Državni pravobranilac Sjedinjenih Američkih Država
Glavni državni pravobranilac Sjedinjenih Američkih Država nalazi se na čelu Ministarstva („Odeljenja“) pravde SAD na osnovu poglavlja 28. § 503 Zakonika SAD, i zadužen je za pravne poslove, kao glavni pravni službenik i glavni advokat Vlade SAD. Glavni državni pravobranilac obavlja funkciju kao član predsedničkog kabineta i on je jedini starešina „ministarstva“ u kabinetu predsednika koji ne nosi zvanje sekretara.
Glavnog državnog pravobranioca imenuje predsednik SAD i on stupa na dužnost nakon što imenovanje potvrdi Senat SAD. Njegov mandat je na raspolaganju predsednika koji ga može razrešiti u svakom trenutku. Glavni državni pravobranilac je takođe podložan i opozivu (impičmentu) od strane Doma predstavnika Kongresa, nakon suđenja u Senatu, zbog izdaje, podmićivanja i drugih krivičnih dela.
Istorija uredi
Kancelariju Glavnog državnog pravobranioca osnovao je Kongres SAD Pravosudnim zakonom iz 1789. godine. Prvobitne nadležnosti Glavnog državnog pravobranioca bile su: krivično gonjenje i zastupanje u svim sudskim postupcima pred Vrhovnim sudom u kojima učestvuju SAD, kao i davanje saveta i mišljenja o pravnim pitanjima na zahtev predsednika SAD ili na molbu starešina drugih „ministarstava“. [1] Kasnije, 1870. godine, osnovano je Odeljenje („MinistarstvoÂ) pravde, radi pomoći Glavnom državnom pravobraniocu u obavljanju njegovih funkcija. Glavni državni pravobranilac, Državni sekretar („ministar spoljnih poslova“), Sekretar Trezora („ministar finansija“) i Sekretar odbrane obično se smatraju za četiri najvažnija službenika predsedničkog kabineta, s obzirom na značaj resora kojima upravljaju.[2]
Glavni državni pravobranilac uredi
U ovom trenutku funkciju Glavnog državnog pravobranioca SAD obavlja Loreta Linč, koja je imenovana od strane predsednika SAD Baraka Obame, sa ranijeg položaja državnog pravobranioca SAD za Istočni okrug Njujorka. Imenovanje Lorete Linč potvrdio je Senat 23. aprila 2015. godine, i položila je zakletvu pred potpredsednikom SAD Džozefom Bajdenom 27. aprila 2015. godine.
Političke kontroverze uredi
Glasanje o potvrđivanju imenovanja Glavnog državnog pravobranioca ponekad se odlaže u cilju dobijanja političkih ustupaka. Svež primer je potvrda imenovanja Lorete Linč, kada je glasanje o potvrdi odlagano od strane vođe većine u Senatu 166 dana.[3]
Zastupanje SAD u imovinskopravnim odnosima uredi
Odeljenje pravde SAD, s obzirom na veliki broj raznovrsnih nadležnosti, ima i veliki broj unutrašnjih organizacionih jedinica. Među njima je i Građanski odsek (Civil Division), koji je nadležan da zastupa državu pred domaćim, stranim i međunarodnim sudovima i drugim telima u građanskopravnim stvarima, odnosno u privatnopravnim odnosima u kojima učestvuje savezna država, kao i da daje pravne savete iz svoje pravne oblasti drugim organizacionim jedinicama Odeljenja pravde i svim drugim vladinim agencijama. Na čelu Građanskog odseka nalazi se pomoćnik glavnog državnog pravobranioca (Assistant Attorney General), koga takođe imenuje predsednik SAD i potvrđuje Senat.[4]
Poslove državnopravobranilačke funkcije širom SAD obavlja veliki broj državnih pravobranilaca raspoređenih u kancelarije državnih pravobranilaca SAD (Offices of the United States Attorneys), koje su formirane za područja 94 savezna sudska okruga. I državne pravobranioce imenuje predsednik SAD uz potvrdu Senata.
Svaka od 50 američkih država takođe ima sličnu instituciju – State attorney general.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Judiciary Act of 1789, section 35.
- ^ Cabinets and Counselors: The President and the Executive Branch (1997).
- ^ Senate Confirms Loretta Lynch as Attorney General 166 Days After Nomination - ABC News
- ^ Jovan Prodanović, Uređenje državnog pravobranilaštva u uporednom pravu; Bilten Republičkog javnog pravobranilaštva br. 1/2014. pp. 60.
