin rat (111 – 105. godine p. n. e.) je bio sukob između Rimske republike i Numidije, zemlje u severnoj Africi, koji je dobio ime po Jugurti, numidijskom kralju.

Jugurtin rat
Vreme 111. p. n. e. – 105. p. n. e. Mesto Numidija Ishod rimska pobeda
Sukobljene strane
Numidija	Rimska republika
Komandanti i vođe
Jugurta	Kvint Cecilije Metel Gaj Marije Lucije Kornelije Sula

Jugurta je bio unuk Masinise, kralja Numidije, bio je darovit vojskovođa i popularan među podanicima. Iskustvo je stekao boreći se u redovima Scipiona Emilijana, a stvorio je i dobre odnose sa rimskim aristokratama, što je doprinelo tome da bude upoznat sa stanjem u Rimu.

Krajem 2. veka p. n. e. u Rimu se vodila borba između populara i optimata što je olakšalo pograničnim narodima da vode ratove protiv Rima na skoro svim granicama države. Ovi sukobi su uglavnom bili bez posledica po Rim.

U borbi oko numidijskog prestola Jugurtin brat Hiempsal je ubijen, a Adherbal je pobegao u Rim. Podmićivanjem je Jugurta dobio zapadni deo Numidije, a Adherbal je dobio istočnu slabo naseljenu oblast i grad Cirtu.

Početak rata

Želeći glavni grad, Jugurta je napao Cirtu, okupirao je, pogubio Adherbala i sve muškarce u gradu, među kojima je bilo i Rimljana, što je dovelo do objave rata 111. godine. Potkupljivanjem rimskih vojskovođa Jugurta je uspeo da sklopi mir, koji je na isti način i održao. Ipak, senat odbacuje sklapanje mira i obnavlja rat 110.

Dolazak Metela

U Afriku je 109. godine poslat Kvint Cecilije Metel, iskusni i nepotkupljivi vojskovođa, koji je uveo disciplinu u vojne logore. U unutrašnjosti Numidije u bici na reci Mutulu porazio je numidijsku vojsku. Rat se nastavio, jer je Jugurta i dalje pružao otpor, uz podršku arfičkih plemena.

Kraj rata

Gaj Marije je smenio Metela i odlukom narodne skupštine dobio je zadatak da nastavi rat sa Jugurtom. Mavretanski kralj Bokh (Jugurtin zet), koji prešao je na stranu Rimljana i zajedno sa kvestorom Lucijem Kornelijem Sulom, hvata Jugurtu 105. godine, čime je rat bio završen. 1. januara 104. Marije u trijumfalnoj procesji vodi Jugurtu u lancima i kraljevskom odelu. Jugurta je i pogubljen, a jedan deo numidiske kraljevine pripao je mavretanskom kralju Bokhu, a drugi, bolesnom Jugurtinom rođaku.

Vidi još

• Jugurta
• Marijeve reforme
• Lucije Kornelije Sula

Literatura

• Istorija starog Rima, N. A. Maškin, Naučna knjiga, Beograd, 1991, st 194-198
• Istorija starog sveta, M. Rostovcev, Matica srpska, Novi Sad, st. 312-313

Spoljašnje veze

• www.livius.org Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. maj 2011)