Википедија

Vitorio de Sika

италијански филмски редитељ и глумац

Vitorio de Sika (ital. Vittorio De Sica; Sora, 7. jul 1901 — Neji na Seni, 13. novembar 1974) bio je italijanski filmski reditelj i glumac.

Vitorio de Sika
Vitorio de Sika, 1959. godine
Lični podaci
Puno imeVittorio De Sica
Datum rođenja(1901-07-07)7. jul 1901.
Mesto rođenjaSora, Italija, Kraljevina Italija
Datum smrti13. novembar 1974.(1974-11-13) (73 god.)
Mesto smrtiNeji na Seni, Francuska
Zanimanjereditelj, glumac
Porodica
SupružnikĐudita Rison (1933—1968), Marija Mercader (1968—1974)
Rad
Aktivni period1917—1974.
Veza do IMDb-a

Započeo je kao pozorišni i filmski glumac, a režijom je počeo da se bavi 1940. godine. Bitno je doprineo razvoju italijanskog neorealizma. U svojim delima prikazivao je stvarnost posleratne Italije, temeljeći svoj pristup na gotovo dokumentarističkom poniranju u život. Njegovi filmovi oslikani su humanizmom i dubokim saosećanjem sa radničkom klasom. U svom filmskom stilu težio je da ujedini poetske elemente s naturalističkim. Često je koristio glumce amatere, nešto što su kasnije i drugi reditelji preuzeli od njega.

Četiri filma koje je režirao osvojila su Oskara: Čistači cipela i Kradljivci bicikla (počasni), dok su Juče, danas i sutra i Vrt Finci-Kontinijevih osvojili Oskar za najbolji film na stranom jeziku. Veliki kritički uspeh Čistača cipela (prvi strani film koji je tako nagradila Akademija filmskih umetnosti i nauka) i Kradljivci bicikla pomogli su da se uspostavi stalna nagrada za najbolji strani film. Ova dva filma smatraju se delom kanona klasičnog filma.[1] Televizijski kanal Tarner klasik muviz je naveo Kradljivce bicikla kao jednog od 15 najuticajnijih filmova u istorija filma.[2]

De Sika je isto tako bio nominovan za Oskara za najboljeg glumca u sporednoj ulozi 1957. godine za lik majora Rinaldija u filmu američkog režisera Čarlsa Vidora iz 1957. godine, koja je adaptacija Hemingvejevog dela Zbogom oružje, filma koji nije naišao na dobar prijem kod kritičara i koji se nije pokazao kao komercijalni uspeh. De Sikova gluma je smatrana vrhuncem filma.[3]

Život i karijera uredi

Rođen je 7. jula 1901. godine u Sori u Laciju, kao sin napuljskih roditelja.[4] Odgojen u siromaštvu, De Sika je započeo karijeru kao pozorišni glumac ranih 1920-ih da bi se, 1923. godine, pridružio pozorišnoj kompaniji Tatjane Pavlove. Deceniju kasnije, osnovao je sopstvenu kompaniju sa suprugom Đuditom Risone i Serđiom Tofano. Kompanija je uglavnom izvodila lagane komedije, ali takođe je postavljala Bomaršove drame i sarađivala sa poznatim rediteljima poput Lukina Viskontija.[5]

Njegov susret sa scenaristom Čezarom Zavatinijem bio je veoma važan događaj: zajedno su stvorili neke od najslavnijih filmova neorealističkog doba, poput Sciuscià (Čistača cipela) i Kradljivaca bicikala (objavljenog u Americi kao The Bicycle Thief), oba od koji je de Sika režirao.[6]

De Sika se pojavio u britanskoj televizijskoj seriji Četiri pravedna čoveka (1959).[7]

Lični život uredi

Njegova strast prema kockanju bila je dobro poznata. Zbog toga je često gubio velike sume novca i prihvatao posao koji ga inače ne bi zanimao. Nikada nije skrivao svoje kockanje; zapravo, projektovao ga je na likove iz sopstvenih filmova, poput Grofa Maksa (kojeg je glumio, ali nije režirao) i Napuljskog zlata,[7] kao i u filmu General Dela Rovere, filmu koji je režirao Roselini dok je de Sika igrao naslovnu ulogu.[8]

Godine 1937. Vitorio de Sika se oženio se glumicom Đuditom Risone, koja im je rodila ćerku Emiliju (Emi). Godine 1942, na snimanju Un garibaldino al convento, upoznao je špansku glumicu Mariju Merkader (rođaku Ramona Merkadera, atentatora na Lava Trockog), sa kojom je započeo vezu. Nakon razvoda od Đudite u Francuskoj 1954. godine, oženio se Merkader 1959. godine u Meksiku, ali ta zajednica se prema italijanskom zakonu nije smatrala važećom. Godine 1968, dobio je francusko državljanstvo i oženio se sa Merkader u Parizu. U međuvremenu, sa njom je već imao dva sina: Manuela 1949. godine, muzičara, i Hristijana 1951. godine, koji će slediti očev put kao glumac i reditelj.[9]

Bio je rimokatolik.[10] Iako razveden, De Sika se nikada nije odvojio od prve porodice. On je vodio dvostruki porodični život, uz dvostruke proslave praznika. Kaže se da je, na Božić i Novu godinu, on imao običaj da vrati satove za dva sata u Merkaderovoj kuću kako bi mogao da nazdravlja u ponoć sa obe porodice. Njegova prva supruga pristala je da zadrži fasadu braka kako njena ćerka ne bi ostavila bez oca.

