Vladičanski dvor u Vršcu
Vladičanski dvor u Vršcu je dvor (boravište) vladike banatskog, ranije vladike vršačkog. U neposrednoj je blizini eparhijske Saborne crkve.
| Vladičanski dvor u Vršcu | |
|---|---|
 Vladičanski dvor u Vršcu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Vršac |
| Opština | Opština Vršac |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1750-1757. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od izuzetnog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Vladičanski dvor u Vršcu jedna od najvelelepnijih građevina u gradu Vršcu, a takođe je jedan od najlepših primera vladičanskih dvorova u Srpstvu. To je istovremeno i najstariji Vladičanski dvor Srpske pravoslavne crkve i jedini je ove namene iz razdoblja baroka.
Vladičanski dvor u Vršcu je Spomenik kulture od izuzetnog značaja.
Istorijat uredi
Zdanje vladičanskog dvora je izgrađeno između 1750. i 1757. godine, dok je vladika bio Jovan Georgijević.[1] Izgrađen je kao reprezentativna spratna građevina za potrebe episkopa vršačkih, nakon preseljenja eparhije iz Karansebeša u Vršac. U prizemlju dvora je kapela posvećena Svetim arhangelima Mihajlu i Gavrilu, sa ikonostasom, oslikanim između 1761. i 1765. godine. Ikonostas spada u retke sačuvane ikonostase iz 18. veka.
Radikalnu obnovu, koja je u potpunosti izmenila izgled građevine, izvršio je vladika Gavrilo Zmejanović 1904. godine, kada je izmenjen ulazni deo i obnovljen krov. U to vreme je glavna fasada dobila neobarokni i neorenesansni dekorativni program, pilastre i nove prozore, dok osnova zgrade nije bitno izmenjena. Kasnije obnove nisu suštinski menjale izgled građevine.[2]
Značaj uredi
Jednostavna arhitektura baroknog dvorca, sa simetrijom i ritmičnim nizom prozorskih otvora, dopunjena je naglašenim središnjim rizalitom koji u visini atike ima balustradu i posebno izvedeno mansardno krovište ukrašeno raznobojnim crepom. Ograda parka sa bogatom baroknom kombinacijom zidne mase i kovanog gvožđa je autentična. Zgrada je živeća, jer se u dvoru se nalazi sedište banatskog episkopa, a zgrada predstavlja spomenik kulture od izuzetnog značaja.
U dvoru se nalaze vredne zbirke ikona, uključujući čudotvornu ikonu Bogorice Bezdinse,[1] portreti najznačajnijih vladika vršačke eparhije i velika biblioteka. Zbirka ikona sakupljene u Banatu obuhvata razdoblje od tri veka, pri čemu su najvrednije ikone slikara Zogofa iz prve polovine 18. veka. Ikone u zbirci su dela: Zogofa Petra, Prvula, Šerbana Popovića, Nedeljka Popovića, Jovana Četirevića Grbovana i nepoznatih majstora. Grupa ikona baroknog razdoblja srpske umetnosti predstavljena je delima slikara iz druge polovine 18. veka, poput Teodora Ilića Češljara, Dimitrija Popovića i drugih.
Galerija uredi
-
Vladičanski dvor -
Kabinet vladike -
Kaljava peć iz 1911. u secesionističkom stilu u kabinetu vladike -
Ulaz u Vladičanski dvor -
Ikonostas -
Vladičanski dvor kroz kapiju
