Википедија

Бетмен: Повратак Мрачног витеза

Betmen: Povratak Mračnog viteza (negde poznat i samo kao Povratak Mračnog viteza) jeste četverodelna mini-serija stripova iz 1986. u kojoj je glavni junak Betmen (Di-Si komiks). Napisao ju je i nacrtao Frenk Miler, a Klaus Janson je pomagao na crtežu, dok je Lin Varli bojila. Povratak Mračnog viteza govori o alternativnom Di-Si univerzumu u kojoj milijarder Brus Vejn ima 55 godina i u penziji je. Međutim, on se vraća iz penzije i izolovanosti da bi se borio protiv kriminala što nailazi na neodobravljanje gotamske policije i izvršne vlasti Sjedinjenih Američkih Država (SAD). U priči se pojavljuju i poznati Betmenovi neprijatelji kao što su Dvoliki, Džoker, a priča kulminira borbom protivu Supermena, koji radi za Vladu SAD. U priči se pojavljuje i devojčica Kari Keli kao novi Robin kao i nasilna ulična banda pod nazivoim Mutanti. U Di-Si univerzumu pre Flešpojnta, događaji ove priče smešteni su na Zemlju 31.

Betmen: Povratak Mračnog viteza
Naslovna korica prvog srpskog izdanja
Izvorni naziv„Povratak Mračnog viteza”
PričaFrenk Miler
CrtežFrenk Miler
Klaus Jenson
Lin Varli
Datumfebruar — jun 1986.
JunakBetmen
Džoker
Supermen
Br. strana200
Pojavljivanja4

Kada je prvobitno objavljena priča, ona je nosila jednostavan naziv Betmen: Mračni vitez, s različitim podnaslovima za svako izdanje (Povratak Mračnoga viteza, Trijumf mračnog viteza, Lov Mračnog viteza i Pad mračnog viteza), ali kada je serijal u istoj godini kasnije objedinjen, naslov prve priče (Povratak Mračnog viteza) je primenjen na ceo grafički roman i od tada je ostao neizmenjen.

Radnja uredi

Povratak Mračnog viteza je smeštena u distopijsku verziju Gotama 1986. godine u kojoj se pedesetpetogodišnji Brus Vejn odrekao Betmenova ogrtača nakon smrti Džejsona Toda (Robina) pre 10 godina. Vejn sada živi kao dosadni stari neženja. Kao rezultat njegova povlačenja, zločini se šire gradom i banda koja sebe naziva Mutanti počela je da teroriše stanovnike Gotama. Kada mu se, gledajući film o Zorou, vrati sećanje na tragičnu smrt svojih roditelja, uz to čitavši i novinske tekstove o Mutantima, njemu se vraća nagon da se ponovo vrati u borbu protiv zločina. Prve noći posle povratka, Betmen zaustavlja višestruke napade, uključujući onaj na dve malde devojke (Kari Keli i njenu prijateljicu Mišel). Pokušavajući da spreči oržuanu pljačku iste noći, on saznaje da počinioci zločina rade za Harvija Denta. Dent, koji je ranije bio poznat kao zlikovac Dvoliki, bio je podvrgnut jakoj terapiji i plastičnoj operaciji koju je sam Vejn finansirao da bi se Dent rehabilitovao. Betmen obaveštava komesara Džejmsa Gordona da Dent možda planira još veća nedela. Ubrzo potom, Dent otima frekfenciju gradske televizije i objavljuje svoju nameru da bombom uceni grad kako bi mu platili otkup. Kada Betmen pobedi Denta i njegove bandite, shvata da se Dentov um potpuno deformisao i da je kompletno stopljen s njegovom dvolikom personom.

