Александријска сена
Sena od aleksandrije (Aleksandrijska sena ili samo Sena) je dekorativna biljka iz roda Senna. Koristi se u biljnoj medicini. Lišće od sene upotrebljava se kao jako i oprobano sredstvo za čišćenje, kao blag laksativ.
| Aleksandrijska sena | |
|---|---|
.jpg)
| |
Nije procenjen (IUCN 3.1)
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| (nerangirano): | |
| (nerangirano): | |
| (nerangirano): | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Pleme: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | S. alexandrina
|
| Binomno ime | |
| Senna alexandrina Mill.
| |
| Sinonimi | |
|
Mnogi, vidi tekst | |
Sena raste u više oblasti oblastima Afrike i Azije. Od Sudana do Irana raste nekoliko vrsta sene: zrela, osušena i iseckana. Raste u gornjem Egiptu, posebno u Nubijskoj oblasti, i u blizini Kartuma (Sudan), gde se gaji kao komercijalna biljka. Ona se takođe uzgaja u drugim zemljama, posebno u Indiji i Somaliji.
Aleksandrijska sena je žbunasta biljka, koja dostiže 0,5–1, retko dva metra visine zajedno sa granama, bledo zelenim uspravnim stablom i dugim raširenime granama koje imaju četiri ili pet pari listova. Ovi listovi formiraju složene, listiće u obliku pera. Središnji delovi lista su razdvojeni podjednako na bazi letke. Cvetovi su veliki, obojen u žutu boju koja po pravilu ide do braon boje. Njeno mahunasto voće je rogato, duguljast, komprimovano i ravno i sadrže oko šest semena.
Kada se kultivišu biljke se seku jednom u šest meseci, suše na suncu, oljušte i pakuju u torbe od palminog lišća. One se zatim šalju na kamilama u Esuan i Darao, a zatim niz Nil u Kairo ili u luke na Crvenom moru. Za nomadske Ababde, na primer, trgovina aleksandrijskom senom predstavlja značajan izvor prihoda.
Nazivi i sistematika uredi
Sena od aleksandrije je takođe poznat pod imenima Egipatska Sena, Istočnoindijska Sena ili na francuskom séné de la palthe.
Dobila je ime „Sena od Aleksandrije” i „Egipatska Sena”, jer je Aleksandrija u Egiptu bila glavna trgovačka luka. Voće i lišće su transportovani iz Nubije i Sudana i iz drugih mesta u Aleksandriju, onda od nje preko Mediterana do Evrope i Aziji.
Iako ovo može da izgleda kao naučno ime, Cassia Officinalis je zapravo farmaceutski termin za ovu biljku, odatle Officinalis latinski pridev, koji označava instrument, posuđe i medicinsko jedinjenje, se piše sa velikim početnim slovom, za razliku od određenih prideva, koji se uvek pišu sa mali početnim slovom.
Sastav uredi
Sadrži glikozide, senozide A i B, flavonoide, sluz, tenin, smole i antrahinonske derivate.
Upotreba uredi
Istorijski, Sena od Aleksandrije je korišćena u obliku mahuna ili kao biljni čaj napravljen od lišća, kao laksativ.
Aktivni sastojci lista biljke sene djeluju na Aurbachov kompleks, nervne završetke u zidu debelog crijeva, pojačavaju peristaltiku , crijeva i prolazak hrane[1]. Čaj od sene pomaže prirodnom varenju, sprečava lijenost crijeva i zatvor. Od seninig lišća se pravi čaj, na taj način što se jedna kašika (oko 10 gr) lišća prelije šoljom ključale vode, češće promiješa i posle dvadeset minuta procijedi i pije. Senino lišće se ne smije upotrebljavati za vrijeme trudnoće, zapaljenja mokraćne bešike ili zapaljenja materice. Inače je upotreba seninog lišća vrlo česta. Sličnog, ali bliažeg djelovanja su mahune od istih vrsta.Uvijek pripremite svjež čaj. Za izlječenje crijeva najbolje je pustiti čaj da stoji 2-3 sata, a zatim procijediti i popiti prije spavanja[2]. Nakon uspostavljanja normalne funkcije crijeva, prekida se sa primjenom čaja do sljedeće potrebne prilike. Od neželjenih efekata koji se mogu primetiti tokom uobičajenog doziranja čaja, treba spomenuti potpuno bezopasno crveno obojenje[3] urina.
Moderna medicina koristi ekstrakt sene od 1950-ih[4] kao laksativ.[5][6] Ako se slučajno konzumira od strane beba može izazvadi neželjene efekte kao što su osipi.[5] Aktivni sastojci su sena glikozidi[7] koji interaguju sa ćelijama creva.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Veb-sajt Narodni lijek
- ^ Vijesti
- ^ Travari Srbije
- ^ Duncan, As (1957), „Standardized Senna as a Laxative in the Puerperium”, British Medical Journal (Free full text)
|format=zahteva|url=(pomoć), 1 (5016): 439—41, ISSN 0007-1447, PMC 1974525
, PMID 13396280, doi:10.1136/bmj.1.5016.439
- ^ a b Spiller, Ha; Winter, Ml; Weber, Ja; Krenzelok, Ep; Anderson, Dl; Ryan, Ml (2003), „Skin breakdown and blisters from senna-containing laxatives in young children”, The Annals of pharmacotherapy, 37 (5): 636—9, ISSN 1060-0280, PMID 12708936, doi:10.1345/aph.1C439
- ^ Kinnunen, O; Winblad, I; Koistinen, P; Salokannel, J (1993), „Safety and efficacy of a bulk laxative containing senna versus lactulose in the treatment of chronic constipation in geriatric patients”, Pharmacology (Free full text)
|format=zahteva|url=(pomoć), 47 Su: 253—5, ISSN 0031-7012, PMID 8234438, doi:10.1159/000139866 - ^ Hietala, P; Marvola, M; Parviainen, T; Lainonen, H (1987), „Laxative potency and acute toxicity of some anthraquinone derivatives, senna extracts and fractions of senna extracts”, Pharmacology & toxicology, 61 (2): 153—6, ISSN 0901-9928, PMID 3671329, doi:10.1111/j.1600-0773.1987.tb01794.x
Literatura uredi
- el Sayid Haykal, Mohamed & Abd Razik Omar, Abdalluh (1993): Medicinal plants & Aromatic plants - Its chemistry-production-benefits (2nd ed.). Dar el Maaref, Alexandria.
- International Legume Database & Information Service (ILDIS) (2005): Genera Cassia and Senna. Version 10.01, November 2005. Pristupljeno 2007-DEC-20.
- Irwin, H.S. & Barneby, R.C. (1982): The American Cassiinae. Memoirs of the New York Botanical Garden 35: 1-918
