Dvorac „Kaštel“ u Ečki

Dvorac „Kaštel” u Ečki
Dvorac „Kaštel” u Ečki
	Dvorac „Kaštel” u Ečki
Opšte informacije
Mesto	Ečka
Opština	Zrenjanin
Država	Srbija
Vreme nastanka	1820.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.zrenjaninheritage.com

Dvorac „Kaštel“ (Dvorac „Lazar“) u Ečkoj, jedan od najpoznatijih dvoraca u Srbiji, nalazi se u selu Ečka, AP Vojvodina, 60 kilometara severno od Beograda i sedam kilometara od Zrenjanina. Građen je u engleskom stilu, u periodu od 1816. do 1820. godine.^[1]

Istorijat uredi

Vlastelin Lukač Lazar kupio je na licitaciji pustaru Ečku 1781. godine i tu izgradio crkvu i osnovao naselje za svoje podanike. Dvorac „Kaštel“ početkom XIX veka podigao je Lukin sin, Agošton Lazar i on je najzaslužniji za njegovo otvaranje avgusta 1820. godine.^[2] Na svečanom otvaranju svirao je Franc List, tada devetogodišnji dečak, a docnije slavni kompozitor. Otvaranju je prisustvovao i čuveni grof Esterhazi, najbogatiji i najugledniji vlastelin u Ugarskoj.^[1] Imanje i dvorac 1870. godine otkupio je grof Feliks Ornonkur, a nakon toga dvorac je dograđen i izmenjen 1898/99. godine. Današnji izgled dobija kada je porodica Ornonkur bila na vrhuncu.^[2]
„Kaštel“ je tokom godina bio mesto okupljanja mnogih ljubitelja lova, a tu su boravili i austrougarski prestolonaslednik Franc Ferdinand i jugoslovenski kralj Aleksandar Karađorđević. Nakon Drugog svetskog rata, vlasnici emigriraju, a dvorac prelazi u državno vlasništvo.^[1]

Arhitektura uredi

Izgled dvorca

Dvorac je prizemna gađevina složene osnove sa naknadno dograđenim krilom u obliku latiničnog slova „L“. Prvobitni objekat je izmenjen tako što je u prostranom potkrovlju prostor prilagođen za stanovanje. U središnjem delu dograđenog krila izgrađena je kula sa piramidalnim krovom, a u produžetku je prizemni aneks sa tremom. Trem se proteže duž celog južnog krila, a nose ga udvojeni jonski stubovi. Kompleks dvorca u Ečki okružen je manjim parkom, a nekada je činio ambijentalnu celinu u kojoj je grof Feliks Ornonkur postavio parkovsku skulpturu, fontanu i drugi parkovski mobilijar. Nekad pomoćni objekti udaljeni su od dvorca, a danas se nalaze izvan kompleksa. Iako znatno izmenjena kako u enterijeru tako i eksterijeru, zgrada dvorca u Ečki je u graditeljskom smislu jedinstven objekat.^[2]

Dvorac je proglašen za spomenik kulture 2001. godine. Od 2004. godine u privatnom je vlasništvu kompanije „Univerzal“ iz Beograda. Uz saglasnost Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin, dograđeno je novo krilo iza starog, koje je omogućilo bolje funkcionisanje hotela. Fontana sa skulpturom u sredini smeštena u parku ispred dvorca restaurirana je 2007. godine. Originalna skulptura od terakote restaurirana je i smeštena unutar dvorca, a na njenom mestu postavljena je replika od bronze.^[3]

Dvorac „Kaštel“ danas uredi

Nakon temeljnog renoviranja, dvorac „Kaštel“ je većim delom restauriran i pretvoren u hotel. Raspolaže sa 38 soba i 7 apartmana, kao i velikim parkom koji okružuje celo zdanje, a nekadašnja balska dvorana preuređena je u restoran. Dvorac predstalja primer uspešno revitalizovanog spomenika kulture.^[1]