Википедија

Dejvid Stern

Dejvid Džoel Stern (engl. David Stern; Njujork, 22. septembar 1942 — Njujork, 1. januar 2020.)[1] je bio američki advokat i biznismen, koji je bio komesar Nacionalne košarkaške asocijacije (engl. National Basketball Association), poznatije kao NBA, od 1984. godine do 2014. godine i nadgledao je porast NBA košarke u jedan od najpopularnijih sportova na svetu tokom 90-ih i 2000-ih. On je zaslužan za razvoj i proširenje NBA publike, posebno internacionalne, postavljanjem različitih trening kampova, egzibicionih utakmica, ali i samim regrutovanjem internacionalnih igrača u ligu.[2] Uz Sternovo vođstvo je takođe otvoreno i 12 NBA kancelarija u gradovima van granica SAD, ali i prenose mečeva u preko 200 zemalja i na 40 različitih jezika[3]. Stern je takođe podržao i pomogao osnivanje Ženske nacionalne košarkaške asocijacije (engl. Women's National Basketball Association- WNBA), kao i NVA razvojne lige (engl. NBA G league)[4]. Pod Sternom je NBA lansirao svoje digitalno prisustvo sajtom NBA.com, kao i sa televizijskim programom NBA TV. On je osnovao i program društvene odgovornosti NBA koji se naziva NBA Cares, koji pomaže mnogim ugroženim ljudima širom planete.[5]

Dejvid Džoel Stern
Datum rođenja(1942-09-22)22. septembar 1942.
Mesto rođenjaNjujork, SAD
Datum smrti1. januar 2020.(2020-01-01) (77 god.)
Mesto smrtiNjujork, SAD
Zanimanjekomesar NBA lige
Aktivni period1984-2014

Stern je svoju karijeru u NBA započeo 1966. godine kao spoljni savetnik, potom je 1978. godine postao generalni savetnik za NBA, a 1980. je postao izvršni potpredsednik lige[6]. Komesar je postao 1984. godine, tako što je nasledio Lerija O’Brajana. Nakon 30 godina, 2014. godine, Dejvid Stern se povukao sa mesta komesara, kao komesar sa najdužim stažom u istoriji Severno-američkih sportskih liga. Primljen je u košarkašku Kuću slavnih kao i u FIBA Kuću slavnih.

Mladost

uredi

Dejvid Stern je rođen na Menhetnu, Njujork, kao jedno od troje dece Ane (rođene Bronstin, 1918-1990) i Vilijama Sterna (1918—1980), koji su bili Jevrejska porodica. Odrastao je u Nju Džerziju, gde je njegov otac držao prodavnicu jevrejskih proizvoda. Stern je odrastao kao navijač Njujork Niksa, i često je posećivao njihove utakmice u Medison Skver Gardenu sa njegovim ocem. Kratko se bavio košarkom kao igrač, koju je zbog ozbiljnije povrede kolena morao da prestane da igra.[7]

Nakon diplomiranja srednje škole u Tineku, 1959. godine, Dejvid Stern pohađa Ratgers univerzitet, sa kog je diplomirao 1963. godine sa istorijom kao glavnim predmetom. Potom je pohađao pravnu školu na univerzitetu Kolombija, gde je 1966. godine doktorirao.[8]

Nacionalna košarkaška asocijacija

uredi

Rani period

uredi

Nakon diplomiranja pravne škole, Stern se priključio advokatskoj firmi Proskauer, Rouz, Gec i Mendelson (engl. Proskauer, Rose, Goetz and Mendelsohn), koja je dugi niz godina zastupala NBA. On je bio glavni advokat koji je predstavljao firmu u slučaju Robertson protiv Nacionalne košarkaške organizacije, znamenite tužbe koju je protiv Nacionalne košarkaške agencije podneo tadašnji igrač Oskar Robertson. Stern je pomogao ligi da pregovara o nagodbi koja je dozvolila spajanje dve asocijacije, Nacionalne košarkaške asocijacije i Američke košarkaške asocijacije (engl. American Basketball Association- ABA), ali u isto vreme dozvolila igračima da postanu slobodni agenti po prvi put u istoriji.[9][10]

