Žabljane
Žabljane je naseljeno mesto grada Leskovca u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 572 stanovnika.
Žabljane | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Grad | Leskovac |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  572 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 52′ 24″ S; 21° 53′ 26″ I / 42.873333° S; 21.8905° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 277 m |
.svg)  Žabljane Žabljane na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 016 |
| Registarska oznaka | LE |
Etimologija uredi
Zemljište na kome je selo zaseljeno i ono okolo sela je veoma nisko i podvodno. Koliko je to zemljište bilo podvodno dokaz su nazivi lokaliteta u njegovom ataru: Luke pored Vučjanke, Luke pored Veternice, Lazareve rupe, Jezero. Svi ovi lokaliteti su donedavne prošlosti bili pod vodom, a u njima je bilo mnogo barskog sveta, naročito žaba. Po tom mnoštvu žaba, selo se zvalo najpre Žablja Bara, Žabare (skraćeno od Žablje Bare) i najzad Žabljane. Iako i sada postoji pritisak vode iz Veternice, Vučanke i Botunje, površinska voda se izgubila u svim sličnim mestima, a nestalo je i jezero na mestu Jezero, pa su sva ta mesta danas plodne njive.[1]
Geografija uredi
Položaj uredi
Ovo selo je locirano severozapadno u nastavku Vučja. Razvojem, pre svega tekstilne industrije u Vučju u drugoj polovini dvadesetog veka, ova su se dva mesta spojila u jednu celinu. Žabljane je ravničarsko selo, iako mu se jedan deo atara prostire u pravcu kukavičkik bregova, i na taj način razdvaja atare Vučja i Brze.
Hidrografija uredi
Kroz Žabljane teku Veternica i Vučjanka, gde se nalazi i ušće Vučjanke u Veternicu. Pored njih su kroz ovo selo i tokovi Botunje (Mala Botunja), koja dolazi iz pravca Brze, zatim Kamenitica, čiji je izvor ispod Zbežišta. Na lokalitetu Gornje selište, gde su voćnjaci sela Žabljana, nalazi se kladenac.
Zahvaljujući pritisku vode iz Veternice, Vučjanke, zatim iz Male Botunje i Kamenitice i nizini zemljišta, izdanske vode su izobilne i bliske površini, pa se lako kopaju bunari, i svaka kuća ima svoj bunar za potrebe domaćinstva i stoke. Samo voda iz tih bunara je „teška", suprotno od vode iz Vučanke, čija voda spada u „najmekše" vode Evrope.
Zemlja uredi
Atar ovog sela proteže se između atara sela Vučja, Belog Potoka, Radonjice, Bunuškog Čifluka, Brze i 36ežišta i zauzima prostor od 444 hektara, od čega na obradive površine otpada 230 hektara. Zemljište nosi nazive: njive: Slanište, Vučanke, Sredorek, Luke Konak (po gospodarskoj kući koja je na ovom potesu bila), Brestar, Gorine, Luke (pored Veternice), Smuge, Leštar, Kpuškar, Donje selište, Lazareva rupa (nizina) Trševine (iznad sela u pravcu Kukavice) Jezero; livade: Sokolovica, Gukavica, Šiljkovica; šume: Gornje selište, Jovanov čukar, Ogoreli džgar, Obešenik, Talpeni most (ispod Zbežišta), Livačiki, Antanasov kamen i Kusa dolina.[1]
Istorija uredi
Žabljane je staro selo. Po turskim defterima o popisu stanovništva u Dubočici iz 15. veka, selo Žablja Bara, potonje Žabare, a sada Žabljane bilo je 1450. godine timar (spahijsko leno) nekog Mehmeda Vidimlije. Han ne pominje Žabljane, kao ni neka veća sela Porečja, ali je ono u doba njegovog proputovanja kroz ovaj kraj (1858) moralo biti znatne veličine, jer je odmah po oslobođenju od Turaka 1877. godine imalo 46 poreskih glava. Selo je bilo gospodarsko, kao i sva okolna sela i poslednji gospodari ovog sela bili su izvesni Sadik i Sulja, subaša žabljanski. Po kazivanju Milana Ranđelovića, iz Žabljana, Sulja se prezivao Osmanović. Ime Sulja se pominje i među poslednjim gospodarima sela Brze i Radonjice. Moguće je da je to ista ličnost, jer se sela Brza i Radonjica graniče sa atarom sela Žabljana. U brzanskom ataru postoji više lokaliteta koji ukazuju na nekog Sulju, među kojima su „Suljin karamanac“ i „Suljina bača“. Što se tiče gospodara sela Radonjice – Sulje, za njega se zna da je bio subaša žabljanski, dakle najverovatnije ovaj žabljanski gospodar Sulja, po Milanu Ranđeloviću, Osmanović. Kao gospodarsko selo Žabljane je plaćalo agrarni dug, ali nije jedan slučaj prodaje imanja insolventnih Žabljančana.[1]
Ovde se nalazi Crkva Svete Petke u Žabljanu.
Demografija uredi
U naselju Žabljane živi 572 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,3 godina (37,7 kod muškaraca i 43,1 kod žena). U naselju ima 190 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,81.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 3 | 0 | ||
| 80+ | 1 | 3 | ||
| 75—79 | 5 | 13 | ||
| 70—74 | 22 | 31 | ||
| 65—69 | 28 | 32 | ||
| 60—64 | 23 | 26 | ||
| 55—59 | 8 | 15 | ||
| 50—54 | 25 | 20 | ||
| 45—49 | 38 | 20 | ||
| 40—44 | 30 | 31 | ||
| 35—39 | 24 | 26 | ||
| 30—34 | 18 | 19 | ||
| 25—29 | 22 | 19 | ||
| 20—24 | 33 | 19 | ||
| 15—19 | 33 | 29 | ||
| 10—14 | 26 | 21 | ||
| 5—9 | 22 | 9 | ||
| 0—4 | 18 | 12 | ||
| Prosek : | 37,7 | 43,1 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 313 | 83 | 211 | 12 | 6 | 1 |
| Ženski | 303 | 45 | 208 | 42 | 8 | 0 |
| UKUPNO | 616 | 128 | 419 | 54 | 14 | 1 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 110 | 19 | 0 | 0 | 51 |
| Ženski | 92 | 7 | 0 | 0 | 61 |
| UKUPNO | 202 | 26 | 0 | 0 | 112 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 2 | 9 | 4 | 2 | 6 |
| Ženski | 0 | 1 | 4 | 2 | 2 |
| UKUPNO | 2 | 10 | 8 | 4 | 8 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 1 | 1 | 7 | 4 | 1 |
| Ženski | 1 | 1 | 2 | 5 | 4 |
| UKUPNO | 2 | 2 | 9 | 9 | 5 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 3 | 0 | 0 | 0 | |
| Ženski | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| UKUPNO | 4 | 0 | 0 | 1 | |
Saobraćaj uredi
Danas preko sela Žabljana prolazi glavni put koji preko Vučja spaja Leskovac sa Miroševcem, Barjem i drugim daljim naseljima. Saobraćaj preko ovog puta je veoma živ, jer je put od Strojkovca, preko Radonjice i Bunuškog Čifluka mekan i neupotrebljiv za teška motorna vozila, naročito zimi i za vreme kiša.
Reference uredi
- ^ a b v J. V. Jovanović, Leskovačko porečje (drugi-poseban deo), Leskovački zbornik 13, 21-23 strana, Leskovac, 1968
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
