Denaina
Denaina ili ranije Tanaina su atabaskanski narod, starosedeoci su krajnjeg severozapada Severne Amerike (Aljaska). Denaine su tradicionalno lovci sakupljači i imaju matrilinearni sistem srodstva i nasleđivanja.
Teritorija
urediOni su starosedeoci centralnog dela južne Aljaske, naseljavali su prostor između Seldovije na jugu, Čikaluna na severoistoku, Talkitne na severu, Lajm Vilidža na severozapadu i Pedro Beja na jugozapadu. Tradicionalna teritorija Denaina obuhvata površinu od oko 66.000 kvadratnih kilometara.[1] Veruje se da su tu teritoriju naselili pre oko 1.000 do 1.500 godina. Oni su jedini aljaski atabaskanski narod koji je naseljen na obali Tihog okeana.
Staza Iditarod (ili Sevard-Noum staza) koja je korišćena u vreme zlatne groznice na Aljasci 1896. je stvorena spajanjem većeg broja staza koje su tradicionalno koristili aljaski domoroci Denaine i Deg Hitani koji su Atabaskani, kao i Eskimi Inupijaci.[2]
Susedi
urediNjihovi susedi su drugi atabaskanski narodi i Eskimi Jupici. Atabaskanski susedi su: Deg Hitani na severozapadu, Gornji Kuskokvimi na severu, Kojukoni na severoistoku, Tanane (Donje Tanane) na severoistoku, Ahtne na istoku. Eskimski Jupički susedi su: Čugač Sugpijaci na jugoistoku, Koniag Sugpijaci na jugu i Centralnoaljaski Jupici na zapadu i jugozapadu.[3]
Imena
urediNjihovo ime znači „čovek” kao i autonim južnih Atabaskana Navahoa "Dine”. Denainsko ime zaliva Kuk je Tikatnu što znači „velika voda reka” (velika reka) ili Nuti što znači „slana voda” (okean).
Kultura
urediDenaine su jedini severni Atabaskani koji žive na obali Tihog okeana, zbog čega su u poređenju sa ostalim severnim Atabaskanima imali najsedelačkiji način života.
Jezik
urediDenainski jezik spada u južnoaljasku podgrupu atabaskanskih jezika. Od ukupnog broja Denaina od oko 1.400, denainskim jezikom trenutno tečno govori samo oko 70 do 75 ljudi. Denainski jezik je jedan od 11 aljaskih atabaskanskih jezika. Dijalekti denainskog jezika su: kontinentalni, iliamski, gornjozalivski i spoljnozalivski.
Reference
uredi- ^ Patricia H. Partnow 2013. Dena'inaq' Huch'ulyeshi: The Dena'ina Way of Living Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. mart 2014). Anchorage Museum.
- ^ The Iditarod National Historic Trail Seward to Nome Route: A Comprehensive Management Plan, March 1986. Prepared by Bureau of Land Management, Anchorage District Office, Anchorage, Alaska.
- ^ „The Map of Indigenous Peoples and Languages of Alaska”. Arhivirano iz originala 10. 12. 2012. g. Pristupljeno 20. 09. 2016.
Spoljašnje veze
uredi- Alaska Native Language Center Archive Dena'ina container list
- Dena'ina Qenaga language site Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. decembar 2008)