Godine 1978. Stern je napustio Proskauer-Rouz, kako bi postao generalni savetnik za NBA, pod komesarom Lerijem O’Brajanom. Do 1980. godine O’Brajan je unapredio Sterna do pozicije glavnog potpredsednika lige poslovno-pravnih poslova, što je defakto učinilo Sterna odgovornim za marketing, televiziju i odnose sa javnošću čitave lige.[11] Za ovo vreme je Stern uveo dva značajna sporazuma u NBA udruženje igrača: testiranje na droge i seleri kep, nivo novca koje jedan tim sme potrošiti na plate igrača.[12] Članak Los Anćeles Tajmsa iz 1980. godine je procenio da 40 do 75 procenata svih igrača u ligi koristi kokain.[13] Politika testiranja na droge se bavila percepcijom da NBA ima problem sa drogom, što je liga i priznala, ali i to da rade na tome da očiste ligu od droge. NBA je bio prva liga u Severnoj Americi koja je uvela politiku testiranja na droge. Seleri kep je stvorio sistem podele prihoda, gde su vlasnik i igrači faktički bili partneri, gde su igrači dobijali 53 posto od čitavog prihoda. Oba ova sporazuma su učvrstila Sternovu poziciju unutar NBA krugova.

NBA komesar

uredi

Prvog februara 1984. godine, Dejvid Stern je postao komesar NBA lige, kada je nasledio O’Brajana tokom oporavljanja lige od svog najcrnjeg perioda. Umesto da se marketing bavi čitavim timovima lige, Stern je promenio fokus na najbitnije igrače tima, zvezde, kao što su u to vreme bili Medžik Džonson, Lari Bird, kao i Majkl Džordan i Čarls Barkli sa NBA drafta 1984. godine, koji se desio vrlo brzo nakon Sternovog dolaska na mesto komesara.[14] Džordanov dolazak je posebno otvorio novu eru komercijalne blagodeti za NBA. Sa Džordanom su došli i njegov talenat za igru, što je dovelo do Džordanovog ugovora sa Najkom, što je ligi donelo još više internacionalne pažnje.

Stern je vodio ligu kroz opadajuću gledanost sve do globalnog rasta.[15] U njegovoj prvoj godini kao komesar, Stern je ponudio Adrianu Paensi, južno-američkom košarkaškom i fudbalskom analitičaru, prava da na argentinskom Kanalu 9, pušta nedeljne najbolje momente iz NBA lige za 2000 dolara godišnje.[16] Godine 1987. je počeo da šalje VHS trake iz svoje kancelarije u Njujorku do kineske televizije, sve u cilju da proširi ligu van granica Severne Amerike.[17] Stern je dozvolio profesionalcima da učestvuju na Olimpijskim igrama, što je dovelo do stvaranja američkog "Drim tima", sačinjenog od NBA igrača, koji su osvojili zlato na Olimpijskim igrama 1992. godine. Nakon toga je i započeo prvi talas internacionalnih NBA zvezda.

Jedan od članova "Drim tima" bio je i Medžik Džonson, koji je godinu dana ranije objavio da je pozitivan na HIV i da se povlači iz košarke. On je to objavio na pres konferenciji, sa Sternom odmah pored njega. U to vreme, javnost se plašila HIV-a, a sama bolest se smatrala đavolskom.[18] Neki ljudi su smatrali da se mogla prenositi znojem ili rukovanjem.[19] Uprkos negodovanju javnosti, Stern je dozvolio Džonsonu da igra na All-star utakmici 1992. godine, a i kasnije za "Drim tim". Nakon čitanja mnogobrojne medicinske literature i konsultovanja sa ekspertima, Stern je pomogao informisanju vlasnika timova, igrača, sponzora i javnosti o samom virusu, i kako se prenosi. NBA liga je uvela procedure kontrole infekcije, gde igrači od tada nisu mogli da budu na terenu ukoliko krvare.