Inspirisana Betmenovim spasavanjem, Keli sebi kupuje kostim koji je imitacija Robinova (Todovog) kostima i traži Betmena u nadi da će mu pomoći. Saznaje da će Betmen u biti na gradskome smetlištu i tamo pratiti Mutante. Iako Betmen u bici koja je usledila poražava Mutante svojim naprednim oružjem, Vođa bande mutanta na kraju ga isprovocira te ga uvodi u borbu prsa u prisa. Tokom njihove tuče, Betmen je, uprkos tome što je ranije mogao da parira Vođi po snazi, zarđao i nešto je sporiji zbog decenije neaktivnosti, što rezultira ozbiljnim povredama koje mu nanosi Vođa. Međutim, Keli se umeša odvlačeći pažnju Vođi koga Betmen na kraju onesposobljava dovoljno dugo da pobegne s Robin. U Bet-pećini, Vejnov batler Alfred Penivort neguje Betmenove rane dok Keli otkriva originalni Robinov kostim kojem se divi, a koji je pripadao Džejsonu Todu. Vejn odlučuje da zadrži Keli kao svoga novog pomoćnika, uprkos Alfredovom protivljenju. Komesar Gordon dozvoljava Betmenu da izazove ponovo Vođu, pustivši ovog da pobegne iz zatvora kroz kanalizacionu cev. Na kraju kanalizacione cevi sukobljavaju se Betmen i Vođa drugi put. Nedostatak brzine Betmen izjednačava borbom u bplatu, da bi mu, na kraju, oštetio oči, ruke, noge, zadavši mutantu brutalni poraz. Videći kako Betmen razvaljuje njihovog vođu, Mutanti se raspuštaju, a neki od njih formiraju novu grupu poznatije kao Sinove Betmena, koristeći nasilje u borbi protiv kriminala.

U Beloj kući, Supermen i trenutni predsednik Ronald Regan razgovaraju o događajima u Gotamu, pri čemu predsednik SAD sugeriše da će Supermen jednoga dana možda morati da uhapsi Betmena. Supermen ga obaveštava da je možda bolje prvo razgovarati s Vejnom. Nedugo zatim, Supermen biva angažovan od strane izvršne vlasti kao podržka vojsci SAD u borbi za izmišljeno ostrvo u Latinskoj Americi Korto Malteze (omaž Hugu Pratu i njegovom kultnom stripu[1]). U toj zemlji za prevlast se bore SAD i Svojetski Savez, a sukob preti da eskalira u Treći svetski rat.

Gordon je razrešen dužnosti, ide u penziju, a na mestu komesara dolazi Kapetan Elen Jindel koja je izjavila da će Betmen biti gonjen kao zločinac zbog svojih aktivnosti. U isto vreme, Betmenov povratak stimuliše Džokera da se probudi iz katatonije u Ludnici „Arkam”. Probuđen, Džoker manipuliše svojim domarima da bi ga pustili na televizijski tok-šou u kojem sve prisutne ubija otrovnim nervinm gasom koji izaziva smeh pred smrt da bi na kraju pobegao. Uz pomoć Seline Kajl, Betmen i Robin prate Džokera do lokalnog sajma, izbegavajući time policijsku poteru koju predvodi Jindel. Tamo shvataju da Džoker već radi na tome da ubije nevine posetioce sajma. Betmen pobeđuje Džokera u krvavome obračunu, koji se završava kada Džoker počini samoubistvo slomivši sebi vrat kako bi optužio Betmena za ubistvo. Nakon još jednog sukoba s policijom, Betmen beži uz pomoć Robin i započinje. Započinje lov na njih.

Supermen preusmerava sovjetsku nuklearnu bojevu glavu koja detonira u pustići, pri čemu se gotovo ubija i preživljava samo upijajući Sunčevu energiju uskladištenu u biljkama jedne džungle na Zemlji. Kao rezultat eksplozije, SAD su pogođene elektromagnetnim impulsom i nastaje haos tokom nuklearnoga zatamnjenja. U Gotamu, Betmen shvata šta se dogodilo i s Robin pretvara mutante i sinove betmena u nesmrtonostnu bandu maskiranih osvenika. Predvodi ih protiv pljačkaša koji su želeli da iskoriste ovu lošu situaciju u SAD. Iako je havarija, Gotam postaje najsigurniji grad u zemlji zbog rada Betmenovih bandi. Američka vlada ovo doživljava kao sramotu i naređuje Supermenu da ukloni Betmena. Oliver Kvin, predviđa Vejnu da će vladin „pas” Supermen i „slobodni strelac” Betmen imati konačni sukob. Supermen zahteva sastanak s Betmenom. Znajući da može umreti, Vejn odabire Aleju zločina (tamo u kojoj su mu ubijeni roditelji) za konačnu borbu. Betmen se oslanja na Supermenovu ranjivost zbog učešća u nuklearnoj eksploziji.

