ŽS serija 812

JŽ/ŽS serija 812 su putnička dizel-motorna kola koje su izrađivani u fabrici vagona Goša u Smederevskoj Palanci od 1959. do 1969, a po licenci nemačke firme Uerdingen, popularnog naziva "Šinobus".

ŽS serija 812 u stanici „Senta“. (Video:„Šinobus“ u čarobnoj stanici Palić)

Proizvedeno je ukupno 270 garnitura, koje su masovno zamenile 60-ih i početkom 70-ih godina 20. veka parne lokomotive na lokalnim prugama u Jugoslaviji.

Veći broj garnitura Goša 812 je zbog svoje dotrajalosti isključen iz železničkog saobraćaja, a dok preostale garniture, Železnice Srbije, postepeno zamenjuju sa garniturama serije DMV - 711 počev od marta 2012.

Kod ljubitelja železnice važi za jedno od najomiljenijih železničkih vozila na ovim prostorima.

Poreklo i proizvodnja

Gošine "srebrne strele" na naslovnoj strani lista železničara "Signal" iz Kraljeva, 1962.

Početkom 50-ih, odlučeno je da se uveze značajan broj dizel-motornih vozova koji će saobraćati na lokalnim prugama, odnosno prugama sa manjim brojem putnika. Nakon istraživanja doneta je odluka da se kupi DMK Uerdingen model VT - 95 serije K-1. Prvih 10 garnitura, crvene boje, su stigle 1955. koje su uspešno prošle probne vožnje na domaćim prugama, nakon čega je odlučeno da se otkupi licenca za njihovu izradu čime se htela postići prihvatljiva cena za masovniju zamenu parnih lokomotiva ali i stabilnost u njihovom održavanju. Osvajanje proizvodnje je izvršeno u fabrici vagona Goša u Smederevskoj Palanci koja je prve garniture, srebrne boje, isporučila železnici 1959.

Osnovni sastav garniture čine motorna kola MK + prikolica PK. Na motornim kolima ugrađen je četvorotaktni dizel-motor tipa Büssing U10, maksimalne brzine 90 km na čas. Prenosnik snage je mehanički sa hidrospojkom. Mehanički menjač ima 6 stepena prenosa snage. U uvoznoj seriji kočnica je vazdušna tipa Knor, šinska kočnica ima samo na motornim kolima od 051 pa nadalje, koje su frikcione. U sinhronom radu mogu da saobraćaju 4 garniture, serijskog broja od 039 pa nadalje.

ŽS 812 jezdi ravnicom kod Buđanovca	ŽS 812 pored ŽS 441 u stanici „Ruma“.	ŽS 812 u stanici „Banatsko Miloševo“.

Naziv

Službeni naziv ovog železničkog vozila je bio DMK serija 812 - srebrna strela. Odmah nakon uvođenja u železnički saobraćaj poneo je nadimak "Zec" zbog znatno veće brzine koje je postizao u odnosu na dotrajale parne lokomotive. Međutim, nakon izvesnog vremena ustalio se među putnicima nadimak "Šinobus" zbog njegovog originalnog porekla i nemačkog naziva za ovakav tip železničkih vozila "Schienenbus". Kasnije, još početkom 90-ih, zbog već tada njegove dotrajalosti dobio je negativne nadimke pogotovo od strane mlađih putnika poput "Konzerva" i "Limenka“.

• Kod pravih ljubitelja železnice ova motorna kola su uvek nosila naziv SREBRNA STRELA

Tehnički podaci

Uerdingen dvomotorni napredniji model VT - 98 sa postoljem za prijem putnika. Danas saobraća u vožnjama nostalgije na železnicama Nemačke.

Goša JŽ/ŽS serija 812

Parameter	Podaci
Posada	motorvođa + kondukter
Dužina osnovne garniture	26,6 m
Dužina sanduka MK	12,7 m ili 10,5 m
Sopstvena masa MK	25,4 t
Sopstvena masa PK	10,2 t
Visina iznad GIŠ	3.300 mm
Prečnik točka	900 mm
Pogon	Büssing U10
Snaga dizel-motora	110 kW
Sedišta MK	60
Stajanje MK	38
Sedišta u prikolici	64
Stajanje u prikolici	38

Vidi još

• Plavi voz