Zgrada Narodnog pozorišta „Toša Jovanović”
Zgrada Narodnog pozorišta „Toša Jovanović” u Zrenjaninu, podignuta je oko 1835. godine, u dvorištu zgrade Gradskog poreskog zvanja, u okviru Starog gradskog jezgra, kao Prostorno kulturno-istorijske celine od velikog značaja.
| Zgrada Narodnog pozorišta „Toša Jovanović” | |
|---|---|
 Zgrada pozorišta | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Zrenjanin |
| Opština | Zrenjanin |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | oko 1835. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin |
| www | |
Postoje pretpostavke da je zdanje u kom je pozorišna dvorana, u stvari stari Gradski žitni magacin koji datira još iz 18. veka. Međutim ova pretpostavka nije utemeljena i ako o tome postoje pisani izvori. Naime, na gruntovnoj mapi grada iz 1793. godine, ne postoji građevina na tom mestu koja bi po gabaritima odgovarala današnjoj zgradi pozorišta, a takva građevina većih gabarita bi svakako bila ucrtana u planu.
Od vremena podizanja, ili preuređenja ranije građevine u svrhe pozorišta, urađeno je više adaptacija. Prva zabeležena rekonstrukcija izvedena je 1884. godine po projektu gradskog inženjera Ferenca Pelcla. Prema ondašnjim novinskim člancima, 1882. godine je u zgradi izbio požar u kome je značajno oštećena pozorišna sala. Nakon dve godine završeni su radovi na rekonstrukciji sale prilikom kojih je ona nadzidana, bina podignuta i ojačana, a ispod scene je oformljen prostor za orkestar. Naredna obnova pozorišta dogodila se 1923. godine po projektu arhitekte Dragiše Brašovana, kada je u bivšoj zgradi Poreskog zvanja oformljen foaje sa garderbom, blagajnicom i bifeom, a ulaz u pozorište je otvoreno sa trga. Godine 1927. je uvedena struja.
Tokom 1980. godine urađeni su konzervatorski uslovi za radove na rekonstrukciji zgrade pozorišta, a 1984. godine izrađena je projektna dokumentacija. Tada je obnovljena fasada prema starim fotografijama, a nad nekadašnjom jednospratnicom dozidan je sprat radi nivelisanja visine sa susednim građevinama i smeštaja svih potrebnih funkcija. Postojale su tendencije da se izgradi savremena zgrada pozorišta, ali ona nije prihvaćena, jer je objekat proglašen za kulturno dobro.
U 2002. godini restaurirana je ulična fasada prema uslovima Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Novog Sada, dok su radovi na obnovi krova izvedeni tokom 2006. godine.
Vidi još uredi
Izvori uredi
Spoljašnje veze uredi
- „Zgrada Narodnog pozorišta „Toša Jovanović””. Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin. Pristupljeno 28. 3. 2020.
