Dedinje
Dedinje je otmeno stambeno naselje Beograda. Nalazi se na opštini Savski venac, jednoj od najstarijih opština u Beogradu.
Dedinje | |
|---|---|
 Kraljevski dvor na Dedinju | |
| Administrativni podaci | |
| Grad | Beograd |
| Opština | Savski venac |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 46′ 14″ S; 20° 27′ 24″ I / 44.770556° S; 20.456667° I |
  Dedinje Dedinje na karti Grada Beograda | |
Kuća cveća, odnosno mesto gde je sahranjen bivši predsednik SFRJ Josip Broz Tito, nalazi se na Dedinju.
Položaj uredi
Naselje Dedinje se prostire na padinama Topčiderskog brda južno od današnjih ulica Teodora Drajzera i Ljutice Bogdana prema Banjici, zapadno od Banjičke šume i istočno od doline Topčiderske reke. Poslednjih decenija se pojam Dedinja proširio na sever sve do Senjaka, Mostara i Prokopa, obuhvatajući ulice Užička i Tolstojeva, koje nisu bile deo prvobitnog naselja.
Ime i postanak uredi
Pre nego što je gušće naseljeno, Dedinje je bilo prekriveno vinogradima, voćnjacima i njivama. U prošlosti se pominju imena Dedija, Mala Dedija i Dedina. Na austrijskim kartama iz XVIII veka pominje se brdo "Dedinberg". Na njemu se 1789. nalazio austrijski logor, a bilo je oivičeno današnjim ulicama Teodora Drajzera, Bulevar kneza Aleksandra Karađorđevića, Velisava Vulovića, Milana Blagojevića Španca i Patrijarha Pavla. Taj prostor je i danas gusto pošumljen i mahom nenaseljen. Postoje različita mišljenja o poreklu toponima Dedinje. Po jednoj teoriji toponim potiče od naziva dede, koji se davao starešini tekije, muslimanskog manastira. Prema turskom popisu iz 1560. godine jedna od beogradskih tekija je upravo ovde imala svoje vinograde. Ipak, verovatnije je da je poreklo srpsko, sa značenjem dedino brdo. Širenje naselja počinje posle Prvog svetskog rata, a intenzivira se tokom izgradnje dedinjskih dvorova porodice Karađorđević 1924.-1936. Mnogi imućni Beograđani: industrijalci, bankari, trgovci, političari počeli su gradnju raskošnijih letnjikovaca, a sa vremenom i pravih porodičnih vila.
Karakteristike uredi
Jedan od najlepših i našumovitijih delova Beograda. Naselje uglavnom čine privatne kuće, među kojima je nekoliko desetina predratnih vila izuzetne arhitektonske vrednosti. Na obodima naselja i duž glavnih ulica izgrađene su nakon Drugog svetskog rata savremene stambene zgrade. Urbanistička slika je donekle narušena nelegalnom gradnjom tokom devedesetih godina. Glavne i najprometnije ulice u kraju su Bulevar kneza Aleksandra Karađorđevića, Neznanog junaka, Teodora Drajzera i Ljutice Bogdana. Raskrsnica ove četiri ulice predstavlja svojevrsni centar naselja, sa par zdravstvenih institucija u blizini: veliki kliničko-bolnički centar Dr Dragiša Mišović, Železnička bolnica i Specijalna bolnica za bolesti zavisnosti. Na Dedinju su i Viša škola za obrazovanje vaspitača, Četvrta beogradska gimnazija, Škola za dizajn, osnovna škola i nekoliko predškolskih ustanova. Na Dedinju je i zgrada RTV Pink. Generalštab Vojske Srbije nakon NATO agresije 1999. godine izmešten je ovde, a od ranije se u naselju nalazi još nekoliko vojnih objekata kao što su Gardijski dom i kasarna Dedinje. Veliki broj ambasada i diplomatskih predstavništava nalazi se na Dedinju, te i istočni deo naselja nedaleko od stadiona Crvene zvezde nosi naziv Diplomatska kolonija. Turistički najzanimljivija mesta su Muzej istorije Jugoslavije i dvorski kompleks Karađorđevića. Oba mesta godišnje poseti više hiljada ljudi.
U srcu naselja se nalazi Vila Mir jedno od najlepših zdanja u Beogradu.[1]
Saobraćaj uredi
Dedinje je dobro povezano sa drugim delovima Beograda. Kroz centar naselja prolaze trolejbuske linije 40 (Zvezdara — Banjica 2) i 41 (Studentski trg — Banjica 2), autobuske linije 34 (Topčidersko brdo /Senjak/ — Pere Velimirovića), 42 (Slavija /Birčaninova/ — Banjica — Petlovo brdo), 49 (Banovo brdo — Naselje Stepa Stepanović), 59 (Slavija /Birčaninova/ — Petlovo brdo), 78 (Zemun — Banjica 2) i 94 (Blok 45 — Resnik /Edvarda Griga/ ), kao i noćna autobuska linija 47 (Trg Republike —Miljakovac 3 — Resnik /Železnička stanica/ ). Glavni prilazi Dedinju iz centra Beograda su iz ulice Kneza Miloša preko Mostarske petlje i iz Bulevara Oslobođenja preko Autokomande.
Sport uredi
Na Dedinju i u njegovoj neposredoj blizini se nalaze i stadioni dva najveća fudbalska kluba u Srbiji, Partizan i Crvena zvezda. Pored ova dva kluba ovde je i sedište fudbalskog kluba Dedinje.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „SVE TAJNE VILE MIR: U njoj su živeli Mira i Sloba, a danas se ovde sastaju delegacije Srbije i RS”. SD. 22. 2. 2017. Pristupljeno 12. 4. 2017.
