Eritrejska orijentalno-pravoslavna crkva
Eritrejska orijentalno-pravoslavna crkva (tigrinja: ተዋህዶ ቤተ ክርስትያን ኤርትራ / Tewahədo Bet'ə K'rstian Ertra; ital. Chiesa ortodossa Eritrea) je pomesna orijentalno-pravoslavna crkva u Eritreji. Crkva je istorijski bila usko povezana s Koptskom orijentalno-pravoslavnom crkvom, a nakon nezavisnosti Eritreje 1993. otcepila se od Etiopske orijentalno-pravoslavne crkve. Broji oko 2 miliona pripadnika u Eritreji i rasejanju.
Eritrejska crkva, zajedno sa ostalim orijentalno-pravoslavnim crkvama, zastupa specifičnu miafizitsku hristologiju, poštuje izvorni Nikejsko-carigradski simbol vere, zastupa pravovernu pneumatologiju i ne priznaje filiokvističku jeres, niti bilo koju drugu hulu na Svetog duha.
Već 1920-ih italijanske kolonijalne vlasti osnovale su jednu eritrejsku pravoslavnu crkvu, ogranak Etiopske orijentalno-pravoslavne crkve. Namera im je bila da umanje uticaj Etiopije u Eritreji. Nakon povlačenja Italije 1936. sa ovih prostora došlo je do ponovnog ujedinjenja ovih dveju crkava u jednu.
Godine 1998. koptski papa Šenuda III imenovao je episkopa Filiposa za prvog patrijarha Eritrejske pravoslavne tevahedo crkve priznajući joj autokefalnost, što je priznala i Etiopska orijentalno-pravoslavna crkva.
Posle smrti abuna Filiposa 18. septembra 2003, prvo je izabran abuna Jakob za patrijarha 1. decembra 2001. a zatim abuna Antonio 2004. (U januaru 2006. patrijarh Antonio dospeo je u kućni pritvor, jer je njegovo ponašanje crkveno veće smatralo neprimerenim, jer je udario jednu časnu sestru).
Godine 2006. episkop Dioskoros je izabran za patrijarha na zahtev eritrejske vlade, ali do danas nije počeo da obavlja svoju službu, pošto jedan patrijarh može da preuzme tu dužnost tek posle smrti svog prethodnika. 79-godišnji abuna Antonio je 27. maja 2007. uhapšen u jednoj „hitnoj akciji“ kako je Amnesti internašonal saopštio u junu 2007. godine.
Liturgijski jezik Crkve je giz, kojim se služi i Etiopska orijentalno-pravoslavna crkva, no u svakodnevnom životu se više ne koristi.
Hram Eritrejske pravoslavne tevahedo crkve nalazi se u glavnom gradu Asmari i nosi ime Nda Marijam.
Tokom poslednjih godina, crkva deluje u veoma otežanim političkim i društvenim okolnostima, a njeni pripadnici su često izloženi napadima.[1]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „SPC (2018): Progonjeni hrišćani i Crkva na izdisaju u Eritreji”. Arhivirano iz originala 01. 08. 2018. g. Pristupljeno 01. 08. 2018.
Literatura uredi
- Zizjulas, Jovan (2001). „Eklisiološki problemi svojstveni odnosima istočnih halkidonskih i istočnih (orijentalnih) nehalkidonskih crkava” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 45 (1-2): 135—152.
- Janjić, Dragana (2012). Dohalkidonske crkve. Leposavić: Institut za srpsku kulturu.
- Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. The Church in history. 2. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press.
- Majendorf, Džon (1997). Imperijalno jedinstvo i hrišćanske deobe: Crkva od 450. do 680. godine. Kragujevac: Kalenić.
- Nikolić, Sanja (2013). Za mir svega sveta i sjedinjenje svih: Bogoslovski dijalog Pravoslavne crkve sa Drevnoistočnim (nehalkidonskim) crkvama. Požarevac: Eparhija braničevska.
- Hatem Elliesie: Der zweite Band der Encyclopaedia Aethiopica im Vergleich. in: Orientalistische Literaturzeitung, Berlin 2007, S. 397ff. (406).
- Pinggéra, Karl (2010). „Die Äthiopisch-Orthodoxe Kirche und die Eritreisch-Orthodoxe Kirche”. Ur.: Lange, Christian. Die altorientalischen Kirchen: Glaube und Geschichte. Wissenschaftl.Buchgesell.
- Rainer Voigt: Die Erythräische-Orthodoxe Kirche, in: Oriens Christianus, Band 83 (1999), S. 187ff.