Dekanski sultanati

Dekanski sultanati su bile srednjovekovne indijske kraljevine koje su bile smeštene na Dekanskoj visoravni između reke Krišna i planinskog venca Vindhja. U dekanske sultanate su spadali: Ahmadnagar (1490—1636), Berar (1490—1574), Bidar (1527—1619), Bidžapur (1518—1686) i Golkonda (1512—1687). Države su dobile nezavisnost nakon raspada Bahmanijskog sultanata. Ahmadnagar je prvi dobio nezavisnost 1490. godine, a kasnije te godine su isto uradili Bidžapur i Berar. Golkonda je postala nezavisna 1518, a Bidar 1528. godine. Sultanati, iako uglavnom bili suparnici, su bili na istoj strani tokom borbi sa Vidžajanagarskim carstvom 1565. Sultanati su carsvu naneli težak poraz u bici kod Talikote koji je imao dalekosežne posledice po Vidžajanagaru.

Teritorije sultanata.

Iako su svih pet sultanata vladali muslimani, njihovi osnivači su bili različitog i često prvobitno nemuslimanskog porekla: Ahmadnagar Sultanat je bio hindu-bramanskog porekla; Berarski sultanat je osnovao jedan kanadijski hinduistički preobraćenik; Bidarski sultanat je osnovao gruzinki rob; Bidžapurski sultanat je osnovao gruzinki rob kojeg je kupio Mahmud Gavan; a Golkondski sultanat je bio turkmenskog porekla.

Ahmadnagar je 1574. napao i osvojio Berar, dok je Bidar 1619. anektirao Bidžaput. Sve sultanate je do 1686. porobilo Mogulsko carstvo.

Kulturni doprinosi

Jedna od grobnica Kut Šaha (Sultanat Golkonda)

Gol Gumbaz (Bijapurski sultanat)

Jedna od grobnica Barid Šaha (Bidarski sultanat)

Grobnica Salabat Kana II (Ahmednagarski sultanat)

Vladari dekanskih sultanata sahranjeni su u složenim grobnicama sličnih stilova. U grobnicama su sahranjivani i važni članovi kraljevske porodice i dvorjani.

Dekansko minijaturno slikarstvo—koje je cvetalo na dvorovima Ahmadnagara, Bidžapura i Golkonde, još jedan je veliki kulturni doprinos dekanskih sultanata.

Ovom periodu pripadaju arhitektonska veličanstva Dekana kao što su Čarminar i Gol Gumbaz. Brojni spomenici koje su izgradili sultanati Dekana nalaze se na probnoj listi za nominaciju za Uneskovu svetsku baštinu. Verska tolerancija koju su pokazali vladari Nizam Šaha, Adil Šah i Kut Šah takođe je vredna pomena.

Ahmadnagar

Nizam Šah, vladari Ahmadnagara, sa entuzijazmom su štitili minijaturno slikarstvo, od kojih se najraniji sačuvani primerci nalaze kao ilustracije rukopisa Tarif-i-Husein Šaha (oko 1565), koji se sada nalazi u Barat Itihas Sanšodak Mandalu u Puni. Minijaturna slika Murtaza Nizam Šaha (oko 1575) nalazi se u Nacionalnoj biblioteci u Parizu, dok se još jedna nalazi u Raza biblioteci u Rampuru. Slon koji trči nalazi se u američkoj privatnoj kolekciji, Kraljevski piknik je u Biblioteci Indijske kancelarije u Londonu, a Mladi princ u zagrljaju devojčice, koji najverovatnije pripada periodu Burhan Nizam Šaha II, nalazi se u Trećoj kolekciji Edvina Binija južnoazijskih dela u Muzeju umetnosti San Dijega.

