Branko Vidić
Branko Vidić (Derventa 1904 — Beograd 1967) bio je srpski stripski scenarista i pisac popularnih avanturističkih romana, izuzetne omiljenosti kod publike. I po kvalitetu i po obimu dela smatra se najvažnijim srpskim i jugoslovenskim stripskim scenaristom tzv. „Zlatnog doba stripa“ (1935 — 1941). Bio je jedan od crtača okupljenih oko Beogradskog kruga, izvanredne strip-škole, čuvene i u svetskim razmerama.
Branko Vidić | |
---|---|
Datum rođenja | 1904. |
Mesto rođenja | Derventa, Austrougarska |
Datum smrti | 1967. |
Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija |
Biografija
urediRođen je 1904. godine u Derventi. U toku Prvog svetskog rata dolazi sa roditeljima u Beograd. Mada iz siromašne porodice, uspeva da se upiše u gimnaziju i već tokom školovanja počinje da se bavi spisateljskim radom. Prve članke objavio je u listovima poznatog beogradskog izdavača Ivana Zrnića. Poznanstvo sa Milutinom Ignjačevićem imaće odlučujući uticaj na njegov daljni životni put. Angažujući ga za saradnika u Ivkovićevom listu Robinzon. Ignjačević mu omogućava da realizuje svoj prvi scenaristički pokušaj, koji će crtački uobličiti Nikola Navojev. Bila je to obrada Gogoljeve priče Taras Buljba, čiji kraj čitaoci neće dočekati zbog obustavljanja daljeg izlaženja lista. Naredne Vidićeve tekstove ponovo će realizovati Nikola Navojev, ali ovog puta za Miku Miša. Ubrzo je usledio strip Krvna osveta, jedini Vidićev zajednički rad sa prosečnim crtačem Đorđem Malim. Tokom objavljivanja ovog stripa, na stranicama lista prvi put je najavljen izlazak stripa Dubrovački gusar.
Pojava prve sveske romana Dubrovački gusar, objavljene kao besplatan prilog 73. broja Mike Miša (19. februar 1937), označila je početak plodnog Vidićevog stvaralaštva u oblasti romansiranog avanturističko istorijskog žanra. Naredne sveske Dubrovačkog gusara izlazile su u ediciji Kriminalni zabavnik, dostižući tiraže kakvim se u to vreme mogao pohvaliti retko koji pisac zabavne literature. Veliku popularnost doživeli su i njegovi ostali romani (napisao ih je oko trideset): Tamnica, Gospodar noći, Gorski vojvoda, Hajduk Mijat, Sibir ili ataman Godunov i drugi. Vidić se po pravilu potpisivao sa nekim od svojih brojnih preudonima, od kojih je najpoznatiji bio Brandon Vid.
Pisanje Dubrovačkog gusara ipak ga nije odvojilo od rada na stripu. Do početka 1939. godine Vidić će za Navojeva pripremiti još tri scenarija, isto toliko za Konstantina Kuznjecova, čak pet za Sergeja Solovjeva i jedan za Đuku Jankovića. Sa pojedinim ostvarenjima postići će izvanredan uspeh i, uprkos činjenici da se zasluge za to pripisuju crtačkom majstorstvu vodećih autora Beogradskog kruga Solovjevu, Navojevu i Kuznjcovu, ne može se poreći ni Vidićev doprinos velikoj popularnosti Crnog atamana, Malog moreplovca ili Bena Kerigena.
Novi prelomni trenutak u Vidićevom životu dogodio se početkom 1939. godine i ponovo je bio vezan uz ime urednika Ivkovićevih izdanja. Odlučivši da napusti redakciju Mike Miša, Milutin Ignjačević zajedno sa Brankom Vidićem pokreće novi list Mikijevo carstvo. Ne samo zbog ulaganja dela sopstvenih sredstava, već pre svega zbog mogućnosti da u daleko većoj meri utiče na sudbinu lista, za Vidića je ovo bio odlučujući impuls da se sa još više žara posveti daljem pisanju. Rezultat njegovog angažmana gotovo je neverovatan: za nešto više od dve godine izlaženja Mikijevog carstva. Vidić je napisao scenarija za preko 40 stripova, ostvarujući pre svega u tandemu sa Navojevim nekoliko vrednih serijala i čitav niz izuzetno zanimljivih priča. Pored saradnje sa Navojevim, za koga je napisao dve trećine od ukupnog broja tekstualnih predložaka, Vidić je kreirao priče i za Solovjeva i mladog Dragana Savića.
Za vreme Drugog svetskog rata Vidić je u Beogradu držao antikvarnicu, da bi se posle oslobođenja bavio raznim poslovima. Pravog kontakta sa stripom više nije imao, sa izuzetkom 1951. godine kada je bio tehnički urednik Malog zabavnika. Pedesetih godina objavio je pod raznim pseudonimima više romana u nastavcima.
Još za života stripovi su mu sa uspehom objavljivani i u Francuskoj, Italiji, Bugarskoj i Turskoj, a njegova dela se u zemljama bivše Jugoslavije redovno reprintuju do danas.
