Vasilije Trbić
Vasilije Trbić (Bijelo Brdo, 1881 — 1962) bio je srpski četnički vojvoda aktivan u Staroj Srbiji i kasnije političar u jugoslovenskoj državi.
| Vasilije Trbić | |
|---|---|
 Vasilije Trbić | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Vasilije Trbić |
| Datum rođenja | 1881. |
| Mesto rođenja | Bijelo Brdo, Austrougarska |
| Datum smrti | 1962. |
Biografija
urediMladost
urediPoreklom je bio Srbin iz Slavonije, rođen u Bijelom Brdu kod Dalja 1881. godine. Školovao se u rodnom kraju, zatim u Srbiji. Hteo je da bude monah u Hilandaru, gde se zaputio. Tamo su 1902. godine ubijeni neki egzarhijski kaluđeri, i on je morao da beži iz Svete gore. Napustio je monaštvo (raskaluđer) nameravajući da stigne u Srbiju. Dobio je u Solunu u unijatskom manastiru svetovno odelo i sa lažnim francuskim pasošom stigao do Atine. Kada je došao u Beograd tu se upoznao s Miloradom Gođevcem, Lukom Ćelovićem i Jovanom Atanackovićem i rešio da ode u Staru Srbiju kao četnik.[1]
Četovanje
urediIzvršio je organizaciju Pčinje 1903. godine i tamo likvidirao lokalnog zulumćara Šerif bega kod Manastira Prohor Pčinjski. Biva uhapšen i osuđen na smrt ali ubrzo i pomilovan.
Kao drugi četovođa krenuo je sa četvrtom komitskom četom iz Beograda ka Drimkolu.[2] Godine 1904/1905. odlazi u Drimkol da smeni vojvodu Jovana Drimkolskog ali ubrzo, zbog ubistva četnika zbog nediscipline ulazi u sukob sa lokalnim četničkim odborima sa Anđelkom Krstićem između ostalih. Odlazi u veleški Azot gde postaje "veleški" vojvoda.[3] Učestovao je čuvenoj borbi u Čelopeku marta 1906. godine, kada je od mnogobrojnijeg turskog neprijatelja poginulo dvadesetak srpskih komita.[4] Vodio je borbe na smilevskom visu kod Nebregova, ali najznačajniju borbu je vodio kod sela Drenova na Vardaru 1907, gde je sa vojvodom Jovanom Babunskim uništio četu bugarskog vojvode Stevana Dimitrova.[4] Ovom bitkom i uvođenjem Drenova spojene su u okviru srpske organizacije dve obale Vardara. Pobeda je smatrana konačnom iako to nije bila pa je ovekovečena pesmom Sprem'te se, sprem'te, četnici.[5]
Oslobodilački ratovi
urediU Prvom balkanskom ratu borio se u odredu Vojvode Vuka,[6] koji je delovao ispred fronta srpske Prve armije. Borili su se kod Kumanova i Ovčjeg Polja. Izvršio je napad i brojne diverzije u turskoj pozadini. Kod Kumanova je njegova četa učinila veliko junaštvo a on bio ranjen.[7] Njegovi četnici prvi su ušli u Veles i Prilep. Za vreme Prvog svetskog rata prvi se avionom spustio u pozadinu austrijske, nemačke i bugarske vojske. Ostajao je na terenu po pola godine i vraćao se u Solun sa izveštajem o neprijatelju. Dobio je od kralja Aleksandra Karađorđevu zvezdu sa mačevima.[8]
Kasniji život
urediPosle Balkanskih ratova, naselio se u Velesu i za vreme bugarske vlade (1915-1918) Bugari su mu ubili oca.
Njegovo ime se u međuratnom periodu sreće nekoliko puta u vezi sa nečasnim poslovima i sudom. Svedočio je 1917. godine u Solunskom procesu, protiv Bogdana Radenkovića i ostalih optuženika. Kasnije je bio narodni poslanik i direktor jednog lista u jugoslovenskoj državi. Svedočio je 1929. godine tokom suđenja atentatoru Puniši Račiću, zbog napada hrvatske vođe Stjepana Radića i drugove.[9] Suđeno mu je jula 1936. godine kao saučesniku u grupi atentatora (Arnautović i drugi), koji su pokušali napad na predsednika jugoslovenske vlade dr Milana Stojadinovića, osuđen je na četiri godine robije i isto toliko gubitka časnih prava.[10]
Reference
uredi- ^ V. Trbić, Memoari, Sećanja i doživljaji vojvode veleškog, Beograd 1996, knjiga 1, 15-20.
- ^ Veljko Đurić, Miličko Mijović: "Ilustrovana istorija četničkog pokreta", Beograd 1993. godine
- ^ "Delo", Beograd 1909. godine
- ^ a b "Beogradske opštinske novine", Beograd 1939. godine
- ^ V. Trbić, Memoari, Sećanja i doživljaji vojvode veleškog, Beograd 1996, 25-270.
- ^ "Beogradske opštinske novine", Beograd 1. maj 1939. godine
- ^ "Ilustrovana ratna hronika", Novi Sad 1912. godine
- ^ V. Trbić, Memoari, Sećanja i doživljaji vojvode veleškog, Beograd 1996, knjiga 2, 10-70.
- ^ "Pravda", Beograd 1929. godine
- ^ "Vreme", Beograd 1936. godine
