Индијана Џоунс и артефакт судбине

Indijana Džouns i artefakt sudbine (engl. Indiana Jones and the Dial of Destiny) je američki akciono-avanturistički film iz 2023. godine, režisera Džejmsa Mengolda, koji je i napisao scenario zajedno sa Džezom Batervortom, Džon-Henrijem Batervortom i Dejvidom Kepom. Nastavak je filma Indijana Džouns i kraljevstvo kristalne lobanje (2008) i peti je i poslednji film u serijalu. U naslovnoj ulozi je Harison Ford koji reprizira svoju ulogu Indijane Džounsa, dok su u ostalim ulogama Fibi Voler Bridž, Antonio Banderas, Džon Ris Dejvis, Tobi Džouns, Bojd Holbruk i Mads Mikelsen. Radnja filma je smeštena u 1969. godinu, i prati Indijanu Džonsa i njegovo otuđeno kumče Helenu Šo koji pokušavaju da pronađu uređaj koji bi mogao da promeni tok istorije pre nego što Jirgen Foler, naučnik iz NASA-e i bivši nacista, uspe da ga pridobije za sebe i promeni ishod Drugog svetskog rata.

Indijana Džouns i artefakt sudbine
Filmski poster na srpskom jeziku
Izvorni naslov	Indiana Jones and the Dial of Destiny
Režija	Džejms Mengold
Scenario	Džez Batervort Džon-Henri Batervort Dejvid Kep Džejms Mengold
Producent	Ketlin Kenedi Frenk Maršal Sajmon Emanuel
Glavne uloge	Harison Ford Fibi Voler Bridž Antonio Banderas Džon Ris Dejvis Tobi Džouns Bojd Holbruk Mads Mikelsen
Muzika	Džon Vilijams
Direktor fotografije	Fidon Papamajkl
Montaža	Majkl Makasker Endru Baklend Dirk Vestervelt
Producentska kuća	Walt Disney Pictures Lucasfilm
Studio	Walt Disney Studios Motion Pictures
Godina	2023.
Trajanje	154 minuta
Zemlja	SAD
Jezik	engleski
Budžet	295 miliona dolara
Zarada	384 miliona dolara
Prethodni	Indijana Džouns i kraljevstvo kristalne lobanje
IMDb veza

Džordž Lukas je započeo istraživanje potencijalnih filmskih ideja 2008. godine, iako je projekat godinama ostao na čekanju. On je predao projekat producentkinji Ketlin Kenedi 2012. godine, kada je ona postala predsednica Lukasfilma. Razvitak petog filma ostao je na čekanju dok je kompanija radila na novim filmovima u franšizi Ratovi zvezda. Dejvid Kep je na kraju angažovan da napiše scenario za peti film 2016. godine, sa datumom izlaska postavljenim za 2019. godinu, iako je to nekoliko puta odlagano zbog prepravki scenarija. Džonatan Kasdan je angažovan da zameni Kepa 2018. godine, a Kep je ponovo radio na scenariju 2019. godine, pre nego što je na kraju napustio projekat. Stiven Spilberg je prvobitno trebalo da režira film, ali se povukao 2020. godine, a Mengold je zauzeo mesto režisera. Snimanje filma je počelo u junu 2021, a završeno je u februaru 2022. godine. Film je sniman u Ujedinjenom Kraljevstvu, Italiji i Maroku. Sa budžetom od 295 miliona dolara, najskuplji je film u serijalu, i jedan je od najskupljih filmova ikada snimljenih.

Film je premijerno prikazan 18. maja 2023. na Kanskom filmskom festivalu, dok je u američkim bioskopima objavljen 30. juna iste godine. Bilo je od pomešanih do pozitivnih ocena od kritičara, koji su pohvalili glumu, režiju, muziku i akcione scene, ali su kritikovali dugo vreme trajanja i preteranu upotrebu računarski generisanih efekata. Nije ostvario finansijski uspeh, zaradivši samo 384 miliona dolara širom sveta.

Radnja

Godine 1944, nacisti su uhvatili Indijanu Džounsa i oksfordskog arheologa Bazila Šoa dok su pokušavali da ukradu Longinovo koplje iz zamka u francuskim Alpima. Astrofizičar Jirgen Foler obaveštava svoje pretpostavljene da je koplje lažno, ali da je pronašao polovinu Arhimedovog artefakta, mehanizma sa Antikitere, koji otkriva vremenske pukotine, time omogućavajući putovanje kroz vreme. Džouns beži u voz pun ukradenih antikviteta i oslobađa Bazila. On uzima artefakt, nakon čega njih dvojica iskaču iz voza neposredno pre nego što ga savezničke snage izbace iz šina.