Godine 1995. NBA liga se proširila na Kanadu, sa dve nove ekipe, Torono Reptorsi i Vankuver Grizlisi. Tokom Sternovog mandata, sedam novih franšiza je uvedeno u ligu (Hornetsi, Timbervulvsi, Hit, Medžik, Grizliji, Reptorsi i Bobketsi), pa je od 2004. godine broj timova u ligi dostigao 30.[20]

Tokom 2000. godine, otkriveno je da su Minesota Timbervulvsi podmitili Džo Smita, tadašnjeg igrača, dve godine ranije, nudeći mu unosniji ugovor u budućnosti, ukoliko potpiše za njih za vrednost ispod njegove vrednosti na "marketu", kako bi mogli da potpišu više igrača u kratkom vremenskom periodu. NBA liga je to otkrila, poništila poslednju godinu ugovora Džo Smitu, kaznila franšizu sa 3.5 miliona dolara i oduzela im pikove prve runde u naredne tri godine.[21] Iako su mnogi verovali da je ovakva vrsta podmićivanja stalna praksa u ligi, Stern se pridržavao odluke sudije Keneta Damsa da su Timbervulvsi potpisali tajni sporazum i negirao je da liga pravi primer od Timbervulvsa za ostale timove.

Pre sezone 2005-06, NBA liga je objavila novi dres kod, koji je zabranjivao igračima da nose slušalice, ogrlice, šorceve, majice bez rukava, naočare za sunce, dresove i kačkete tokom bilo kakvih javnih pojavljivanja vezanih za NBA ligu. Alen Ajverson je kritikovao ovakvu politiku: "Oni ciljaju momke koji se oblače kao ja, momke koji se oblače u hip-hop stilu ... Mislim da su ovoga puta preterali."[22] Deceniju kasnije, ovaj Sternov edikt je zaslužan za stvaranje modnog stila među NBA igračima koji se okreću visokoj modi.[23]

Stern se zalagao i za to da u ligi postoji minimalni broj godina koje igrač mora imati kako bi pristupio ligi. Počevši od drafta 2006. godine, igrači više nisu mogli biti birani direktno iz srednje škole, i morali su da imaju minimum 19 godina kako bi igrali u NBA. Još 2001. godine je Stern govorio, "Ukoliko ova deca imaju mogućnost da još malo sazre, da dobiju još malo treniranja i generalno još malo životnog iskustva, onda je to dobro." Kritikovan je zbog njegovih referenci da punoletne ljude, preko 18 godina, koji su uglavnom bili afro-amerikanci, naziva "decom", dok su drugi profesionalni sportovi i zanimanja dozvoljavali osamnaestogodišnjake.[24]

Od sezone 2006-07, liga je uvela novu "mikrofiber" loptu koja se od tada koristila u NBA utakmicama, i koja je zamenila prethodni stil lopte koji se koristio još od 70-ih. Vlasnik Dalas Maveriksa, Mark Kjuban, se slagao sa potrebom za novom loptom, tvrdeći da je prethodni stil lopte bio nekonstantan.[25] Mnogi istaknuti igrači su otvoreno izražavali nezadovoljstvo novom loptom, gde je jedan od njih bio i Šakil O’Nil, koji je rekao, "Lopta ima osećaj kao one jeftine lopte koje kupujete u prodavnici igračaka".[26] Kasnije studije, koje je finansirao upravo Mark Kjuban, su tvrdile da "nova lopta odskače 5 do 8 posto manje nego tipična kožna lopta, kada se baci sa 1.2 metra visine... i da nova lopta odskače 30 posto neodređenije."[27]

Stern je na početku odbijao da se vrati na originalnu loptu uprkos mnogim prijavama igrača oko nove lopte koja se koristi.[28] Dva meseca nakon početka sezone, Nacionalno udruženje igrača je podnelo pritužbu povezanu sa kvalitetom lopte, gde su tvrdili da lopta pravi posekotine na prstima igrača. Stern je priznao da je NBA "mogao da uradi bolji posao" sa odlukama i implementacijom, i da je bilo bolje da je dobio uvid igrača unapred. Jedanaestog decembra 2006. godine NBA liga je objavila da će se od prvog januara 2007. godine vratiti na staru kožnu loptu.[29]

Godine 2007. Stern se upleo u kontroverzu povezanu sa kupovinom i relokacijom tima Sijelt Supersoniks u Oklahomu. Njegova podrška za neočekivanu promenu lokacije iz 14. najvećeg tržišta, koje je bio Sijetl na 45. najveće tržište, koje je bila Oklahoma, je bila preispitivana od strane i medija i javnosti. Za vreme Sternovog mandata, 6 franšiza je promenilo lokaciju.