Supermen pokušava da urazumi Betmena, ali Betmen koristi svoju tehnologiju i veštinu borbe prsa u prisa da bi se borio kao ravnopravan protivnik. Tokom bitke, Supermen uništava Betmenov oklop, Kvin ispaljuje strelu s kriptonitom na vrhu i kako bi ga znatno oslabio. Betmen otkriva da je namerno poštedeo Supermenov život ne koristeći jaču dozu kriptonita; iskustvo prebijanja i bliske smrti Betmen zamišlja kao upozorenje Supermenu da se kloni Betmenova puta. Pre nego što uspe da u potpunosti pobedi Supermena, Betmen iznenada doživi srčani udar, na očigled svih smrtni. Alfred uništava Bet-pećinu i Betmenov dvorac pre nego što će umreti od moždanoga udara. U međuvremenu, otkriva se identitet Betmena kao i činjenica da je nestalo sve Vejnovo bogatstvo. Nakon sahrane, otkriva se da je Betmenova smrt bila iscenirana upotrebom njegove sopstvene hemijske smeše koja može suspendovati njegove vitalne znake života. Klark Kent prisustvuje sahrani i namiguje Robin nakon što je čuo rad srca u grobnici. Nešto kasnije, Vejn odvodi Robina, Kvina i ostatak njegovih sledbenika u katakombe iza Bet-pećine i priprema se za nastavak rata protivu zločina.

Likovi uredi

  • Brus Vejn / Betmen: Brus Vejn ima 55 godina i povučen je od Betmenovih aktivnosti već desetleće. Kada vidi da je nasilje sve češće, ne samo u Gotamu, već i u svetu, oseća snažnu želju da se vrati kao Betmen i iziđe iz svoje depresije.
  • Alfred Penivort: Vejnov pouzdani batler, lekar i poverljivi čovek; u osamdesetim godinama je.
  • Kari Keli / Robin: Trinaestogodišnja devojčica koju roditelji, očigledno hipici, zanemaruju, a koja postaje Betmenov pomoćnik Robin. Tokom priče često je zamenjljivana s bivšim „Čudom od dečaka”. Spasivši život Mračnoga viteza, ostareli Betmen joj polaže poverenja, iako se Alfred pobunio.
  • Džejms Gordon: Penzionisani komesar Policijske uprave Grada Gotama, koji se povlači na svoj 70. rođendan. Svestan je Betmenovoga pravog identiteta
  • Harvi Dent / Dvoliki: Sada je u pedesetim godinama i provevši 12 godina u Ludnici „Arkam”, kod doktora Volpera koji ga je lečio tri godine. Licemu je popravljeno plastičnom operacijom. Dentov lekar mu daje dijagnozu da je izlečen i da je mentalno zdrav, iako Dent ostaje dvoliki u svome umu. On teroriše grad zavijenog lica u zavoje jer sada obe strane lica, koje su zdrave, doživljava kao ožiljke očigledno smatrajući da mu je prirodno stanje jedino ono stanje lica koje mu je bilo razvaljeno pre operacije.
  • Džoker: Betmenov glavni neprijatelj koji sada ima 60-ak godia. Budi se iz katatoničnoga stanja nakon što čuje da se Betmen ponovo pojavio. Planira brutalni zločin samo da bi provocirao Betmena.
  • Vođa mutanata: Lukava, brutalna i albino glava mutanata koja želi da kontroliše Gotam i ubije svakoga ko mu se suprostavi.
  • Dr Bartolomju Volper: Dvolikov i Džokerov psihijatar, protivnik Betmenovoga „fašističkog” maskiranja. Volper je uveren da su Džoker i Dvoliki žrtve Betmenovoga krstaškog rata. Lomi mu vrat Džokerov robot Bobi u pohodu na televizijski studio.
  • Elen Jindel: Naslednica Džejmsa Gordona na mestu komesara. Kao kapetan u Policijskoj upravi Grada Gotama, ona je kritičar Betmena, ali počinje sumnjati u sebe nakon što je Džoker počeo da pravi zločine.
  • Gradonačelnik Grada Gotama: Neimenovani gradonačelnik pokušava da pregovara o miru s Vođom mutanata u vreme dok je ovaj bio u pritvoru, ali ga brutalno ubija Vođa.
  • Zamenik gradonačelnika Stivenson: Zamenik gradonačelnika Grada Gotama koji kasnije postaje novi gradonačelnik. Prebacujući odgovornost za postupke, navodi da će poverenica Elen Jindel doneti odluku o postupanju prema Betmenu.
  • Ronald Regan: Predsednik SAD. Nalaže Supermenu da se obračuna s Betmenom u Gradu Gotamu.
  • Oliver Kvin: Nakon što su superheroji zabranjeni, Kvin, koji je u pedesetim godinama, preduzima tajnu pobunu protiv vladinog ugnjetavanja, uključujući i potapanje nuklearne podmornice. Levu ruku je izgubio nakon susreta sa Supermenom. Uprkost invalidnosti, Kvin je i dalje dobar strelac.
  • Kal-El / Klark Kent / Supermen: Supermen je sada agent američke vlade i njegov tajni identitet kao nekadašnjeg izveštača Dejli planeta Klarka Kenta je javno poznat. U svojim unutrašnjim mislima prezire vladino sredstvo, ali veruje da je to jedini način koji mu omogućava da spasava živote u današnje vreme. Pojavljujući se u tridesetima, zbog kriptoničkog stasa proces starenja mu je sporiji od bivših saveznika, što je jedan od razloga zašto više nije u stanju da sakrije svoj tajni identitet. U poslednjem delu, on se bori protiv Betmena u poslednjem pokušaju da vladu oslobodi svoje oprečnosti. Kvin ga pogađa strelicom kriptonita omogućivši time Betmenu da mu se suprotstavi.
  • Selina Kajl: Kada više nije Žena mačka, Selina kajl u ranim pedesetim godinama vodi posao prostituisanja.
  • Lana Lang: Glavna i odgovorna urednica Dejli planeta koja je izričita podrška Betmenu, pojavljuje se u nizu TV-debata u kojima se prepire s drugima oko njegovih metoda borbe.
  • Dejv Endokrejn: Voditelj noćnoga tok-šoua koji ugošćava Džokera i dr Volpera. Njega i njegovu publiku kasnije ubija Džokerov otrovni gas. Pravljen je po liku Dejvida Letermana.
  • Bruno: Vođa grupe zločinaca inspirisanih nacizmom. Radeći za Džokera, bori se protiv Betmena i Robina, ali je Supermen pobeđuje.
  • Abner: Džokerov krupni poslušnik. Izrađuje dve robotske lutke, Bobija i Mari, kako bi ubio Džokerovu publiku u emisiji. Kasnije pokušava da ubije i Robin na sajmu zabave, ali ga umesto toga obezglavljuje mašina za roler-koster.
  • Sinovi Betmena (S. B.): Grupica tinejdžera koja su ranije bili Mutanti. Oni su postali sledbenici od poraza Vođe mutanata, iako su previše neposlušni i korumpirani, posle kataklizme, preduzimaju oštre mere za kontrolu ulica. Na kraju slede Betmena u dobrim namerama, a ne kao ranije u lošim.
 
