Википедија

Godfri Harold Hardi

Британски математичар (1877–1947)

Godfri Harold Hardi (engl. Godfrey Harold "G. H." Hardy; 7. februar 1877. — 1. decembar 1947) bio je engleski matematičar poznat po svojim dostignućima u teoriji brojeva i matematičkoj analizi.[1][2][3][4][5] On je obično poznat onima izvan oblasti matematike po svom eseju iz 1940. godine o estetici matematike (engl. A Mathematician's Apology) koji se često smatra jednim od najboljih uvida u um matematičara napisan za laika. G. H. Hardi je obično poznat među onima koji nisu u polju matematike po njegovom eseju Matematičarova apologija iz 1940. godine, koji se često smatra jednim od najboljih uvida u um matematičara koji radi napisan za laike.

Godfri Harold Hardi
Datum rođenja(1877-02-07)7. februar 1877.
Mesto rođenjaKranli, Sari, Engleska
Datum smrti1. decembar 1947.(1947-12-01) (70 god.)
Mesto smrtiKembridž, Kembridžšir, Engleska
Zanimanjematematičar
Delovanjematematika
NagradeČlan Kraljevskog društva[1]
Čarls F. Vilson, Srinivasa Ramanudžan (u sredini), G. H. Hardi (krajnje desno) i drugi naučnici na Triniti koledžu na Univerzitetu u Kembridžu, tokom 1910-ih

Počevši od 1914. godine, Hardi je bio mentor indijskog matematičara Srinivase Ramanudžana, odnos koji je postao slavan.[6] Hardi je skoro odmah prepoznao Ramanujanov izuzetan, iako neobučen sjaj, i Hardi i Ramanujan su postali bliski saradnici. U intervjuu Pola Erdosa, kada je Hardi upitan koji je njegov najveći doprinos matematici, Hardi je bez oklijevanja odgovorio da je to otkriće Ramanudžana.[7] Na predavanju o Ramanudžanu, Hardi je rekao da je „moje druženje s njim jedini romantični incident u mom životu“.[8]‍:2

Mladost uredi

G. H. Hardi rođen je 7. februara 1877.u Kranliju,Engleska, u porodici nastavnika.[9] Njegov otac je bio stipendista i majstor umetnosti u školi; majka mu je bila nastavnica u Linkoln akademiji za nastavnike. Oba roditelja su mu bila sklona matematici.[1]‍:447 Hardijev prirodni afinitet za matematiku je primećen u mladosti. Kada je imao dve godine, napisao je brojeve do hiljadu i kada su ga vodili u crkvu zabavljao se rastavljajući na faktore brojeve himni.[10]

Nakon školovanja na Kranliju, Hardi je dobio stipendiju na Vinčester koledžu za svoj matematički rad. Godine 1896, upisao je Triniti koledž u Kembridžu.[11] Posle samo dve godine priprema pod nadzorom njegovog mentora, Roberta Alfreda Hermana, Hardi je bio četvrti na ispitu matematikog Triposa.[12] Godinama kasnije, nastojao je da ukine Tripos sistem, jer je osećao da on postaje više cilj sam po sebi nego sredstvo za postizanje cilja. Dok je bio na univerzitetu, Hardi se pridružio Kembridž apostolima, elitnom, intelektualnom tajnom društvu.[13]

