EUFOR Alteja
EUFOR Alteja (engl. EUFOR Althea), pun naziv Snage Evropske unije „Alteja” (engl. European Union Force Althea), raspoređene su vojne snage u Bosni i Hercegovini sa zadatkom nadgledanja sprovođenja Dejtonskog mirovnog sporazuma. EUFOR je nasljedio NATO mirovne snage SFOR i IFOR. Prelaz sa SFOR-a na EUFOR velikim dijelom bio je samo promjena naziva i komandanata: 80% snaga ostalo je na svojim položajima.[1] EUFOR je SFOR zamijenio 2. decembra 2004. godine.
Opšte gledište uredi
Civilnu primjenu Dejtonskog mirovnog sporazuma nadgleda Kancelarija Visokog predstavnika. EUFOR ima 2.503 vojna iz 27 različitih zemalja,[2] najvećim dijelom iz zemalja članica Evropske unije. Tu su, takođe, dodatne snage iz drugih zemalja, kao što su Čile i Turska.
Komandant Eufora je trenutno general-major Anton Valder iz Austrije, koji se na toj poziciji nalazi od marta 2017. godine. Za ovu misiju, Vojni štab Evropske unije koristi Vrhovnu komandu Savezničkih snaga u Evropi kao Operativnu komandu EU i radi preko zamjenika Vrhovnog komandanta Savezničkih snaga u Evropi, evropskog oficira.
EUFOR je preuzeo sve misije SFOR-a, osim potjere za pojedinicima koje potražuje Međunarodni krivički sud, što je ostalo misija Natoa[1] koju sprovodi preko Štaba Natoa u Sarajevu.[3] EUFOR sprovodi policijske djelatnosti protiv organizovanog kriminalaca, za koji se vjeruje da je povezan sa osumljičenima za ratne zločine.[4] Sarađivao je sa Policijskom misijom u Bosni i Hercegovini i sa Direkcijom za koordinaciju policijskih tijela Bosne i Hercegovine. Specijalni predstavnik Evropske unije u Bosni i Hercegovini pruža političko vođstvo EUFOR-u o vojnim pitanjima sa mjesnom političkom dimenzijom.
Marta 2015. godine, EUFOR je imao ukupno 660 vojnika iz 23 zemlje. Zemlje koje u misiji učestvuju sa svojim snagama su: iz EU: Austrija, Bugarska, Grčka, Irska, Italija, Mađarska, Poljska, Rumunija, Slovačka, Slovenija, Ujedinjeno Kraljevstvo, Finska, Francuska, Holandija, Češka,Švedska i Španija.[5]
Komandanti uredi
| Br. | Zemlja | Čin | Ime | Period |
|---|---|---|---|---|
| 1 |  UK
|
General-major | Dejvid Likej | 2. 12. 2004. — 6. 12. 2005. |
| 2 |  Italija
|
General-major | Đan Marko Kijarini | 6. 12. 2005. — 5. 12. 2006. |
| 3 |  Njemačka
|
Kontraadmiral | Hans-Johem Vitahojer | 5. 12. 2006. — 4. 12. 2007. |
| 4 |  Španija
|
General-major | Ignasio Martin Viljalajin | 4. 12. 2007. — 4. 12. 2008. |
| 5 | Italija
|
General-major | Stefano Kastanjoto | 4. 12. 2008. — 3. 12. 2009. |
| 6 |  Austrija
|
General-major | Bernhard Bajr | 4. 12. 2009. — 6. 12. 2011. |
| 7 | Austrija
|
General-major | Robert Briger | 6. 12. 2011. — 3. 12. 2012. |
| 8 | Austrija
|
General-major | Diter Hajdeker | 3. 12. 2012. — 17. 12. 2014. |
| 9 | Austrija
|
General-major | Johan Luif | 17. 12. 2014. — 24. 3. 2016. |
| 10 | Austrija
|
General-major | Fridrih Šreter | 24. 3. 2016. — 28. 3. 2017. |
| 11 | Austrija
|
General-major | Anton Valdner | 28. 3. 2017. — 28. 3. 2018. |
| 12 | Austrija
|
General-major | Martin Dorfer | 28. 3. 2018. — 26. 6. 2019. |
| 13 | Austrija
|
General-major | Rajnhard Trišak | 26. 6. 2019. — 14. 1. 2021. |
| 14 | Austrija
|
General-major | Aleksandaer Placer | 14. 1. 2021. — 20. 1. 2022. |
| 15 | Austrija
|
General-major | Anton Veseli | 20. 1. 2022. — danas |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b „EU troops prepare for Bosnia swap”. BBC (na jeziku: engleski). 23. 10. 2004. Pristupljeno 10. 10. 2017.
- ^ „European Union Force in Bosnia and Herzegovina”. www.euforbih.org (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 30. 10. 2007. g. Pristupljeno 10. 10. 2017.
- ^ „NATO HQ Sarajevo - Home”. www.jfcnaples.nato.int (na jeziku: engleski). Pristupljeno 10. 10. 2017.
- ^ „The Times & The Sunday Times”. The Times (na jeziku: engleski). 29. 11. 2004. Pristupljeno 10. 10. 2017.
- ^ „EUFOR Fact Sheet”. www.euforbih.org (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 24. 5. 2015. g. Pristupljeno 10. 10. 2017.
Dodatna literatura uredi
- „Avec une force de 7 000 soldats, l'UE prend le relais de l'OTAN en Bosnie”. Le Monde.fr (na jeziku: francuski). 1. 12. 2004. Arhivirano iz originala 05. 04. 2006. g. Pristupljeno 10. 10. 2017.
- „EUFOR Althea: Appraisal and Future Perspectives of the EU’s Former Flagship Operation in Bosnia and Herzegovina” (PDF). www.coleurope.eu. EU Diplomacy Paper. jul 2011. Arhivirano iz originala (PDF) 15. 04. 2015. g. Pristupljeno 10. 10. 2017.
Spoljašnje veze uredi
- „European Eunion Force in Bosnia and Herzegovina”. www.euforbih.org.
- „Europa.ba”. Europa.ba.