Najranija značajna arhitektura vladara Ahmadnagara Nizam Šaha je grobnica Ahmada Šaha I Bahrija (1509), u centru Bag Rouz, baštenskog kompleksa. Istom periodu pripada i Džami Masdžid. Meka Masdžid, koju je 1525. godine izgradio Rumi Kan, turski artiljerijski oficir Burhana Nizam Šaha I, originalna je po svom dizajnu. Kompleks Kotla je izgrađen 1537. godine kao verska obrazovna ustanova. Impresivni Fara Bag je bio središnji deo velikog dvorskog kompleksa završenog 1583. Ostali spomenici u Ahmednagaru iz perioda Nizam Šaha su Do Boti Čira (grobnica Šardža Kana, 1562), Damri Masdžid (1568) i Rumijeva grobnica Kan (1568). Džami Masdžid (1615) u Kirkiju (Aurangabad) i Čini Mahal unutar tvrđave Daulatabad izgrađeni su tokom kasnog perioda Nizam Šaha (1600–1636). Grob Malika Ambara u Kuldabadu (1626) je još jedan impresivan spomenik ovog perioda. Ovom periodu pripadaju i Kali Masdžid iz Džalne (1578) i grobnica Dilavar Kana (1613) u Radžgurunagaru.

Tokom vladavine Ahmada Šaha I Bahrija, njegov čuvar carskih zapisa, Dalapati, napisao je enciklopedijsko delo, Nrisima Prasada, gde je pominjao svog gospodara kao Nizamsahu. To je značajan primer verske tolerancije vladara Nizam Šaha.

Berar

Srušena palata Hauz Katora, 3 km (1,9 mi) zapadno od Ačalpura, jedini je značajan sačuvani spomenik Imadu Šahu.

Bidar

Bidrivar osnova vodovodne cevi, 18. vek, Muzej umetnosti okruga Los Anđeles

Glavne arhitektonske aktivnosti za vladare Barid Šaha bile su izgradnja baštenskih grobnica. Grobnica Ali Barid Šaha (1577) je najznačajniji spomenik u Bidaru. Grobnica se sastoji od uzvišene komore sa kupolom, otvorene sa četiri strane, koja se nalazi u sredini persijskog vrta sa četiri kvadrata. Randžin Mahal u Bidaru, izgrađen za vreme vladavine Ali Barid Šaha, je kompletna i izvrsno ukrašena dvorska građevina. Drugi važni spomenici u Bidaru iz ovog perioda su grob Kasima II i Kali Masdžid.

Važna klasa metalnih radova poznata kao Bidri je nastala u Bidaru. Ova metalna konstrukcija se sastoji od crnog metala, obično legure cinka, umetnutog složenim dizajnom od srebra, mesinga, a ponekad i bakra.