U leto 2011. godine, NBA lokaut je koštao ligu utakmica regularne sezone, drugi put u svojoj istoriji, gde se prvi put desio tokom sezone 1998-99. To su bila jedina dva puta da je liga gubila utakmice kao rezultat prestajanja sa radom.[30] Stern je bio poznat kao nemilosrdni pregovarač. Tokom lokauta 2011. godine bio je optužen od strane komentatora HBO-a Brajanta Gambela da je "nekakav moderni nadzornik plantaže", referišući na podelu između uglavnom belih vlasnika NBA timova, i uglavnom crnih igrača u tim timovima.

Osmog decembra 2011. godine Stern je stavio veto na trejd između tri tima koji bi poslao Krisa Pola u Los Anđeles Lejkerse, Lamara Odoma u Hornetse, čiji je vlasnik u tom momentu bila sama NBA liga, i Pau Gasola u Roketse, a čiji su razlozi, po rečima portparola lige bili "košarkaški"[31] Prve reakcije širom lige, fanova i medija su bile izuzetno negativne, sa igračima koji su čak i na Tviteru izražavali svoje nezadovoljstvo. I mnogi poznati sportski novinari su kritikovali ovakvu odluku.[32] Dogovor je klevetan posebno zbog konflikta interesa, uzimajući u obzir da je NBA liga bila vlasnik jednog od timova uključenih u trejd.[33]

Dvadeset petog oktobra 2012. godine, Stern je objavio da se povlači sa mesta komesara NBA lige počevši od prvog februara 2014. godine., nakon 30 godina provedenih na toj poziciji, duže nego bilo koji od njegovih prethodnika.[34] Nasledio ga ja njegov zamenik u to vreme Adam Silver.

Godine 2014. Stern je primljen u Košarkašku kuću slavnih, a godine 2016. je primljen u FIBA kuću slavnih.[35]

Privatni život i smrt

uredi

Stern je bio oženjen sa Dijanom Bok Stern, i oni imaju dva sina: Erika i Endrua. Odsedali su u Skarsdejlu u državi Njujork. U kasnijim godinama njegovog staža kao komesara lige, Stern je primao godišnju platu od 9 miliona dolara.

Dvanaestog decembra 2019. godine. Stern je dobio izliv krvi u mozak i hitno je operisan.[36] Preminuo je prvog januara 2020. godine, u 77. godini života. U sećanje na Dejvida Sterna, svi NBA timovi su nosili crne trake na dresovima do kraja sezone 2019-20.[37] Nekolicina košarkaških legendi i sadašnjih košarkaša su bili veoma pogođeni njegovom smrću, među kojima su Lebron Džejms, Majkl Džordan, Medžik Džonson i Kobi Brajant (koji je preminuo samo 25 dana nakon Sterna).[38]