Kreator stripa Frenk Miler na San Dijego Komik konu 1982. godine

Od pedesetih godina prošloga stoleća, kada je nastala autocenzura stripova, lik Betmena pobegao je od njegovih tamnijih, izvornih i ozbiljnijih korena. Tek je sedamdesetih lik ponovo počeo da se pojavljuje u mračnijim pričama; međutim, Betmen je i dalje bio često povezan s neobičnom temom TV-serije Betmen 1960-ih, kao očinski oslonac Robinu, a ne kao maskirani osvetnik, kako bi trebalo da bude predstavljen.[2]

Pozadina i ideja uredi

Početkom osamdesetih, Di-Si komiks je unapredio urednika Betmen grupe Dika Džordana za urednika cele kompanije.[3] Pisac i crtač Frenk Miler regrutovan tada je za stvaranje Povratka Mračnog viteza. Džordano je rekao da je sa Milerom radio na zapletu priče:

„Verzija koja je konačno urađena odnosi se na njegov četvrti ili peti nacrt. Osnovni tok priče bio je isti, ali usput je bilo mnogo zaobilaznih puteva.”[3] Tokom stvaranja stripa kolega pisac i crtač Džon Bern rekao je Mileru da Robin mora da bude devojčica, na šta se Miler saglasio.[3] Miler je rekao da ga je za radnju stripa inspirisao lik Prljavi Hari, posebno iz filma Iznenadni udar iz 1983. godine u kojem se taj lik vraća u borbu protiv kriminala posle dužeg vremena. Strip je za svoje stranice koristio mrežu od 16 ploča. Svaka stranica se sastojala od kombinacije 16 ploča ili između 16 i jednog panela po stranici.[4] Džordano je napustio projekat na polovini serije zbog neslaganja u vezi s rokovima objavljivanja. Istoričar stripa Les Danijels napisao je da je Milerova ideja da ignoriše rokove „vrhunac težnje ka umetničkoj nezavisnosti”.[5]

