Degurićka pećina
Degurićka pećina je pećina izvorskog tipa, čija voda iz vrela otiče u reku Gradac, nalazi se u ataru sela Degurić, u klisuri reke Gradac, na teritoriji grada Valjeva. Pripada grupi najvećih vrela valjevskog krasa, ulaz ima visinu 3,5m i širinu od 7m.
| Degurićka pećina | |
|---|---|
| |
| Položaj | |
| Mesto (reka) | |
| Odlike | |
| Geologija (tip) | kraška |
| Dužina | (ispitan deo)807,5 m |
| Nadm. visina | 236 m |
Jedna od verzija stradanja Nikole Kalabića, istaknutog komandanta Gorske kraljeve garde Jugoslovenske vojske u Otadžbini tokom Drugog svetskog rata, vezuje se za Degurićku pećinu. Pretpostavlja se da je na ovom mestu ubijen od strane OZNA dana 19.01.1946. godine.[1]
Temperature vode i vazduha uredi
Jedina je pećina sa stalnim podzemnim tokom u celom slivu reke Gradac, sa srednjim protokom od 121l/s. Temperatura vode duž cele pećine je 7°C. Voda pećinskog toka spada u tvrde krečne vode, da je, kao i intezivne, prokopane vode, zasićena, te izlučuje bigar u vidu prečaga, saliva, stalagmita. Pećina pripada tipu hladnih pećina, pošto temperatura vazduha smanjuje se sa 12°C na ulazu, preko 8°C na 300 m dužine, do 6°C kod prvog sifona.
Morfološke karakteristike uredi
Glavni kanal Degurićke pećine ima jugoistočni pravac pružanja i njim teče, neprekidno vodeni tok. Snimljen je do drugog sifona, i izmerena dužina mu je 807,5m. Iz glavnog kanala odvaja se više bočnih kanala. Pećina ima ukupno 6 sifona, od kojih je prvih pet proronjeno, dok poslednji još uvek nije savladan. Od glavnog kanala odvaja se više bočnih kanala, pa je ukupna dužina svih snimljenih kanala, do trećeg sifona, 2028m.[2]
Značajne osobenosti ovog objekta su pored sifona, zasigane kade koje pregrađuju ceo kanal po širini, ili su manjih dimenzija u većim skupinama. Pećinski nakit je raznovrstan, stalaktiti, stalagmiti, makaroni, helaktiti, zasigane draperije i salivi. Obilje mulja, gline i blata javlja se sa strana vodenog toka ili po bočnim kanalima. Jedna od retkosti je i pojava naslaga duž kanala i na nakitu izrazito tamne boje koja je kontrastna svetlim kalcitnim izlučevinama.
Valjevski speleolozi su u periodu od 1999. do 2002. godine, u nekoliko navrata, snimili novih 1500 metara pećinskih kanala i pet sifona i otvorili vrata istraživanjima na ovom polju.[3]
Izvori uredi
- ^ „Kalabića ubili šest puta”. NOVOSTI (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-04-23.
- ^ „Degurićka pećina”. Savez speololoških organizacija Srbije. Pristupljeno 13. 3. 2017.[mrtva veza]
- ^ „Degućka pećina”. Udruženje domaćina Valjeva. Nedostaje ili je prazan parametar
|url=(pomoć);
Spoljašnje veze uredi
- „Kanjon reke Gradac”. Valjevo za Vas. Arhivirano iz originala 23. 11. 2016. g. Pristupljeno 13. 3. 2017.
- „Reka Gradac” (PDF). TO Valjevo. Arhivirano iz originala (PDF) 29. 02. 2016. g. Pristupljeno 13. 3. 2017.
