Aguševi konaci
Aguševi konaci[1] nalaze se u selu Mogilica, opština Smoljan, u Bugarskoj. Predstavljaju kompleks gospodarskih stambenih zgrada, poljoprivrednih i pomoćnih objekata - najveći feudalni dvorac kasnog srednjeg veka na Balkanu. Proglašeni su spomenikom kulture nacionalnog značaja 1964. godine. [2]
| Aguševi konaci | |
|---|---|
 Aguševi konaci | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Mogilica |
| Opština | Smoljan |
| Vrsta spomenika | dvorac-stambene i poljoprivredne zgrade |
| Vreme nastanka | 1825 |
| Tip kulturnog dobra | spomenik kulture nacionalnog značaja |
Istorija uredi
Trojica bugarskih majstora su početkom 19. veka izgradila kompleks za lokalnog feudalnog gospodara Aguš Agu i njegova tri sina. Prvi deo je završen 1825, a drugi 1843. godine. Za ovo drugo, dokaz je natpis na kamenoj ploči koja je postavljena iznad ulaza u jednu od zgrada. U konaku je živelo šest generacija do 1949, kada je porodica iseljena u centralnu i severnu Bugarsku a konaci prešli u vlasništvo države. Posle 2000, posed je vraćen naslednicima, a konaci pretvoreni u etnografski muzej.
Porodica Aguš Age je bila veoma obrazovana, putovali su i trgovali, govorili strane jezike. Posedovali su više od 12 000 ovaca.
Karakteristike uredi
Aguševi konaci predstavljaju arhitektonski kompleks na površini od oko 4 hektara (3 266 m²) na obali reke Arde. Postoje dve gospodarske zgrade i jedna namenjena slugama. Sve zgrade ukupno imaju 221 prozor, 86 vrata i 24 dimnjaka. Tu su tri dvorišta, u svakom postoji bunar.
Dvorišta su prekrivena kaldrmom od velikog kamenja. U prizemlju zgrade su dve ostave; u jednoj su u dubokoj jami ostavljali ovčji sir da sazreva, a u drugoj su držali maslac i mleko. Debeli zidovi održavali su tokom cele godine nisku temperaturu.
Na drugom spratu je živela porodica. Svaka soba ima ognjište i musandre, tj. garderobe. Svaka soba ima hamam ili kupatilo. Neke sobe imaju i toalete, što je u ono doba bio luksuz. Konak ima i treći sprat, gde je porodica primala goste i trgovce. Smeštaj važnih gostiju bio je na ovom spratu. Zanimljivo je da je postojala i skrivena soba iz koje su prisluškivali razgovore sa važnim gostima - vrata ka ovoj sobi sakrivala je polica.
U Aguševim Konacima postojala je biblioteka - jedna od najvećih privatnih biblioteka na Balkanu s kraja 19. i početka 20. veka. Smatra se da je njegov osnivač hadži Salih Sami efendija (unuk Aguš Age), umro 1921. Biblioteka sadrži oko 400 svezaka knjiga, uključujući 94 rukopisa, kao i arapske i turske dokumente (pisma, potvrde, ugovori, naredbe itd.). Trenutno se najveći deo čuva u Nacionalnoj biblioteci Ivana Vazova, u Plovdivu.
U jugoistočnom delu konaka je okrugla kula koja podseća na svetionik, sa malom četvrtastom sobom sa naslikanim spoljašnjim zidovima.[3]
Reference uredi
- ^ Kolektiv (2011). Golяma enciklopediя Bъlgariя. Tom 1. Sofiя: BAN. str. 21.
- ^ „Aguševi konaci, selo Mogilica”. bulgariatravel.org. Arhivirano iz originala 27. 07. 2019. g. Pristupljeno 3. 4. 2020.
- ^ Čolakov, Božidar. „Aguševi konaci – zamak bez analoga na Balkanskom poluostrvu”. bnr.bg. Pristupljeno 3. 4. 2020.