Korice Povratka Mračnog viteza priloženi su u pakovanju koje je uključivalo dodatne stranice, poseban uvez, sjajni papir kako bi se istakli akvareli koloristkinje Lin Varli.[3]

 
Naslovnica originalnoga izdanja u SAD.

Prijem kod publike uredi

 
Miler potpisuje primerak grafičkog romana tokom Midtaun komiksa 2016. godine.

Uprkos roškovima ambalaže za pojedinačno izdanje, Povratak Mračnog viteza se dobro prodao.[3] Po ceni od 2,95 dolara po izdanju, Di-Si komiks je promovisao Pad Mračnog viteza kao „akcionu priču koja tera na razmišljanje”. Časopis Tajm je napisao da je prikaz stripa „polu penzionisanog Betmena (koji) nije siguran u svoje sposobnosti za borbu protiv zločina” primer pokušaja privlačenja današnjih skeptičnih čitalaca.[6] Izdato je više od milion komada tog stripa.[7]

Retrospektivno, strip se danas smatra jednim od najvećih dela u istoriji devete umetnosti. IGN komiks rangirao je Povratak Mračnog viteza na prvom mestu na listi od 25 najvećih Betmenovih grafičkih romana ikad nazvaši Povratak Mračnog viteza „pravim remek-delom pripovedanja” sa „scenama nakon nezaboravne scene”.[8] Godine 2005. Tajm je izabrao izdanje kao jedno od 10 najboljih grafičkih romana na engleskome jeziku ikada napisanih.[8] Forbiden planet plasirao ga je na prvo mesto od 50 najboljih od najboljih grafičkih romana.[9] Pisac Metju K. Mening je u poglavlju „1980-e” Di-Si komiks godina za godinom vizuelnih hronika proglasio strip kao „verovatno najboljom pričom o Betmenu svih vremena”.[2]

Grafički roman je takođe dobio neke negativne kritike. U aprilu 2010. godine, Nikolas Slejton iz Komiks buletina rangirao je Povratak Mračnog viteza kao drugi, pored Nadzirača, od top 10 precenjenih stripova. Slejton je napisao da „ovde nema središnje radnje stripa, ostavlja samo scenu prisilne borbe između Supermena i Betmena kao vrhunac priče.” „Nestale su osobine koje definišu Betmena”, dodavši da je viđena zloupotreba središnjeg lika.[10] Njujork tajms je takođe negativno kritikivao ovo delo.

Uticaj uredi

Ogromna popularnost Povratka Mračnog viteza poslužila je i za vraćanje Betmenova lika u središnju ulogu u pop-kulturi, ali je takođe (u paru s Nadziračima) započeo tzv. Mračno doba stripa (negde poznato i kao moderno doba ili gvozdeno doba). Mračne, mutne verzije Gotama i Betmena uspešno su ažurirale identitet lika iz verzije Adam Vestove TV-serije iz 60-ih godina 20. stoleća. Te promene su se pokazale i kirtički i komercijalno dovoljno uspešne da stvoren novi talas mračnih superheroja.

Povratak Mračnog viteza je bio jedan od dva stripa, u paru s Nadziračima, koji su inspirisali dizjanera Vinsenta Konara da stvori font slova poznatiji kao komik sans[11] koji je dostupan i za ćiriličko pismo srpskoga jezika.

Nastavci i spinofovi uredi

Trodelni nastavak izdanja je napisao i ilustrovao Miler nazvan je Odmazda Mračnog viteza i objavljen je 2001. godine. Treći deo devetodelnog izdanja Mračni vitez III objavljen je 2015. godine, a njega su radili Miler i Brajan Azarelo. Pored toga, ova dvojica autora uradili su 2016. godine i jednokratnu priču od 64 stranice Povratak Mračnog viteza: Poslednji krstaški rat koji se dešava pre radnje prve priče.[12] Pored toga, Spon/Betmen je objavljen 1994. godine kao propratnu priču Povratka Mračnog viteza i, prema Milerovoj nedovršenoj steriji Ol-star Betmen i Robin, Čudo od deteta, može se smatrati prikvilom, kao i četverodelno izdanje Betmen: Godina prva.

