Zimske olimpijske igre 1984.
XIV Zimske olimpijske igre su održane 1984. godine u Sarajevu, tadašnjoj Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji. Ostali gradovi kandidati za Olimpijske igre su bili Saporo, Japan i Falun / Geteborg, Švedska.
Grad domaćin | Sarajevo, SFRJ | ||
---|---|---|---|
Broj država | 49 | ||
Broj sportista | 1.272 (998 m i 274 ž.) | ||
Broj sportova | 6 | ||
Broj takmičenja | 49 | ||
Otvaranje igara | 8. februar 1984. | ||
Zatvaranje igara | 19. februar 1984. | ||
Ovo su bile prve zimske i druge zaredom igre generalno održane u istočnoj Evropi, na govornom području slovenskih jezika i u socijalističkoj zemlji, kao i prve i za sada jedine Olimpijske igre održane u državi iz Pokreta nesvrstanih i u većinski muslimanskom gradu. Takođe, ovo je bilo prvi put da se Olimpijske igre organizuju na Balkanskom poluostrvu nakon prvih u modernom dobu u Atini.
Nadmetanje za domaćinstvo
urediNadmetanje za domaćinstvo Zimskih olimpijskih igara 1984. | |||||
---|---|---|---|---|---|
Grad | Država | Prvi krug | Drugi krug | ||
Sarajevo | Jugoslavija | 31 | 39 | ||
Saporo | Japan | 33 | 36 | ||
Geteborg | Švedska | 10 | - |
Sarajevo je organizaciju zimskih olimpijskih igara dobilo 19. maja 1978. u konkurenciji s japanskim Saporom i zajedničkom kandidaturom švedskih gradova Falun i Geteborg.[2] MOK se pri tome delimično vodio političkim razlozima - kao nesvrstana zemlja, tadašnja Jugoslavija je davala manje prilike za hladnoratovske bojkote - ali glavni je motiv ipak bila želja da se Igre, kao simbol svjetskog mira i bratstva među ljudima - održe u gradu koji je dotada obično bio vezivan za izbijanje Prvog svjetskog rata.
Za vlasti Jugoslavije sarajevske Olimpijske igre su bile sjajna prilika da državu svetu predstave u najboljem mogućem svetlu, i u tom nastojanju ih nije omela ni velika ekonomska kriza koja je SFRJ bila pogodila početkom 1980-ih. U Igre su utrošena velika sredstva, te sagrađen veliki broj impozantnih građevina i ostale infrastrukture. U tome su vlasti imale podršku Sarajlija, a već pre samog održavanja su Igre dovele do povećanja interesa za zimske sportove, dotada gotovo nepoznate u tom delu Jugoslavije.
Borilišta
urediBorilišta u gradu
uredi- Stadion Koševo - ceremonija otvaranja
- Ledena dvorana Zetra - umetničko klizanje, hokej na ledu, ceremonija zatvaranja
- Klizalište Zetra - brzo klizanje
- Skenderija - hokej na ledu
Borilišta na planinama
uredi- Bjelašnica - muško alpsko skijanje
- Jahorina - žensko alpsko skijanje
- Igman, Veliko Polje - skijaško trčanje, nordijska kombinacija, biatlon
- Trebević - bob, sankanje
-
Stadion Koševo
-
Jahorina
-
Staza za bob na Trebeviću
Detalji sa Olimpijskih igara
urediXIV Zimske olimpijske igre su otvorene 8. februara 1984. na sarajevskom stadionu Koševo. Olimpijsku baklju do najvišeg postolja donela Sanda Dubravčić.
Kratak pregled
uredi- Ovo su prve i za sada jedine Zimske olimpijske igre u komunističkoj državi.
- Organizacija 14. ZOI koštala je 142,6 miliona dolara, a polovina prihoda bila je ostvarena od prodaje prava na TV prenos.
- Ukupno je prodato 250.000 ulaznica, a samo u inostranstvu 200.000, dok su TV prenos sarajevske „bele olimpijade“ pratile dve milijarde ljudi.
- Učestvovalo je 1.272 sportista iz 49 zemalja, a sa Igara je izveštavalo više od 4.500 novinara.
- Trka na 20 km je dodata u žensko takmičenje u nordijskom skijanju.
- Skijaš Jure Franko je osvojio prvu medalju za Jugoslaviju na ZOI u istoriji - srebrnu medalju u veleslalomu.
- Marja-Lisa Hamalainen je osvojila sve tri pojedinačne trke u skijaškom trčanju.
- Gaetan Buše (Kanada) i Karin Enke (Istočna Nemačka) su osvojili po dva zlata u brzom klizanju, dok je ženski tim Istočne Nemačke osvojio 9 od 12 mogućih medalja u tom sportu.
- Biatlonac Erik Kvalfos iz Norveške je osvojio po jedno zlato, srebro i bronzu.