Vidi još

• Istorija Indije

Literatura

• Chopra, R.M., The Rise, Growth And Decline of Indo-Persian Literature, 2012, Iran Culture House, New Delhi. Revised edition published in 2013.
• Majumdar, R.C. (2006). The Delhi Sultanate. Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan. 
• Majumdar, R.C. (2007). The Mughul Empire. Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan. ISBN 81-7276-407-1. 
• Mitchell, George; Mark Zebrowski (1999). Architecture and Art of the Deccan Sultanates (The New Cambridge History of India Vol. I:7). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-56321-6. 
• Rehaman Patel, Islamic Art of North Karnataka, Art & Architecture, May, 2015
• Sohoni, Pushkar (2018). The Architecture of a Deccan Sultanate: Courtly Practice and Royal Authority in Late Medieval India. London: I.B.Tauris. 
• Yazdani, Ghulam (1947). Bidar, Its History and Monuments. Oxford University Press. 
• al-Balādhurī (1924). The Origins of the Islamic State. Part II. Prevod: Murgotten, Francis Clark. New York: Columbia University. OCLC 6396175. 
• Anjum, Tanvir (leto 2007). „The Emergence of Muslim Rule in India: Some Historical Disconnects and Missing Links”. Islamic Studies. 46 (2): 217—240. JSTOR 20839068. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
• Aquil, Raziuddin (2008). Datta, Rajat, ur. Chapter: On Islam and Kufr in the Delhi Sultanate, in Rethinking a Millennium: Perspectives on Indian History from the Eighth to the Eighteenth Century. Aakar Books. ISBN 978-81-89833-36-7. 
• Avari, Burjor (2013). Islamic Civilization in South Asia: A history of Muslim power and presence in the Indian subcontinent. Routledge. ISBN 978-0-415-58061-8. 
• Ayalon, David (1986). Studies in Islamic History and Civilisation. Brill. ISBN 978-965-264-014-7. 
• Bhandarkar, D. R. (1929). „Indian Studies No. I: Slow Progress of Islam Power in Ancient India”. Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute. 10 (1/2): 25—44. JSTOR 41682407. 
• Blankinship, Khalid Y. (1994). The End of Jihad State. State University of New York Press. ISBN 0-7914-1827-8. 
• Chandra, Satish (1997). Medieval India: From Sultanat to the Mughals. 1 (1st izd.). New Delhi: Har-Anand Publications. OCLC 36806798. 
• Chandra, Satish (1999). Medieval India: From Sultanat to the Mughals. 2 (1st izd.). New Delhi: Har-Anand Publications. OCLC 36806798. 
• Crawfoord, Peter (2013). The War of The Three Gods: Romans, Persians and The Rise of Islam. Pen & Sword Military Publication. ISBN 978-1-84884-612-8. 
• Dashti, Naseer (2012). The Baloch and Balochistan. Trafford Publishing. ISBN 978-1-4669-5896-8. 
• Durant, Will (2014) [first published 1935]. The Story of Civilization. I. New York: Simon and Schuster. ISBN 978-1-4767-7971-3. 
• El Hareir, Idris; M'Baye, Ravene, ur. (2011). The Spread of Islam Throughout the World (PDF). The Different Aspects of Islamic Culture. Three. UNESCO Publishing. ISBN 978-92-3-104153-2. 
• Elliot, Henry Miers; Ed. John Dowson (1990) [First published 1871]. Dowson, John, ur. The History of India, as Told by Its Own Historians. The Muhammadan Period. New Delhi. OCLC 356910. 
• Gautier, François (1996). Rewriting Indian History. New Delhi: Vikas Pub. House. ISBN 0-7069-9976-2. 
• Gier, Nicholas F. (2014). The Origins of Religious Violence: An Asian Perspective. Lexington Books. ISBN 978-0-7391-9223-8. 
• Habib, Irfan (1997). „Timur in the Political Tradition and Historiography of Mughal India”. Cahiers d'Asie centrale. 3/4: 295—312. JSTOR 44133321. 
• Hamilton, Francis Buchanan (1819). An Account of the Kingdom of Nepal, and the Territories Annexed to this Dominion by the House of Gorkha. A Constable. 
• Heathcote, T.A. (1995). The Military in British India: The Development of British Forces in South Asia:1600–1947. Manchester University Press. ISBN 978-1-78383-064-0. 
• Hitchcock, John T (1978). „An Additional Perspective on the Nepali Caste System”. Ur.: James F. Fisher. Himalayan Anthropology: The Indo-Tibetan Interface. Walter de Gruyter. ISBN 978-90-279-7700-7. 
• Hitti, Philip K (1994). History of The Arabs 10th Edition. The MacMillan Press Ltd. ISBN 0-333-09871-4. 
• Hoyland, Robert G. (2015). In Gods Path: The Arab Conquests and Creation of An Islamic Empire. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-991636-8. 
• Ikram, S. M. (1964). Embree, Ainslie, ur. Muslim Civilization in India. 1. Columbia University Press. OCLC 409401 — preko Frances W. Pritchett. 