Godine 1994, ova verzija Betmena pojavila se u krosover događaju Nulti čas, igrajući pritom malu ulogu.

U martu 2018. g. pojavio se u kratkoj kameo u šestom i poslednjem izdanju događaja Mračni vitez: Metal.

Trodelna miniserija Supermen: Godina prva smeštena je u isti univerzum kao Povratak Mračnog viteza, služeći kao izvorna priča za verziju Supermena iz tog svemira. Mlađe verzije Betmena i Čudesne Žene pojavile su se u trećem izdanju serije, obeležavajući njihov prvi susret sa Supermenom.

Od 2019. godine, Frenk Miler objavio je ime i četvrtog poglavlja stripa, jednokratnog prestižnog formata nazvanog Povratak Mračnog viteza: Zlatno dete objavljenog u Di-Si blek lejbelu. Prva deo je izdat u decembru 2019. godine, a radili su ga Miler i Rafael Grampa.[13][14]

U drugim medijima uredi

Televizija uredi

Neanimirani uredi

  • Stiven Amel pojavljuje se kao stariji Oliver Kvin u Legendama sutrašnjice u epizodi „Star siti 2046” sa sivom jarećom bradicom i bez leve ruke klimavši glavom na prikaz lika u Povratku Mračnog viteza.[15] Ova verzija Olivera ponovo se pojavljuje u krosoveru Kriza beskrajnih svetova koji događaje u „Star istiju 2046” označava ne samo kao alternativni vremenski sled, već ga označava da se dešava na Zemlji 16.

