Zgrada SO Veliko Gradište
Zgrada SO Veliko Gradište ili zgrada Starog sreskog načelstva je podignuta 1892. godine na tadašnjem Žitnom trgu, u čijim prostorijama bili su smešteni još i pošta i telegraf. Zgrada je na spisku nepokretnih kulturnih dobara kao spomenik kulture.[1]
| Zgrada SO Veliko Gradište | |
|---|---|
 Zgrada starog načelstva | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Veliko Gradište |
| Opština | Veliko Gradište |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1892. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo |
Istorija i arhitektura uredi
Građevina je sagrađena na zapadnom obodu prostora koji je nekada verovatno obuhvatao antički Pincum (Rimsko utvrđenje Pinkum), blizu obale Dunava, po projektu Milorada Ruvidića.
Zgrada ima složenu osnovu koja prati pravce pružanja regulacionih linija Trga i ulica Miroslava Tirše i Sarajevske. Osnovna arhitektonska koncepcija objekta je zasnovana na primeni renesansnog principa pune simetrije u odnosu na osu ugaonog rešenja pozicije glavnog ulaza u objekat. Bočni-ulični traktovi zdanja se u svojoj punoj dužini sastoje od prizemlja i sprata, sa posebno naglašenim ovalnim ugaonim prelomima iznad kojih su izvedene vitke kupole. Za razliku od njih, centralni rizalit, koji predstavlja osnovnu arhitektonsku dominatu objekta, izveden je u obliku kule oktagonalnog preseka. U odnosu na bočne traktove, ova kula ima još jedan sprat iznad koga je, u formi osmostrane zarubljene piramide, izvedena kupola nešto težih proporcija.
Likovnost svih uličnih fasada, koje su otmeno lepe i bogato dekorisane, zasnovana je na akademistički pravilnom poretku neprekinutih lizena koje su ispod krovnog venca završene krupnom dekorativnom plastikom izvedenom u duhu čiste secesije. Između lizena su fasadna polja koja su po horizontali podeljena drugostepenom parapetnom plastikom izvedenom u vidu stilskih festona sa motivima secesije. Za razliku od sprata, gde je dekorativna plastika oko fasadnih otvora zadržala duh svedenog klasicizma, u prizemlju objekta, plastika je poprimila skoro potpuno svedene forme, vrlo bliske secesiji.
Galerija uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo/Zgrada starog načelstva”. Arhivirano iz originala 28. 12. 2014. g. Pristupljeno 25. 12. 2014.
