Bolnica Ernesta Beneta
Bolnica Ernesta Beneta ili misija Britanskog Crvenog Krsta - Udruženje Ambulacije Svetog Džona u Vrnjačkoj Banji bila je jedna od nekoliko engleskih bolnica koje su radile u Srbiji u Prvom svetskom ratu, u vreme kada su Srbiju istovremeno preplavile epidemija pegavog tifusa i desetine hiljada ranjenika sa bitaka na Ceru i Kolubari.
| Naziv | |
|---|---|
| Osnovana | |
| Zemlja osnivač |  Velika Britanija |
| Upravnik | |
| Sedište |  Kraljevina Srbija |
| Prestanak rada |
Preduslovi
urediPrvi svetski rat započeo je u Srbiji 1914. godine, u trenutku kada je zemlja bila iscrpljena u prethodna dva balkanska rata. I pored brojnih poteškoća te godine Srbija je izvojevala, na Ceru i Kolubari, prve savezničke pobede, uz velike materijalne i ljudske gubitke izazvane borbenim dejstvima ali i velikim epidemijama zaraznih bolesti.
Shvativši težinu situaciju u kojoj se Srbija našla njeni saveznici iz inostranstva su krajem 1914. godine počeli da šalju velika pomoć u medicinskom osoblju, lekovima, hrani, novcu...
Na stotine lekara, medicinskih sestara i humanitarnih radnika iz zemalja saveznika i drugih prijateljskih država pohrlilo je u Srbiju iz čisto humanih pobuda. Do tada u istoriji, takva i u tom obimu, humanitarna pomoć nigde nije bila poslata.
Među saveznicima bila je i Velika Britanija, jedna od prvih zemalja saveznica koja je uputila dobrotvorne medicinske misije u Srbiju odmah po otpočinjanju Prvog svetskog rata. Delatnost ovih misija vezana je, pre svega, za rad žena lekara i hirurga koje su dale veliki doprinos Srbiji da se ublaže patnje stanovništva i vojske u ratnim bolnicama i prihvatilištima za obolele od zaraznih bolesti, pre svega od pegavog tifusa.[2]
Britanske medicinske misije izdvajale su se po tome što je u njima bio najveći broj žena – lekara, medicinskih sestara, bolničarki, vozača i administrativnog osoblja. Najistaknutije među njima bile su jedinice Bolnica žena Škotske (SWH) i jedinice koje je u Srbiju uputio i opremio Srpski potporni fond (SPF) u saradnji sa Brizanskim Crvenim Krstom.[3]
Osnivanje i rad
urediS kraja 1914 i tokom 1915 i 1916. godine Vrnjačka Banja je postala veliko prihvatilište ranjenika koji su lečeni u privremenim bolnicama engleskih medicinskih misija. Skoro istovremeno u Vrnjačkoj Banji februara 1915. godine osnovane se u dve ratne bolnice:[4]
- Bolnica Beri (11. februara)
- Hirurška bolnica britanskog Crvenog krsta ili bolnica Ernesta Beneta (15. februra).
Hiruršku bolnicu britanskog Crvenog krsta osnovao je i njom rukovodio kapetan Ernest Natanijel Benet, koji je za tu namenu u Vrljačkoj Banji dobio tri vile:[5]
- Vilu Zlatibor, na Crkvenom brdu, koja je bila primer vizantijsko-balkanskih kuća sa uzdignutim doksatom, sa tipom zida u kombinaciji redova tesanog kamena i opeke sa naznačenim fugama, i u njoj osnovao operacioni blok sa 72 postelje i aneks za izolaciju
- Vilu Šumadija,
- Vilu Avala, koja je bila namenjena za smeštaj rekonvalescenti.
U saradnji sa bolnicom Beri, kapetan Benet je napravio zajednički plan o zbrinjavanju ranjenika i bolesnika obolelih od tifusa. U tom cilju bolnica je pruredila očistila i dezinfikovala Državnu kafanu u Vrnjačkoj Banji, i u njoj osnovala prijemnu bolnicu. Pored nje je bolničkim krevetima opremljeno i nekoliko drvenih baraka u koje su smeštani zarazni bolesnici.
Težište u radu bolnice bilo je pored zbrinjavanja ranjenik i rad na sprovođenju protivepidemijskih mera. Ove mere obuhvatale su striktno sprovošenje dezinfekcije i dezinsekcije (depedikulacije ili uništenje vaški i iskorenjivanje pegavca). Ovom aktivnošću bavilo se celokupno osoblje bolnice zajedno sa pridodatim ratnim zarobljenicima. Uspešnu relizaciji dezinfekcije i dezinsekcije omogućavali su dobri banjski uslovi a, pre svega, topla mineralna voda, koja je korišćena ne samo za kupanje bolesnika već i za dezinfekciju velikih razmera. Zahvaljujući uspešno sprovedenim merama kontrole i dezinfekcije odeće bolesnika, za kratko vreme sprečena je opasnost od širenja zaraze koja je zapretila i bolesnicima ove i drugim bolnicama u Vrnjačkoj Banji.
Priznanje
urediU spomen čovekoljublju britanskih žena – lekara i medicinskih sestara, koje su lečile srpske ranjenike i bolesnike u Vrljčkoj Banji tokom Prvog svetskov rata, kraj bivete izvora „Slatina“ 1985. godine podignuto je skromno spomen obeležje.[5]
Izvori
uredi- ^ „Bennett, Sir Ernest Nathaniel, (12 Dec. 1865–2 Feb. 1947), late Fellow of Hertford College, Oxford; JP Oxon; MP (Lab) Central Cardiff, 1929–31, and (Nat. Lab), 1931–45”. WHO'S WHO & WHO WAS WHO (na jeziku: engleski). doi:10.1093/ww/9780199540891.001.0001/ww-9780199540884-e-222505. Pristupljeno 2024-02-11.
- ^ Tienhoven A. Strahote rata u Srbiji. Dnevnik ratnog hirurga 1915. Beograd: Utopija; 2005.
- ^ Kočić M. Strane medicinske misije u Srbiji 1914–1915. godine. In: Valjevska bolnica 1914–1915. Valjevo: Srpsko lekarsko društvo, Podružnica Valjevo; 1992. p. 47–68
- ^ JOVANOVIĆ Simić, Jelena, (2013) Vrnjačka Banja : muzej banjskog lečenja Vrnjačka Banja - Beograd : Muzej nauke i tehnike, Beograd
- ^ a b Topalović O., Tragom zapisa i uspomena ,Vrnjačka Banja: Narodna biblioteka „Dr Dušan Radić“, 2009.
Spoljašnje veze
uredi | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