Reference

uredi
  1. ^ „Former NBA commissioner David Stern dies at 77”. sports.yahoo.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-25. 
  2. ^ „USATODAY.com - NBA Finals are whole new world”. usatoday30.usatoday.com. Pristupljeno 2021-11-25. 
  3. ^ „Former NBA Commissioner David Stern suffers brain hemorrhage”. www.cbsnews.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-25. 
  4. ^ „NBA.com - David J. Stern”. web.archive.org. 2010-07-17. Arhivirano iz originala 17. 07. 2010. g. Pristupljeno 2021-11-25. 
  5. ^ „David Stern”. NBA Careers (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 05. 11. 2020. g. Pristupljeno 2021-11-25. 
  6. ^ „David Stern”. TVGuide.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-25. 
  7. ^ Facebook; Twitter; options, Show more sharing; Facebook; Twitter; LinkedIn; Email; URLCopied!, Copy Link; Print (1989-02-12). „He Passed a Rather Stern Test : NBA No Longer on Rebound, Thanks to Commissioner”. Los Angeles Times (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-25. 
  8. ^ NJ.com, Keith Sargeant | NJ Advance Media for (2017-01-29). „How David Stern became 'advisor' to Rutgers athletics”. nj (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-25. 
  9. ^ „TheBigO.com: About Oscar Robertson – Player of the Century”. web.archive.org. 2012-01-04. Arhivirano iz originala 04. 01. 2012. g. Pristupljeno 2021-11-25. 
  10. ^ Goldaper, Sam (1983-11-16). „STERN NAMED TO SUCCEED O'BRIEN”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2021-11-25. 
  11. ^ Devine, Dan (2020-01-01). „The Profound Legacy of David Stern, the NBA’s Most Consequential Off-Court Force”. The Ringer (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  12. ^ Halberstam, David (2000). Playing for keeps. Internet Archive. Broadway Books. ISBN 978-0-7679-0444-5. 
  13. ^ Stein, Marc (2020-01-01). „David Stern, Transformative N.B.A. Commissioner, Dies at 77”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2021-11-26. 
  14. ^ Helin, Kurt (2020-01-01). „Former NBA Commissioner David Stern dies at 77”. ProBasketballTalk | NBC Sports (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  15. ^ „David Stern's legacy is that of a giant”. sports.yahoo.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  16. ^ „David Stern was a complete force of nature”. ESPN.com (na jeziku: engleski). 2020-01-01. Pristupljeno 2021-11-26. 
  17. ^ Amick, Sam. „Saying goodbye to Stern: A phone call I'll never forget, and the plane ride that will never be”. The Athletic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  18. ^ „How David Stern Changed Basketball Forever”. Time (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  19. ^ Oram, Bill. „'Compassion and intelligence' guided David Stern through aftermath of Magic Johnson's HIV announcement”. The Athletic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  20. ^ Young, Dennis. „David Stern, former NBA commissioner, dead at 77”. nydailynews.com. Pristupljeno 2021-11-26. 
  21. ^ „ESPN.com - GEN - Joe Smith was worth all this trouble?”. www.espn.com. Pristupljeno 2021-11-26. 
  22. ^ „NBA dress code upsets black stars” (na jeziku: engleski). 2005-10-31. Pristupljeno 2021-11-26. 
  23. ^ Graham, Zack; Graham, Zack (2016-11-04). „How David Stern's NBA Dress Code Changed Men's Fashion”. Rolling Stone (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  24. ^ McCann, Michael. „Why David Stern's Legal Background Proved to be Vital”. Sports Illustrated (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  25. ^ „The New NBA Ball | blog maverick”. blogmaverick.com. Pristupljeno 2021-11-26. 
  26. ^ „Shaq detests new 'toy store balls'”. ESPN.com (na jeziku: engleski). 2006-10-03. Pristupljeno 2021-11-26. 
  27. ^ „Study: New NBA ball performs differently - USATODAY.com”. usatoday30.usatoday.com. Pristupljeno 2021-11-26. 
  28. ^ „Stern confident new NBA ball will win over players”. ESPN.com (na jeziku: engleski). 2006-10-11. Pristupljeno 2021-11-26. 
  29. ^ „NBA to ditch new ball, return to old - USATODAY.com”. usatoday30.usatoday.com. Pristupljeno 2021-11-26. 
  30. ^ York, Associated Press in New (2020-01-01). „David Stern, longest-serving NBA commissioner, dies aged 77”. the Guardian (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  31. ^ „NBA nixes trade of Hornets G Paul to Lakers”. ESPN.com (na jeziku: engleski). 2011-12-08. Pristupljeno 2021-11-26. 
  32. ^ „Teams still pushing for Paul trade”. sports.yahoo.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  33. ^ Simmons, Bill (2011-12-16). „The Sixth Day of NBA Christmas”. Grantland (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  34. ^ „NBA commissioner Stern to retire in early 2014”. ESPN.com (na jeziku: engleski). 2012-10-25. Pristupljeno 2021-11-26. 
  35. ^ „Former NBA commissioner David Stern inducted into FIBA Hall of Fame”. CBSSports.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-11-26. 
  36. ^ Draper, Kevin (2019-12-13). „David Stern Has Surgery for Brain Hemorrhage”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2021-11-26. 
  37. ^ „NBA teams will wear a black band on jerseys to pay tribute to David Stern”. For The Win (na jeziku: engleski). 2020-01-03. Pristupljeno 2021-11-26. 
  38. ^ „LeBron James leads tributes to David Stern”. Olympics.com. Pristupljeno 2021-11-26. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Дејвид_Стерн&oldid=27570413”