Branislav Protić
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Branislav Branko Protić (Bačka Palanka, 27. decembar 1931 — Beograd, 29. maj 1990) je bio srpski slikar i profesor na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu.
| Branislav Branko Protić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 27. decembar 1931. |
| Mesto rođenja | Bačka Palanka, Kraljevina Jugoslavija |
| Datum smrti | 29. maj 1990. (58 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija |
Biografija
urediZavršio je Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu u klasi prof. Zorana Petrovića. Pohađao je i specijalni tečaj u klasi prof. Nedeljka Gvozdenovića 1961. godine. Bio je profesor slikarsva na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu. Bio je predsednik Udruženja likovnih umetnika Srbije (ULUS) u Beogradu. Izlaže od 1954. godine. Od 1960. učestvovao je na brojnim grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu.
Bavio se padobranstvom. Prilikom jednog skoka je poginuo.
Slikarstvo
urediIstoriografija srpskog slikarstva druge polovine prošlog veka utvrdila je mesto Branka Protića kao prvog zastupnika enformela uzimajući u obzir činjenicu da je on već 1958. godine na beogradskoj Akademiji pozorišne umetnosti, a odmah potom i na Tribini mladih u Novom Sadu 1959. izložio slike jedne potpuno nove poetike koja se suprotstavila dominantnom „socijalističkom estetizmu“. Time je njegova uloga u našem slikarstvu definitivno određena. Fenomen enformela u srpskom slikarstvu veoma je intenzivno diskutovan. S jedne strane je osporavan, ali je i snažno podržavan od vodećih likovnih kritičara tog vremena. U prilog tome su bile i brojne izložbe koje su pojedinačno ili grupno priređivane umetnicima enformel slikarstva, nagrade koje su im dodeljivane na značajnim izložbama kao i uglednim mestima u studijskim publikacija koje su se bavile srpskim savremenim slikarstvom. Protić je bio pripadnik druge, nove generacije enformel slikarstva koja je ovom vrstom slikarske prakse i započela javnu delatnost. Najradikalniji među njima, ali i među umetnicima starije generacije, Branko Protić je bio najradikalniji po upotrebi neslikarske materije, posebno u prvom periodu kada je u sliku unosio materijale koji su joj je davali izrazito reljefnu, plastičku strukturu. Prvi ciklusi koje je Protić načinio krajem šeste decenije stoje na početku onog niza slika koje iniciraju i pripadaju pojavi koja se naziva „srpski enformel“.
Samostalne izložbe
uredi- 1954. Radnički univerzitet, Bačka Palanka
- 1958. Akademija za pozorišnu umetnost, Beograd (neobjavljena izložba)
- 1959. Tribina mladih, Novi Sad
- 1960. Galerija Grafičkog kolektiva, Beograd
- 1961. Muzej primenjene umetnosti, Beograd
- 1962. Salon Moderne galerije, Beograd
- 1963. Galerija ULUS, Beograd
- 1964. Radnički dom - Univerzitet, Skoplje
- 1966. Galerija Grafičkog kolektiva, Beograd
- 1971. Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
- 1972. Galerija Likovnih umetnika Vojvodine, Novi Sad
- 1990. Galerija Udruženja likovnih umetnika Vojvodine, Novi Sad
- 1993. Galerija ULUS, Beograd (retrospektivna izložba)
- 2000. Izložbeni prostor IKA „Prometej“, Novi Sad, Galerija Grafički kolektiva, Beograd, Galerija Fakulteta likovnih umetnosti, Beograd (retrospektivna izložba)
- 2008. Likovna galerija Kulturnog centra Beograda, Beograd (radovi 1956-1966)
Literatura (izbor)
uredi- 1959 Stevan Stanić, Poetske vizije, Dnevnik, 6. decembar, Novi Sad
- 1961 Lazar Trifunović, Delo nedelje, NIN, 16. april, Beograd
- 1961 Zoran Pavlović, Slikarstvo Branka Protića, Danas, 19. juli, Beograd
- 1962 Lazar Trifunović, Branko Protić, (pred. kat.), Salon Moderne galerije, Beograd
- 1962 Lazar Trifunović, Prodor mladih, NIN, 21. januar, Beograd
- 1962 Lazar Trifunović, Mladi slikari Beograda, (pred. kat.), Galerija Kulturnog centra Beograda, Beograd
- 1962 Đorđe Kadijević, Savremeno, aktuelno, autentično.., Mozaik, god. II, br. 4, april, Beograd
- 1963 Dragoslav Đorđević, Neprekinuta uzlazna linija, Borba, 1. oktobar, Beograd
- 1964 Miodrag B. Protić, Najmlađi, Savremenici II, 269-277, Nolit, Beograd
- 1965 Aleksa Čelebonović, Savremeno slikarstvo u Jugoslaviji, Jugoslavija, Beograd
- 1966 Zoran Pavlović, Slikarstvo Branka Protića, Umetnost, br. 6, april-jun, pp. 41-49, Beograd
- 1967 Ješa Denegri, Branko Protić, Umetnost, br. 9, pp. 124, Beograd
- 1968 Ješa Denegri, Oblici nefiguracije u savremenom slikarstvu u Srbiji, Život umjetnosti, br. 7-8, pp. 17-35, Zagreb
- 1970 Miodrag B. Protić, Srpsko slikarstvo HH veka, pp. 510-511, Nolit, Beograd
- 1971. — 1972 Lazar Trifunović, Apstraktno slikarstvo u Srbiji, (pred. kat.), Likovna galerija Kulturnog centra Beograda, Beograd
- 1980 Miodrag B. Protić, Slikarstvo šeste decenije u Srbiji, pp. 42-46, Jugoslovensko slikarstvo česte decenije, Muzej savremene umetnosti, Beograd
- 1982 Lazar Trifunović, Apstraktno slikarstvo u Srbiji, 33-41, Nolit, Beograd
- 1982 Lazar Trifunović, Enformel u Beogradu, (pred. kat.), Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
- 1993 Ješa Denegri, Pedesete: teme srpske umetnosti, pp. 166-170, Svetovi, Novi Sad
- 1995 Ješa Denegri, Šezdesete: teme srpske umetnosti, pp. 40-47, Svetovi, Novi Sad
- 2005 Stanislav Živković, Vremene antiumetnosti - enformel, Srpsko slikarstvo HH veka, pp. 139-146, Matica srpska, Beograd
- 2008 Ješa Denegri, Konteksti i osobine enformela Branislava Protića, (pred. kat.), Likovna galerija Kulturnog centra Beograda, Beograd
- 2008 Jovan Despotović, Tumačenje enformela (Branislav Protić, radovi 1956-1966), Treći program, br. 137-138, pp. 440-444, Radio Beograd, Beograd
Nagrade
uredi- 1960 I nagrada na Bijenalu mladih, Rijeka
- 1964. Nagrada KPZ Beograda na izložbi ULUS-a, Beograd
- 1964. Nagrada Galerije Matice srpske na III Trijenalu jugoslovenske likovne umetnosti, Beograd
- 1965 I nagrada Kolonije Sićevo
- 1967 I nagrada Kolonije Ečka
- 1968. Nagrada Galerije „Fontana“ na IX Oktobarskom salonu, Beograd
- 1985. Nagrada Oktobarskog salona, Beograd
Izvori
uredi- Dokumentacija Muzeja savrememe umetnosti, Beograd
- Arhiva Fakulteta likovnih umetnosti, Beograd