Film uredi

Neanimirani uredi

  • U filmu Betmen zauvek iz 1995. godine, reditelj Džoel Šumaher koristi neke reference iz stripa: kada se Brus seća kako je kao dete pao u pećinu i u izbrisanoj sceni kada GNN njuz pravi lošu reputaciju Betmena nakon njegove borbe s Dvolikim u gotamskom mterou pre nego što helikopterom prati Dvolikog.
  • Šumaher je prodložio filmsku adaptaciju stripa Povratak Mračnog viteza kada je Vorner bros naručio njemu i scenaristi Akivi Goldsmanu da stvore nastavak filma Betmen zauvek, ali ideja je bila odložena u korist filma Betmen i Robin. Šumaher je predložio adaptaciju Povratka Mračnog viteza, koju je Vorner bros uzeo u obzir prilikom rekonstrukcije lika.[16] Majkl Kiton (koji je tumačio Betmena u filmu Betmen i Povratak Betmena) i Klint Istvud dovođeni si u pitanje za tu ulogu Betmena, dok je pevač Dejvid Boui trebalo ponovo da tumači Džokera. Međutim, projekat je konačno otkazan u korist filma Betmen: Darnajt, koji je takođe otkazan.[17]
  • Betmenovo vozilo Tambler u filmu Betmen počinje (2005) inspirisano je Betmobilom iz Povratka Mračnog viteza. Oba betmobila su dizajnirani kao velika vojna vozila napravljena za posebne namene.
  • Maskirani osvetnici u filmu Mračni vitez (2008) inspirisani su Sinovima Betmena iz Povratka Mračnog viteza. Kao i Sinovi Betmena, i kopiketi su banda koja je inspirisana Betmenovim postupcima, odlučna da sledi njegov primer koristeći krajnje nasilje nad kriminalcima.
  • U filmu Uspon Mračnog viteza iz 2012. godine, reditelj Kristofer Nolan koristio je brojne priče, uključujući i Povratak Mračnog viteza kao inspiraciju za film.[18] Nakon smrti Rejčel Doz, Brus Vejn se povlači iz uloge Betmena i provodi narednih osam godina u depresivnom stanju prouzrokovanim njegovim maskiranim delovanjem. Brus odlučuje da se vrati kao Betmen kada shvati da se Liga senki vratila u Gotam; Brus koristi posebnu napravu za ruku kako bi nadoknadio svoju slabu telesnost. U filmu koristi i aparatić za podupiranje svoje oštećene noge, a tokom policijske potere, dva policajca svedoče neočekivanom povratku Betmena. Stariji policajac komentariše svom mlađem partneru: „Kreće šou, dete”; Na borbu između Betmena i Bejna uticale su dve odvojene borbe između Betmena i Vođe mutanata. Zbog godina neaktivnosti, Betmen ne uspeva da pobedi Vođu mutanata i bude teško pretučen. Drugi put, Betmen se brutalno bori protiv Vođe mutanata dok njegovi sledbenici gledaju u tišini. Nakon što Harvi Dent umre u Mračnom vitezu, betmen je lažno optužen za svoju smrt i postaje begunac. Slično Betmenovim okolnostima sa Džokerom u grafičkom romanu. Kada je Grad Gotam u haosu tokom kataklizme prouzrokovane elektromagnetnim impulsom, Betmen okuplja Sinove Betmena kako bi zaustavio izgrednike na ulicama. Slično onom kako Betmen okuplja policiju u Gotamu u borbi protiv Bejnove vojske. Na kraju, Brus napušta svoj lični život i ličnost Betmena iscenirajući lžanu smrt kako bi mogao započeti novi život i novu karijeru borbe protiv kriminala. U filmu Brus iscenira smrt kako bi konano mogao da izađe iz uloge Betmena i započne novi život sa Selinom Kajl u Firenci.
  • Reditelj Zek Snajder izjavio je da, iako film Betmen protiv Supermena: Zora pravednika iz 2016. godine ima originalnu premisu, film ipak pozajmljuje neke elemente iz filma Povratak Mračnog viteza. Na primer, stariji i zakržljali Betmen koji je izgubio Džejsona Toda u ranijim godinama, te Betmenov i Supermenov krajnji okršaj. I njegovo odelo i oklopno odelo podsećaju na one prikaze u stripu.[19] U filmu se nalaze takođe i nekoliko scena direktno preuzetih sa stranica Milerova dela.
  • Voditelj tok-šoua Dejvid Endokrajn iz Povratka Mračnog viteza poslužio je za inspiraciju lika Marija Frenklina u filmu Džoker (2019), a koga je tumačio Robert de Niro. Njegov intervju s Džokerom je donekle sličan s onim u stripu.
  • Kompanija Di-Si je izradila dvodelnu animiranu adaptaciju ovog grafičkog romana.[20][21] Prvi dio ovog dvodelnog animiranog filma objavljen je na DVD-u i blu reju 25. septembra 2012. godine. Nastavak je objavljen 29. januara 2013. godine. Piter Veler je dao glas Betmenu, a Majkl Emerson Džokeru.

Izdanja uredi

 
Natprosečno, veliko izdanje Čarobne knjige iz 2020. godine.

Godine 1996. u znak sećanja na desetleća ovog grafičkog romana, Di-Si je priredio novo izdanje u tvrdom, a kasnije i u mekom povezu. Uključili su i originalne početne skice za četvrtu priču (Pad Mračnog viteza) s nekoliko Milerovih skica.

Di-Si dajrekt je objavio statuu Betmena i Robin u ograničenoj seriji koju je dizajnirao Miler. Objavljen je u punoj veličini, a kasnije i kao mini-statua.[22] Di-Si darekt je objavio seriju akcionih figura zasnovanih na ovom grafičkom romanu 2004. godine uključivajući uloge Betmena, Robin, Supermena i Džokera. Kasnije je objavljen i poklon set Betmena i Džokera koji uključuje oba lika s novim šemama boja koje odražavaju ranije tačke u priči, a objavljen je i reprint Povratka Mračnog viteza prvobitnog izdanja u prestižnom formatu od 48 stranica. Akcionarsku figuru Betmena, onako kako se pojavljuje u filmu Povratak Mračnog viteza, izdao je Metel 2013. godine, kao deo njihove linije figura Betmen anlimited.

U Srbiji su dve izdavačke kuće izdale ovaj grafički roman. Beli put je štampao dva izdanja, jedan 2005. godine, a drugi četiri godine docnije. Godine 2020. izdavačka kuća „Čarobna knjiga” štampa ovaj strip u natprosečnom, velikom izdanju u okviru serijala „DC gold specijal”.

