Bitka kod Bliske
Bitka kod Bliske vođena je na leto 1322. godine između vojske Mladena II Šubića i njegovih saveznika sa jedne i vojske odane kralju Karlu Robertu, predvođene slavonskim banom Jovanom Babonićem sa druge strane. Završena je porazom Mladena II i okončanjem neograničene vlasti bribirskih knezova.
| Bitka kod Bliske | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
,_naselje_u_zale%C4%91u_Trogira.jpg) Donja Blizna, mesto gde je vođena bitka. | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
.svg){kind=small} Trupe odane Karlu I RobertuHrvatsko plemstvo Trogir i Šibenik |
 Šubići i njihovi saveznici | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Jovan Babonić Pavle II Šubić |
Mladen II Šubić Juraj II Šubić | ||||||
| Jačina | |||||||
| nepoznato | nepoznato | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| nepoznato | nepoznato | ||||||
Pozadina uredi
Nakon smrti Pavla I Šubića, 1. maja 1312. godine, njegove teritorije i titule prelaze na njegovog najmlađeg sina Mladena II, koji je prethodno upravljao Bosnom sa titulom bana. Ugarski kralj Karlo Robert iz anžujske dinastije se u to vreme borio za krunu protiv oblasnih gospodara koji su se osamostalili u periodu građanskog rata. Zbog toga je ugarski kralj morao tolerisati neograničenu vlast Mladena II na njegovim teritorijama. Pored toga, Mladenov otac Pavle bio je jedan od najvernijih saveznika Karla Roberta na početku građanskog rata. Mladen je, međutim, došao u sukob sa susednim hrvatskim plemićima, Kurjakovićima, Nelipićima i vladarima Krka (budućim Frankopanima), zatim sa gradovima na obali (Šibenik, Trogir), kao i sa Stjepanom II Kotromanićem, bosanskim vladarom i, naposletku, sa Mletačkom republikom.
Naredne godine Mladenove vlasti (1317-1322) ispunjene su ustancima, pobunama, opsadama, oružanim sukobima, prelascima na protivničku stranu i sl. Slavonski ban Jovan Babonić takođe je u tome učestvovao, imajući podršku kralja Karla Roberta koji je na taj način nastojao oslabiti vlast porodice Šubić.
Bitka uredi
Do odsudne bitke kraljevih i Mladenovih snaga došlo je na leto 1322. godine kod Bliske (današnja Blizna) u blizini Trogira. Vojsku bana Mladena pomagali su ljudi njegovog brata Juraja. Takođe, na Mladenovoj strani učestvovale su pojedine vlaške trupe i manji broj plemića iz Poljica. Na drugoj strani nalazile su se snage lojalne Karlu Robertu. Predvodio ih je ban Jovan Babonić. Na ovoj strani borio se i Mladenov brat Pavle II Šubić koji je osporio Mladenova prava na nasleđe oca Pavla, želeći ih za sebe. Trogir i Šibenik poslali su pojačanja kraljevoj vojsci.
O samoj bici nema mnogo podataka. Pojedine podatke dobijamo iz dela Mihe Madijeva pisanog u 14. veku. Mladen je u bici poražen. Mladen i njegov brat Juraj uspeli su da se spasu pogibije na bojnom polju, privremeno se sklonivši u tvrđavu u Klisu.
Posledice uredi
Nedugo nakon bitke, Karlo Robert je došao u južnu Hrvatsku na čelu armije. Na skupštini u Kninu, održanoj 8. oktobra 1322. godine, pobednici u bici kod Bliske dobili su potvrdu prava i privilegija od strane kralja, dok je Mladen II zarobljen i odveden u Ugarsku. Sledećih dvadesetak godina Mladen je proveo u zarobljeništvu, sve do smrti 1341. ili 1343. godine.
Bitka kod Bliske označila je slom neograničenog uticaja bribirskih knezova, predvođenih Mladenom. Šubići su izgubili i naslednu bansku titulu. Karlo Robert je imenovao Jovana Babonića slavonskim, a Stjepana Kotromanića bosanskim banom. U narednom periodu uspon će doživeti porodice Nelipčića i Frankopana. Ipak, braća Mladena II (Juraj II, Pavle II, Grgur i Marko), kao i njihovi sinovi (Mladen III, Juraj III, Pavle III, Božidar i Pribko), nastavili su da drže pojedine oblasti u Hrvatskoj sledećih trideset godina.
Literatura uredi
- Karbić, Damir (februar 2005). „Šubići Bribirski do gubitka nasljedne banske časti (1322)” [The Šubići of Bribir until the Loss of the Hereditary Position of the Croatian Ban (1322)] (PDF). Zbornik Odsjeka za povijesne znanosti Zavoda za povijesne i društvene znanosti Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti (na jeziku: hrvatski). Zagreb: Croatian Academy of Sciences and Arts. 22: 1—26. Pristupljeno 25. 7. 2017.
- Battle of Bliska in „History of Croatia“ by Rudolf Horvat, Edition of 1924
- John V. A. Fine, Jr.: 'The late medieval Balkans' (a survey) – Battle of Bliska is on the page 212