Gorocvet (lat. Adonis vernalis), takođe zečji mak, gorocvat ili gospina vlas je višegodišnja, zeljasta biljka iz familije ljutića (lat. Ranunculaceae), koja raste na peskovitim staništima i sušnim livadama. Još jedna je biljka iz porodice koja je nazvana po liku iz grčke mitologije, lepom lovcu Adonis, dok drugi deo njenog latinskog naziva (lat. vernalis — „prolećni”) potiče od činjenice da cveta u proleće, od marta do maja. Predstavlja ukras Deliblatske peščare i u Vojvodini je ova biljka zaštićena od 1978. godine. Osim po lepoti, ova biljka je i dragocena po lekovitosti i koristi se za proizvodnju lekova protiv srčanih oboljenja. Upravo zbog toga je znatno proređena. Lepota i lekovitost ne smeju da zavaraju – ona je otrovna.

Adonis vernalis
Naučna klasifikacija uredi
Carstvo: Plantae
Kladus: Tracheophytes
Kladus: Angiospermae
Kladus: Eudicotidae
Red: Ranunculales
Porodica: Ranunculaceae
Rod: Adonis
Vrsta:
A. vernalis
Binomno ime
Adonis vernalis
Sinonimi
  • Adonis apenina Jacq.
  • Adonis helleborus Crantz.

Opis biljke

uredi

Gorocvet je višegodišnja zeljasta biljka sa debelim rizomom. Iz rizoma se razvija 3-4 stabaoca, visine do 40 cm, sa listovima koji su perasto izdeljeni na tanke, linearne režnjeve. Na vrhu stabla obrazuje se veoma krupan, 3-7 cm u prečniku, cvet čiji su krunični listići mnogobrojni (uvek ih je više od 15) i svetložuti.

Hemijski sastav droge

uredi

Kao droga se koristi nadzemni deo biljke sa cvetom (lat. Adonidis vernalis herba) koji sadrži:

Lekovito dejstvo

uredi

Koristi se kod bolesti kardiovaskularnog sistema kao kardiotonik i jak diuretik, a kao sedativ kod neurovegetativnih smetnji, nesanice i epilepsije. U homeopatiji se upotrebljava za lečenje hipertireoze, reume, zapaljenja pluća, angine pektoris.

Upozorenje: ovu biljku zbog otrovnosti ne treba koristiti bez stručnog nadzora!

Galerija

uredi

Literatura

uredi
  • Gostuški, R: Lečenje lekovitim biljem, Narodna knjiga, Beograd, 1979.
  • Grlić, Lj: Enciklopedija samoniklog jestivog bilja, August Cesarec, Zagreb, 1986.
  • Djuk, A, Dž: Zelena apoteka, Politika, Beograd, 2005.
  • Jančić, R: Lekovite biljke sa ključem za određivanje, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
  • Jančić, R: Botanika farmaceutika, Službeni list SCG, Beograd, 2004.
  • Jančić, R: Sto naših najpoznatijih lekovitih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1988.
  • Kojić, M, Stamenković, V, Jovanović, D: Lekovite biljke jugoistične Srbije, ZUNS, Beograd 1998.
  • Lakušić, D: Vodič kroz floru nacionalnog parka Kopaonik, JP Nacionalni park Kopaonik, Kopaonik, 1995.
  • Marin, P, Tatić, B: Etimološki rečnik, NNK Internacional, Beograd, 2004.
  • Mindel, E: Vitaminska biblija, FaMilet, 1997.
  • Mišić Lj, Lakušić R: Livadske biljke, ZUNS Sarajevo, ZUNS Beograd, IP Svjetlost, 1990
  • Stamenković, V: Naše neškodljive lekovite biljke, Trend, Leskovac
  • Tucakov, J: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1984.

Spoljašnje veze

uredi
Crvena knjiga flore Srbije
 


Ovaj takson je ubeležen u Crvenu knjigu flore Srbije
usled svoje ugroženosti ili nestanka sa teritorije Srbije.