Vidi još uredi

Izvori uredi

  1. ^ „Zašto se Korto Malteze pominje u Betmenu i drugim DC stripovima?”. Strip Blog (na jeziku: engleski). 2021-04-23. Pristupljeno 2021-04-23. 
  2. ^ a b Manning, Matthew K. (2010). „1980s”. Ur.: Dolan, Hannah. DC Comics Year by Year: A Visual Chronicle. Dorling Kindersley. str. 219. ISBN 978-0-7566-6742-9. „It is arguably the best Batman story of all time. Written and drawn by Frank Miller (with inspired inking by Klaus Janson and beautiful watercolors by Lynn Varley), Batman: The Dark Knight revolutionized the entire genre of the super hero.” 
  3. ^ a b v g d Daniels (1999).
  4. ^ Hitch, Bryan (2010). Bryan Hitch's Ultimate Comics Studio. Impact Books. p. 22.
  5. ^ Strike, Joe (15. 7. 2008). „Frank Miller's 'Dark Knight' brought Batman back to life”. Daily News. New York. Arhivirano iz originala 09. 04. 2009. g. Pristupljeno 28. 11. 2020. 
  6. ^ Henry, Gordon M.; Forbis, Deborah (6. 10. 1986). „Bang!”. Time. Arhivirano iz originala 08. 11. 2019. g. Pristupljeno 17. 8. 2009. 
  7. ^ „DC Comics Publishes Frank Miller's Batman Sequel To The Legendary Dark Knight Returns”. Business Wire. Berkshire Hathaway. 5. 12. 2001. Arhivirano iz originala 24. 1. 2002. g. Pristupljeno 21. 6. 2019 — preko Yahoo.com. 
  8. ^ a b Goldstein, Hilary (17. 6. 2005). „Batman: The Dark Knight Returns Review”. IGN. 
  9. ^ „50 Best Of The Best Graphic Novels”. Forbidden Planet. 2016. Arhivirano iz originala 26. 03. 2016. g. Pristupljeno 3. 3. 2016. 
  10. ^ Slayton, Nicholas (27. 4. 2010). „Top 10 Overrated Comic Books”. Comics Bulletin. Pristupljeno 3. 3. 2016. 
  11. ^ Steel, Emily (17. 4. 2009). „Typeface Inspired by Comic Books Has Become a Font of Ill Will”. The Wall Street Journal. Arhivirano iz originala 30. 4. 2009. g. Pristupljeno 8. 2. 2010. 
  12. ^ „THE DARK KNIGHT RETURNS: THE LAST CRUSADE #1”. DC Comics. Pristupljeno 5. 4. 2016. 
  13. ^ Polo, Susana. „Frank Miller returns to the Dark Knight yet again, in The Golden Child”. polygon.com. Pristupljeno 15. 9. 2019. 
  14. ^ Cordero, Rosy (1. 12. 2019). „DC Comics pulls controversial image from Dark Knight Returns: The Golden Child promo”. EW.com. Meredith Corporation. 
  15. ^ Abrams, Natalie (28. 1. 2016). „Legends of Tomorrow: Stephen Amell to appear as future Oliver Queen”. Entertainment Weekly. Pristupljeno 29. 1. 2016. 
  16. ^ Munro, Shaun (4. 7. 2013). „10 Batman films that almost happened”. 
  17. ^ „8 Unmade BATMAN Movies”. 
  18. ^ Brooker, Will (7. 6. 2012). „Clues from the Comics About Batman's Fate in The Dark Knight Rises”. io9. Pristupljeno 7. 6. 2012. 
  19. ^ „Batman vs. Superman: Snyder Talks ‘Dark Knight Returns’ Factor & Affleck”. Screenrant.com. 10. 2. 2014. Pristupljeno 19. 8. 2014. 
  20. ^ Connelly, Brendon (14. 4. 2011). „Movie Version Of Frank Miller's The Dark Knight Returns In The Works”. Bleedingcool.com. Arhivirano iz originala 14. 08. 2012. g. Pristupljeno 16. 4. 2011. 
  21. ^ Allstetter, Rob (23. 7. 2011). „Comic-Con 2011”. comicscontinuum.com. Pristupljeno 3. 3. 2016. 
  22. ^ „1996 Dark Knight Returns statue”. Under the Giant Penny. 8. 8. 2010. Pristupljeno 17. 4. 2011. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бетмен:_Повратак_Мрачног_витеза&oldid=26596690”