Preminuo je u Beogradu 1967. godine
Stripografija
uredi„Robinzon“
uredi- „Taras Buljba” 1936. (prema delu N. V. Gogolja, crtež Nikola Navojev) nedovršeno
„Mika Miš“
uredi- „Hajdukov sin” 1936. (crtež Nikola Navojev)
- „Osvajači severnog pola” 1936. (crtež Nikola Navojev)
- „Otmica lepe Turkinje” 1936. (crtež Nikola Navojev)
- „Krvna osveta” 1936/37. (crtež Đorđe Mali)
- „Put oko sveta” 1937. (prema delu Branislava Nušića, crtež Đuka Janković)
- „Misterije Čikaga” 1937. (crtež Konstantin Kuznjecov)
- „Ben Kerigan - epizoda: Džingis Kanov potomak” 1937/38. (crtež Konstantin Kuznjecov)
- „Crni ataman” 1937/38. (crtež Sergej Solovjev)
- „Crni ataman” – epizoda: Kapetan Leš 1938. (crtež Sergej Solovjev)
- „Mali moreplovac” 1938. (crtež Nikola Navojev)
- „Ben Kerigan” – epizoda: Zeleni zmaj” 1938. (crtež Konstantin Kuznjecov)
- „Crni ataman” – epizoda: Nevesta živog Bude” 1938. (crtež Sergej Solovjev)
- „„Mali moreplovac” – II epizoda 1938. (crtež Nikola Navojev)
- „Jednooki pirat” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „„Bufalo Bil” 1939. (crtež Sergej Solovjev)
- „Bufalo Bil” - II epizoda 1939. (crtež Sergej Solovjev)
„Mikijevo carstvo“
uredi- „Komnen Barjaktar” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Mladi Bartulo” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Dve sirotice” 1939. (prema D'Enerijevom romanu, crtež Nikola Navojev)
- „Mali moreplovac” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Kraljević i prosjak” 1939. (prema romanu Marka Tvena, crtež Dragan Savić)
- „Zigomar” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Mladi Bartulo” – epizoda: Princ Konde 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Dve sirotice” - II epizoda 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Mladi Bartulo” – epizoda: „Rob sa galije” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Džungla Ved” 1939. (crtež Dragan Savić)
- „Zigomar protiv Fantoma” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Dve sirotice” – epizoda: „Sunce sreće” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Ben Hur” 1939. (crtež Dragan Savić)
- „Taras Buljba” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Zigomar” – epizoda: „Nevesta bogova” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Taras Buljba” - II epizoda, 1939/40. (crtež Nikola Navojev)
- „Dve sirotice” – epizoda: „Podzemni Pariz” 1939. (crtež Nikola Navojev)
- „Zigomar” – epizoda: „Bič pravde” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Napoleon” 1940. (crtež Sergej Solovjev)
- „Bela sestra” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Mladi Bartulo” – epizoda: „Tri gusara” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Crni ataman” 1940. (crtež Sergej Solovjev)
- „Crna maska – lord Varvik” 1940. (crtež Sergej Solovjev)
- „Napoleon” - II epizoda, 1940. (crtež Sergej Solovjev)
- „Bela sestra” - II epizoda, 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Napoleon” - III epizoda, 1940. (crtež Sergej Solovjev)
- „Dve sirotice” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Vitez Buridan” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Zigomar” – epizoda: „Misterije Egipta” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Džerom Hučison – Plameni pilot” 1940. (crtež Dragan Savić)
- „Big Kid” 1940. (crtež Sergej Solovjev)
- „Ženidba Maksima Crnojevića” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Istok nepobedivi „1940. (prema Finžgarovom delu crtež Sergej Solovjev)
- „Čeljuskinci” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Kosmogenit” 1940. (crtež Dragan Savić)
- „Minjon” 1940. (crtež Nikola Navojev)
- „Mlada Sibirka” 1940. (crtež Sergej Solovjev)
- „Pod slobodnim suncem” 1940. (prema Finžgarovom delu crtež Sergej Solovjev)
- „Smrt Smail Age Čengića” 1940. (prema Mažuranićevom epu crtež Nikola Navojev)
- „Okovi prošlosti” 1940/41. (crtež Nikola Navojev nastavio Ivan Šenšin) nedovršeno
- „Leteći Zigomar” 1940/41. (crtež Dušan Bogdanović) nedovršeno
Vidi još
urediIzvori
uredi- Zdravko Zupan i Slavko Draginčić, Istorija jugoslovenskog stripa I, Forum Marketprint, Novi Sad, 1986. E-izdanje: Projekat Rastko
- Zdravko Zupan, Vek stripa u Srbiji, Kulturni centar — Galerija savremene umetnosti, Pančevo, 2007.
- Slobodan Ivkov: 60 godina domaćeg stripa u Srbiji (1935-1995), Galerija „Likovni susret“, Subotica, 1995. E-izdanje: Projekat Rastko
Spoljašne veze
uredi- Petparački romani i njihovi pisci. "Politika", 4. jan. 1938