Vitorio de Sika je umro u 73. godini nakon operacije usled raka pluća u bolnici Neji na Seni u Parizu.[11]

Filmografija uredi

Filmografija kao režiser uredi

Nastupi na televiziji kao glumac uredi

Četiri pravedna čoveka, od strane Safir filmsa (1959) (10 od 39 snimljenih epizoda).

Nagrade i nominacije uredi

Vitorio De Sika je, 1971. godine, dobio Interfilm Grand Prix nagradu na Međunarodnom filmskom festivalu u Berlinu.

Reference uredi

  1. ^ Ebert, Roger. „The Bicycle Thief / Bicycle Thieves (1949)”. Chicago Sun-Times. Arhivirano iz originala 05. 11. 2011. g. Pristupljeno 8. 9. 2011. 
  2. ^ Ebert, Roger. „TCM's 15 most influential films of all time, and 10 from me”. Chicago Sun-Times. Arhivirano iz originala 14. 10. 2012. g. Pristupljeno 8. 9. 2011. 
  3. ^ TV Guide review
  4. ^ Lambiase, Sergio (20. 2. 2013). „Foto e lettere inedite di De Sica, il ciociaro cosmopolita che voleva essere napoletano”. Corriere del Mezzogiorno (na jeziku: italijanski). Pristupljeno 22. 6. 2016. 
  5. ^ Cardullo 2002, str. 29.
  6. ^ Cardullo 2002, str. 128, 164.
  7. ^ a b Curle & Snyder 2000, str. 12.
  8. ^ Bondanella, Peter (1993). The Films of Roberto Rossellini. Cambridge: Cambridge University Press. str. 119. ISBN 0-521-39236-5. 
  9. ^ Cardullo 2002, str. 3.
  10. ^ „Famous Catholics”. www.adherents.com. Arhivirano iz originala 14. 2. 2012. g. Pristupljeno 21. 2. 2012. 
  11. ^ Kaufman, Michael T. (14. 11. 1974). „Vittorio De Sica, 73, Dies; Neorealist Movie Director”. The New York Times. Pristupljeno 8. 9. 2011. 
  12. ^ „Tribute to Vittorio De Sica”. festival-cannes.com. Arhivirano iz originala 15. 10. 2012. g. Pristupljeno 5. 9. 2010. 
  13. ^ „De Sica Screening Schedule”. nytimes.com. 4. 10. 1991. Pristupljeno 5. 9. 2010. 
  14. ^ „NY Times: The Children Are Watching Us”. Movies & TV Dept. The New York Times. Baseline & All Movie Guide. 2012. Arhivirano iz originala 2012-10-20. g. Pristupljeno 2009-03-13. 
  15. ^ „La puerta del cielo (1945)”. Pristupljeno 28. 10. 2016. 
  16. ^ „La porta del cielo”. labiennale. Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 22. 7. 2012. 
  17. ^ „Awards for La porta del cielo”. imdb.com. Pristupljeno 7. 9. 2010. 
  18. ^ „Sciuscià (1946)”. Archivio del Cinema Italiano. Pristupljeno 10. 9. 2021. 
  19. ^ admin (7. 7. 2017). „SHOESHINE (1946) - Review by Pauline Kael”. Scraps from the loft (na jeziku: engleski). Pristupljeno 16. 4. 2019. 
  20. ^ „Bicycle Thieves (1948)”. The Criterion Collection. Pristupljeno 1. 8. 2021. 
  21. ^ Gordon, Robert (2008). Bicycle Thieves (Ladri Di Biciclette). New York: Macmillan. str. 26. ISBN 9781844572380. Pristupljeno 29. 4. 2018. 
  22. ^ Crowther, Bosley (13. 12. 1949). „The Bicycle Thief (1948) THE SCREEN; Vittorio De Sica's 'The Bicycle Thief,' a Drama of Post-War Rome, Arrives at World”. The New York Times. Arhivirano iz originala 7. 2. 2022. g. Pristupljeno 7. 2. 2022. 
  23. ^ „Berlinale 1971: Prize Winners”. berlinale.de. Arhivirano iz originala 04. 05. 2014. g. Pristupljeno 14. 3. 2010. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Vitorio de Sika na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Виторио_де_Сика&oldid=27672780”