Bečki krug
Bečki krug podrazumijeva grupu filozofa početkom dvadesetog vijeka[1], koji su pokušavali da rekonceptualizuju empirizam uz pomoć svojih interpretacija tadašnjih napredaka u prirodnim naukama, matematici i formalnoj logici.[2] Svojim radikalnim antimetafizičkim stavovima su našli potporu u empirijskim kriterijumima značenja i širim logičkim koncepcijama iz matematike. Negirali su da bilo koji princip neke tvrdnje može biti sintetički apriori. Pokušavali su da nađu odgovarajuću interpretaciju za pretpostavke naučnih teorija, preko njihove organizacije u logički uspostavljeno okruženje, tako da važnu ulogu igra način na koji se stvari postavljaju, bilo da se radi o formi definicija, ili da time principi nekog drugog analitičkog okruženja postaju očigledni. (Teorije Bečkog kruga su se konstantno mijenjale.) Time su pomogli postavljanju osnova za analitičku filozofiju nauke kao metateorije, odnosno teorije „drugog reda“ kao refleksija teorija „prvog reda“, odnosno teorija koje dolaze direktno iz nauka. Dok prve forme logičkog empirizma (ili logičkog pozitivizma), više ne predstavljaju aktivne programe filozofskih istraživanja, skorašnja istorija filozofije nauke otkriva prethodno odbacivanu raznovrsnost, dubinu doktrina filozofa iz Bečkog kruga i neki od njihovih stavova održavaju relevantnost u savremenoj analitičkoj filozofiji.
Iako je u samoj prirodi filozofskih pokreta i njihovih glavnih doktrina stvaranje kontroverzi, Bečki krug i filozofi koji su ga činili su uradili više od toga. Za početak, njegovi članovi su postavili sebe kao konceptualne revolucionare, koji su očistili akademsku filozofiju od metafizike prikazujući je kognitivno potpuno praznom, bez značenja i značaja. Kao dodatak tome, često se asociaraju njihovi pokušaji da riješe problem metafizike sa javnim angažmanom za naučno-prosvjetiteljski razum u sve tamnijoj političkoj situaciji srednje Evrope, 1920-ih i 1930-ih godina. Vrlo malo filozofa u to vrijeme, je bilo iznenađeno činjenicom da je Bečki krug jasno podijelio mišljenja od samog početka.
Bečki krug je formiran oko Morisa Šlika, koji je predavao na Bečkom univerzitetu, a među njegovim članovima su bili Gustav Bergman, Filip Frank, Rudolf karnap, Kurt Godel, Fridrih Vajsman, Oto Nojtrat, Herbert Fajgl i Viktor Kraft.[1]
Ova grupa se raspala posle nacističke invazije na Austriju 1938. godine.[1]
Reference uredi
- ^ a b v Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 142. ISBN 86-331-2075-5.
- ^ „Bečki krug”. Filosofija. Arhivirano iz originala 17. 04. 2019. g. Pristupljeno 19. 1. 2019.