Hardi je kao svoj najvažniji uticaj naveo nezavisnu studiju Cours d'analyse de l'École Polytechnique francuskog matematičara Kamila Džordana, kroz koju se upoznao sa preciznijom matematičkom tradicijom u kontinentalnoj Evropi. Godine 1900, položio je drugi deo Triposa, a iste godine je izabran za nagradnu stipendiju na Triniti koledžu.[1]‍:448 Godine 1903, stekao je magistraturu, što je bio najviši akademski stepen na engleskim univerzitetima u tom periodu. vreme. Kada mu je istekla nagradna stipendija 1906. imenovan je u pripadnika Triniti osoblja kao predavač matematike, gde mu je predavanje od šest sati nedeljno ostavljalo vremena za istraživanje.[1]‍:448 Godine 1919, napustio je Kembridž da bi preuzeo Saviliansku katedru za geometriju (i tako postao član Novog koledža[14]) na Oksfordu nakon afere Bertranda Rasela tokom Prvog svetskog rata. Hardi je proveo akademsku godinu 1928–1929 na Prinstonu u akademskoj razmeni sa Osvaldom Veblenom, koji je proveo godinu u Oksfordu.[4] Hardi je održao Džozaja Vilards Gibsovo predavanje za 1928. godinu.[15][16] Hardi je napustio Oksford i vratio se u Kembridž 1931. godine, ponovo postao član Triniti koledža i ostao na mestu Sadlejrijanskog profesora do 1942.[1]‍:453

Bio je u upravnom telu škole Abingdon od 1922. do 1935. godine.[17]

Rad uredi

Hardy is credited with reforming British mathematics by bringing rigour into it, which was previously a characteristic of French, Swiss and German mathematics.[18] British mathematicians had remained largely in the tradition of applied mathematics, in thrall to the reputation of Isaac Newton (see Cambridge Mathematical Tripos). Hardy was more in tune with the cours d'analyse methods dominant in France, and aggressively promoted his conception of pure mathematics, in particular against the hydrodynamics that was an important part of Cambridge mathematics.

From 1911, he collaborated with John Edensor Littlewood, in extensive work in mathematical analysis and analytic number theory. This (along with much else) led to quantitative progress on Waring's problem, as part of the Hardy–Littlewood circle method, as it became known. In prime number theory, they proved results and some notable conditional results. This was a major factor in the development of number theory as a system of conjectures; examples are the first and second Hardy–Littlewood conjectures. Hardy's collaboration with Littlewood is among the most successful and famous collaborations in mathematical history. In a 1947 lecture, the Danish mathematician Harald Bohr reported a colleague as saying, "Nowadays, there are only three really great English mathematicians: Hardy, Littlewood, and Hardy–Littlewood."[19]‍:xxvii

Hardy is also known for formulating the Hardy–Weinberg principle, a basic principle of population genetics, independently from Wilhelm Weinberg in 1908. He played cricket with the geneticist Reginald Punnett, who introduced the problem to him in purely mathematical terms.[20]‍:9 Hardy, who had no interest in genetics and described the mathematical argument as "very simple", may never have realised how important the result became.[21]‍:117

Hardy's collected papers have been published in seven volumes by Oxford University Press.[22]

Hardijevi aforizmi uredi

  • Nijedan matematičar ne sme dozvoliti sebi da zaboravi da je matematika, više nego bila koja druga umetnost ili nauka, jeste igra mladog čoveka. (A Mathematician's Apology)
  • Nije vredno da čovek prve klase izrazi mišljenje većine. Po definiciji, puno je drugih koji će to uraditi.
  • Matematičar, kao i slikar ili pesnik, pravi obrasce. Ako su njegovi obrasci trajniji od ostalih, to je zato što su stvoreni sa idejama.
  • Ništa što sam ikada uradio nema ni najmanju praktičnu primenu.
  • Hardi je jednom rekao Bertrandu Raselu „Kada bih mogao logički da dokažem da ćeš umreti za 5 minuta, trebalo bi da mi bude žao što ćeš umreti, ali moja tuga bi bila ublažena zadovoljstvom dokaza.“ Rasel se složio sa Hardijem u vezi radosti dokaza, kao što je i sam napisao u svojoj autobiografiji.

