Војни трибун
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Vojni tribun (lat. Tribunus militum) je naziv oficira u rimskoj vojsci koji su istovremeno bili i zvaničnici rimske države. Tribuni u profesionalnoj vojsci nisu imali precizno određene dužnosti. Izvršavali su one zadatke koje bi im izdao legat. Smatra se da je njihov „čin“ bio ekvivalentan činu pukovnika u savremenim vojskama.
Istorija uredi
U vreme Rimske republike, svaka legija je imala šest tribuna. Stvarni autoritet su imala dvojica, s time da su se sva šestorica rotirala na komandnim pozicijama. Tribune je imenovao senat i dovoljan uslov je bio da kandidat pripada klasi senatora (nije morao da ima relevantne vojne kvalifikacije). Osim toga, u vreme rane Republike, Senat je mogao da odluči da li će nominovati konzule (funkcija koju su imali samo patriciji) ili vojne tribune (od kojih je barem jedan mogao da bude plebejac). U tim slučajevima, istorijski izvori ih nazivaju tribunus militum consulari potestate - vojni tribuni sa ovlašćenjima konzula. Razlozi za ovako nešto nisu sasvim jasni a istoričar Livije to pripisuje klasnoj borbi u Rimu; patriciji su uglavnom insistirali na biranju konzula a plebejci na biranju vojnih tribuna. Nakon 366. godine p. n. e. ovakva praksa je prestala. Kao i Senat, i narodna skupština imala je mogućnost biranja jednog tribuna kojeg su nazivali tribunus militum a populo -narodni vojni tribun.
Istoričar Polibije navodi da se svake godine biralo 24 tribuna (mladića u drugoj polovini dvadesetih godina života), od kojih 14 sa pet godina provednih u službi a preostalih 10 sa deset godina u službi.
Nakon vojne reforme koju je u I veku p. n. e. sproveo Gaj Marije i izvršio profesionalizaciju rimske vojske, legijama su komandovali legati. I dalje je bilo šest tribuna po legiji (ali sa nešto izmenjenim dužnostima i odgovornostima); hijerarhijski neposredno ispod legata bio je tribunus lacticlavius, jedan od mladića iz senatorske klase koji je posmatrao i učio od legata, a zatim pet tribunus angusticlavius koji su bili „vitezovi“ iz konjičke klase i to sa određenim vojnički iskustvom.
Za vreme imperije tribuni su imali ulogu visokih oficira. Mladi Rimljanin je nakon službe kao tribunus lacticlavius mogao da nastavi karijeru u politici. Što se tiče tribunus angusticlavius u vreme od vladavine Klaudija, oni su zauzimali drugo mesto u militiae equestris kao podređeni Praefectus cohortis - prefektu pomoćne kohorte a nadređeni Praefectus alae - prefektu krila.
Tribunus lacticlavius su dobili ime po širokoj traci purpurne boje koja je bila prišivena na ivicama toge dok je kod tribunus angusticlavius traka bila uža.