Džavahetija
Džavahetija je istorijska pokrajina na jugu Gruzije, a pokriva područje savremenih opština: Ahalkalaki, Ninocminda i delimično Aspindža. Istorijski gledano, granica Džavahetije na zapadu je reka Kura, a na severu, jugu i istoku je omeđena planinama Šavšat, Samsari i Nialiskuri. Osnovne privredne aktivnosti u ovom regionu su poljoprivreda za sopstvene potrebe, posebno krompir i uzgajanje stoke.
| Džavahetija ჯავახეთი | |
|---|---|
 Istorijski region Džavahetije u sastavu sadašnje Gruzije | |
| Glavni grad | Ahalkalaki |
| Regija | Kavkaz |
| Zemlja | Gruzija |
| Događaji | |
| Status | Bivša pokrajina |
1995. godine, distrikti Ahalkalaki i Ninocminda koji su činili istorijsku teritoriju Džavahetije, spojeni su sa susjednim područjem Mešketijom da formiraju novi administrativnu oblast — Mešketija-Džavahetija. Jermeni čini većinu stanovništva Džavahetije.
Etimologija uredi
U terminologiji, ime Džavahetija vuče korene iz reči javakh, koji sa tradicionalnim gruzinskim sufiksom -eti (Javakheti) znači dom Javakha.
Istorija uredi
Za ovaj region je zabeleženo da se 785. godine p. n. e. koristi termin Zabakha.[1] Prema Gruzijskim hronikama, provincije Iberije (Kartlija) su bile: Gačijani i Gardabani, tj.istorijski region Gruzije — Kvemo (Donji Kartli). U 5. veku, za vreme vladavine Vahtanga V Gorgaslanija, Džavahetija je bila provincija Iberije. I u 10. veku jermenski naučnik pominje Džavahetiju kao deo Gruzije (Iberije).[2] Džavahetija je bila važan deo kraljevstva Kartli. U 11. veku Ahalkalaki postaje centar gornje Džavahetije. Za vreme kraljevstva Gruzije (11—13. vek) izgrađenje su džavahetski mostovi, crkve, samostani i kraljevska rezidencije. Od 13. veka Džavahetija uključuje teritorije Palakacio (današnja Turska) i delove Mešketije. U 15. veku deo je kneževstva Samche-Saatabago. Stoleće posle, regija je okupirana od strane Osmanlija, a gruzini se sele prema unutrašnjosti, u Imeretiju i Kartli. Oni koji su ostali, postepeno su prihvatili islam.
U prvoj trećini 19. veka, nakon dvaju rusko-persijskih ratova, Rusija je zauzela jug Kavkaza, a cela Gruzija, zajedno s ostatkom Kavkaza postala je delom Ruskog carstva. Od tada, pa sve do gruzijske nezavisnosti 9. aprila 1991. godine, ovaj region je deo države kojom se upravljalo iz Moskve.
Reference uredi
- ^ Melkonyan 2007, str. 36.
- ^ [„CA&CC Press® AB[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 19. 04. 2016. Sukob URL—vikiveza (pomoć) CA&CC Press® AB]
Literatura uredi
- Melkonyan, Ashot (2007). Javakhk in the 19th century and the 1st quarter of the 20th century : a historical research. Erevan: National Academy of Sciences of the Republic of Armenia, Institute of History. str. 36. ISBN 978-99941-73-07-5.