• Jackson, Peter (2003). The Delhi Sultanate: A Political and Military History. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-54329-3. 
• Kennedy, Hugh (2001). The Armies of The Caliphs. Routledge. ISBN 0-415-25092-7. 
• Kennedy, Hugh (2007). The Great Arab Conquests. Phoenix. ISBN 978-0-7538-2389-7. 
• Kennedy, Hugh (2004). The Prophet and The Age of The Caliphates. Pearson Education Limited. ISBN 978-0-582-40525-7. 
• Khushalani, Gobind (2006). Chachnama Retold: An Account of the Arab Conquests of Sindh. Promilla & Co. ISBN 81-85002-68-1. 
• Litvinsky, B. A., ur. (2012). The History of Civilizations of Central Asia Vol III. UNESCO Publications. ISBN 978-92-3-103211-0. 
• Maddison, Angus (2001). The World Economy: A Millennial Perspective (PDF). OECD Development Centre. ISBN 92-64-02261-9. 
• Majumdar, R. C. (1977). Ancient India (Eighth izd.). Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0436-4. 
• Majumdar, R. C., ur. (1960). The History and Culture of the Indian People. VI. Mumbai: G. Allen & Unwin. OCLC 664485. 
• Majumdar, R. C., ur. (1973). The History and Culture of the Indian People. VII. Mumbai: G. Allen & Unwin. OCLC 664485. 
• McLeod, John (2002). The History of India. Greenwood Press "Daily life through history" series. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-31459-9. 
• Misra, Ram Gopal (1983). Indian Resistance to Early Muslim Invaders, up to 1206 A.D. Meerut City: Anu Books. OCLC 11866350. 
• Ollapally, Deepa M. (2008). The Politics of Extremism in South Asia. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-87584-4. 
• Pandey, Ram Niwas (1997). Making of Modern Nepal: A Study of History, Art, and Culture of the Principalities of Western Nepal. Nirala Publications. ISBN 978-81-85693-37-8. 
• Pradhan, Kumar L. (2012). Thapa Politics in Nepal: With Special Reference to Bhim Sen Thapa, 1806–1839. New Delhi: Concept Publishing Company. ISBN 978-81-8069-813-2. 
• Puri, Baij Nath (1986). The History of the Gurjara-Pratiharas. Delhi: Munshiram Manoharlal. OCLC 15164632. 
• Ram, Rahul (1996). Royal Nepal: a political history. Vikas publishing house. ISBN 9788125900702. 
• Rāya, Panchānana (1939). A historical review of Hindu India: 300 B. C. to 1200 A. D. I. M. H. Press. OCLC 551490926. 
• Regmi, D.R. (1961). Modern Nepal. Calcutta: Firma K.L. Mukhopadhyay. OCLC 1045947445. 
• Sen, Sailendra Nath (1999). Ancient Indian History and Civilisation. New Delhi: New Age International Publishers. ISBN 978-81-224-1198-0. 
• Shokoohy, Mehrdad (april 1991). „Architecture of the Sultanate of Ma'bar in Madura, and Other Muslim Monuments in South India”. Journal of the Royal Asiatic Society. Third Series. 1 (1): 31—92. JSTOR 25182270. S2CID 163145743. doi:10.1017/S1356186300000055. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
• Shourie, Arun (1999). Eminent Historians: Their Technology, Their Line, Their Fraud. New Delhi: HarperCollins Publishers. ISBN 8172233558. 
• Smith, Vincent A. (1919). The Oxford History of India. Oxford University Press. OCLC 839048936. 
• Truschke, Audrey (2017). Aurangzeb: The Life and Legacy of India's Most Controversial King. Stanford University Press. ISBN 978-1-5036-0257-1. 
• van der Veer, Peter (1994). Religious Nationalism: Hindus and Muslims in India. University of California Press. ISBN 978-0-520-08256-4. 
• Whelpton, John (2005). A History of Nepal. Cambridge University Press. ISBN 0-521-80470-1. 
• Andre Wink (1996). Al-Hind: The Making of the Indo-Islamic Worlds Vol 1. E. J. Brill. ISBN 0-391-04173-8. 
• Andre Wink (1996). Al-Hind: The Making of the Indo-Islamic World (Third izd.). Brill. ISBN 978-0-391-04173-8. 
• Wright, Daniel (1877). History of Nepal. Cambridge University Press. 
• Wynbrant, James (2012). A Brief History of Pakistan. University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8160-6184-6. 
• Yagnik, Achyut; Sheth, Suchitra (2005). The Shaping of Modern Gujarat: Plurality, Hindutva, and Beyond. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-400038-8. 
•  Ovaj članak sadrži materijal u javnom vlasništvu Library of Congress Country Studies sa veb-sajta http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/. – India Arhivirano 9 decembar 2022 na sajtu Wayback Machine, Pakistan Arhivirano 9 decembar 2022 na sajtu Wayback Machine

Spoljašnje veze

• Veb-sajt o Bidžapurskom sultanatu
• Spomenici Dekanskih sultanata