- Blizanci Fil i Stiv Mare iz SAD su osvojili prvo i drugo mjesto u slalomu.
- Džejn Torvil i Kristofer Din, plesni klizački par iz Velike Britanije, su svojim nastupom osvojili maksimalne ocene za umetnički utisak.
- Nakon 14. ZOI Sarajevu je, uz prelepe olimpijske objekte, ostalo 2.850 novoizgrađenih komfornih stanova, više lepih hotela i mnogo toga drugog, a bilo je otvoreno i 9.500 novih radnih mesta.
- Izložba o olimpijskom Sarajevu obišla je 1640 gradova bivše Jugoslavije i sveta.
Maskota
urediČitaoci jugoslovenskih novina su zamoljeni da odaberu maskotu Zimskih olimpijskih igara 1984. među 6 finalista. Pobednik je bio Vučko, mali vuk, kojeg je dizajnirao slovenački dizajner i crtač Jože Trobec. Vučko je simbolizovao želju ljudi da se sprijatelje sa životinjama. Prema MOK-u, Vučko je pomogao da se promene predrasude o vuku kao zastrašujućoj i krvožednoj životinji.[3]
Ostali finalisti su bili veverica, jagnje, divokoza, bodljikavo prase i grudva snega.
Spisak sportova
urediMedalje
urediIzgled medalje: na prednjoj strani je zvanični amblem, stilizovana snežna pahulja koju je dizajnirao Miroslav Antonič iznad koje se nalaze Olimpijski krugovi. Po obodu kruga je ispisan tekst XIV Zimske Olimpijske Igre - Sarajevo 1984. Na zadnjoj strani je stilizovana glava atletičara krunisanog lovorovim vencem.[4] Ukupno je napravljeno 285 medalja u kovnici Majdanpek, a 222 su dodeljene.[4]
Međunarodni olimpijski komitet ne priznaje opšte bodovanje po državama; tabele s medaljama imaju informativnu svrhu. Tabela po državama se zasniva na broju osvojenih medalja, sa zlatnim koje imaju prednost u odnosu na srebrne i bronzane. Pobeda tima računa se kao jedna medalja.[5]
Tabela medalja osvojenih na Zimskim olimpijskim igrama u Sarajevu 1984. godine:
Zimske olimpijske igre 1984. | |||||
---|---|---|---|---|---|
Mesto | Država | Ukupno | |||
1 | Istočna Nemačka | 9 | 9 | 6 | 24 |
2 | Sovjetski Savez | 6 | 10 | 9 | 25 |
3 | Sjedinjene Američke Države | 4 | 4 | 0 | 8 |
4 | Finska | 4 | 3 | 6 | 13 |
5 | Švedska | 4 | 2 | 2 | 8 |
6 | Norveška | 3 | 2 | 4 | 9 |
7 | Švajcarska | 2 | 2 | 1 | 5 |
8 | Kanada | 2 | 1 | 1 | 4 |
Zapadna Nemačka | 2 | 1 | 1 | 4 | |
10 | Italija | 2 | 0 | 0 | 2 |
11 | Ujedinjeno Kraljevstvo | 1 | 0 | 0 | 1 |
12 | Čehoslovačka | 0 | 2 | 4 | 6 |
13 | Francuska | 0 | 1 | 2 | 3 |
14 | Japan | 0 | 1 | 0 | 1 |
SFR Jugoslavija | 0 | 1 | 0 | 1 | |
16 | Lihtenštajn | 0 | 0 | 2 | 2 |
17 | Austrija | 0 | 0 | 1 | 1 |
39 | 39 | 39 | 117 |
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Sarajevo 1984 XIV Olympic Winter Games, odeljak Olympic Collection EMBLEM
- ^ KO JE DOVEO OLIMPIJADU U SARAJEVO !? Zimske olimpijske igre 1984 (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2022-11-10
- ^ Official website of the Olympic Movement
- ^ a b Sarajevo 1984 XIV Olympic Winter Games, odeljak Olympic Collection MEDAL
- ^ Sarajevo 1984 XIV Olympic Winter Games, odeljak OLYMPIC RESULTS
Spoljašnje veze
uredi- IOC sajt Zimskih olimpijskih igara u Sarajevu 1984. godine
- „Official Report from the Organizing Committee”. Arhivirano iz originala 04. 02. 2012. g.
- Lepo je bilo u Sarajevu 1984. („Politika“, 13. februar 2016)
- Zimske olimpijske igre u Sarajevu: Vučko, Jurek-burek i raja (B92, 8. februar 2019)
- SARAJEVO '84 the best Olympic Winter Games ever - Documentary
- Zimske olimpijske igre Sarajevo 1984.
- Kako je raja iz Sarajeva golim rukama stvorila Olimpijske igre(Index, 08.02.9021.)