Bibliografija uredi

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b v g d đ Titchmarsh, E. C. (1949). „Godfrey Harold Hardy. 1877–1947”. Obituary Notices of Fellows of the Royal Society. 6 (18): 446—461. S2CID 162237076. doi:10.1098/rsbm.1949.0007. 
  2. ^ GRO Register of Deaths: DEC 1947 4a 204 Cambridge – Godfrey H. Hardy, aged 70
  3. ^ GRO Register of Deaths: DEC 1947 4a 204 Cambridge – Godfrey H. Hardy, aged 70
  4. ^ a b O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F. „Godfri Harold Hardi”. MacTutor History of Mathematics archive. University of St Andrews. 
  5. ^ Godfri Harold Hardi na sajtu MGP (jezik: engleski)
  6. ^ THE MAN WHO KNEW INFINITY: A Life of the Genius Ramanujan Arhivirano 5 decembar 2017 na sajtu Wayback Machine. Retrieved 2 December 2010.
  7. ^ Alladi, Krishnaswami (19. 12. 1987), „Ramanujan—An Estimation”, The Hindu, Madras, India, ISSN 0971-751X . Cited in Hoffman, Paul (1998), The Man Who Loved Only Numbers , Fourth Estate, str. 82–83, ISBN 1-85702-829-5 
  8. ^ Hardy, G. H. (1999). Ramanujan: Twelve Lectures on Subjects Suggested by his Life and Work. Providence, RI: AMS Chelsea. ISBN 978-0-8218-2023-0. 
  9. ^ GRO Register of Births: MAR 1877 2a 147 Hambledon – Godfrey Harold Hardy
  10. ^ Robert Kanigel, The Man Who Knew Infinity, p. 116, Charles Scribner's Sons, New York. 1991. ISBN 0-684-19259-4.
  11. ^ „Hardy, Godfrey Harold (HRDY896GH)”. Kembridž baza podataka alumnista. Univerzitet u Kembridžu. 
  12. ^ In the 1898 Tripos competition, R. W. H. T. Hudson was 1st, J. F. Cameron was 2nd, and James Jeans was 3rd. "What became of the Senior Wranglers?" by D. O. Forfar
  13. ^ Grattan-Guinness, I. (septembar 2001). „The interest of G. H. Hardy, F.R.S., in the philosophy and the history of mathematics”. Notes and Records of the Royal Society of London. The Royal Society. 55 (3): 411—424. S2CID 146374699. doi:10.1098/rsnr.2001.0155. 
  14. ^ „G H Hardy's Oxford Years” (PDF). Oxford University Mathematical Institute. Pristupljeno 16. 4. 2016. 
  15. ^ Josiah Willard Gibbs Lectures. American Mathematical Society
  16. ^ Hardy, G. H. (1929). „An introduction to the theory of numbers”. Bull. Amer. Math. Soc. 35 (6): 778—818. MR 1561815. doi:10.1090/s0002-9904-1929-04793-1  . 
  17. ^ „School Notes” (PDF). The Abingdonian. 
  18. ^ „G.H. Hardy”. Famous Mathematicians: Biography and Contributions of Great Mathematicians through History. 29. 3. 2022. Pristupljeno 29. 3. 2022. 
  19. ^ Bohr, Harald (1952). „Looking Backward”. Collected Mathematical Works. 1. Copenhagen: Dansk Matematisk Forening. xiii—xxxiv. OCLC 3172542. 
  20. ^ Punnett, R. C. (1950). „Early Days of Genetics”. Heredity. 4 (1): 1—10. doi:10.1038/hdy.1950.1  . 
  21. ^ Cain, A. J. (2019). „Legacy of the Apology”. An Annotated Mathematician's Apology. Od strane Hardy, G. H. 
  22. ^ Hardy, Godfrey Harold (1979). Collected Papers of G. H. Hardy – Volume 7. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-853347-0. 
  23. ^ „A Good Read - Marcus du Sautoy and David Dabydeen - BBC Sounds”. www.bbc.co.uk. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Vikicitat ima citate vezane za članak Godfri Harold Hardi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Годфри_Харолд_Харди&oldid=27614391”