Godine 1969, ostareli Džouns odlazi u penziju sa Hanter koledža u Njujorku. Supruga Marion ga je nedavno napustila i podnela zahtev za razvod zbog njegove depresije, nakon što je njihov sin Mat poginuo u Vijetnamskom ratu. Džounsovo kumče, arheološkinja Helena Šo, neočekivano dolazi u posetu, tvrdeći da želi da istraži artefakt. Džouns upozorava da je njen pokojni otac Bazil postao opsednut proučavanjem artefakta pre nego što mu ga je prepustio da ga uništi, što on nikada nije učinio.

Dok Džouns i Helena uzimaju polovinu artefakta iz arhive koledža, Folerovi saučesnici ih napadaju. CIA pomaže Foleru, koji je sada naučnik NASA, poznat pod imenom „Dr Šmit”. Helena, otkrivena kao švercerka antikviteta, beži sa artefaktom da bi ga prodala na crnom tržištu. Džounsu su podmetnuta ubistva dvoje kolega, što ga primorava da beži kroz paradu povodom sletanja Apola 11 na Mesec, zatim kroz antiratni protest. On traži pomoć svog starog prijatelja Salaha, sada njujorškog taksiste.

Salah pretpostavlja da će Helena verovatno prodati artefakt na aukciji u Tangeru, pa pomaže Džounsu da pobegne iz zemlje. U hotelu u Tangeru, Džouns ometa Heleninu ilegalnu privatnu aukciju, ali Foler i njegove pristalice dolaze i kradu artefakt. Džouns, Helena i njen pomoćnik tinejdžer Tedi Kumar jure ih ulicama u tuk-tuku. CIA presreće Folera, pošto ga se američka odrekla, ali njegovi ljudi ubijaju agente i kradu njihov helikopter.

Džouns, Helena i Tedi prate Folera do Grčke i udružuju se sa Džounsovim starim prijateljom, Renaldom, profesionalnim roniocem. Vođeni Bazilovim istraživanjem, oni zarone do drevne olupine broda u Egejskom moru i izvlače „grafikos” tablicu koja sadrži uputstva do druge polovine artefakta. Dolazi Foler i ubija Renalda. Džounsova grupa uspeva da pobegne i kreće na Siciliju, a Foler ih prati.

Unutar pećine Dionisijevo uvo, Džouns i Helena pronalaze Arhimedovu grobnicu, drugu polovinu artefakta i ručni sat iz 20. veka na Arhimedovom skeletu. Foler se pojavljuje i zarobljava Džounsa, ranivši ga. Helena i Tedi beže i jure Folera. Nakon što je sastavio artefakt, Foler otkriva svoje planove da putuje kroz vreme unazad do 1939. godine kako bi ubio Adolfa Hitlera i pomogao Nemačkoj da pobedi u Drugom svetskom ratu. Na aerodromu, Foler aktivira artefakt i locira vremensku pukotinu na nebu. Džouns je zarobljen u Folerovom ukradenom avionu dok se Helena ukrcava kroz stajni trap. Tedi ih prati u drugom avionu.

Kako se približavaju pukotini, Džouns shvata da je pomeranje kontinenata moglo da promeni koordinate vremenske linije. Umesto u 1939. godinu, oni stižu u opsadu Sirakuze 212. godine p. n. e. Zaraćene vojske obaraju Folerov avion, verujući da je zmaj. Džouns i Helena skaču padobranom neposredno pre nego što se avion sruši, ubijajući sve naciste, dok Tedi bezbedno sleće. Arhimed pronalazi Folerovo telo i ručni sat u olupini. Daje Džounsu artefakt, ali odlučuje da zadrži sat. Džouns i Helena saznaju da je Arhimed kreirao artefakt da dovede njegove korisnike iz budućnosti kroz pukotine koje vode samo do 212. godine p. n. e. Dok pukotina počinje da se urušava, Džouns izražava želju da ostane, osećajući da nema čemu da se vrati u budućnosti. Helena ga, u strahu od vremenskog paradoksa, nokautira.

Džouns, koji se oporavlja, budi se u svom stanu 1969. godine, a Helena, Tedi, Salah i Marion su takođe tu. Marion i Džouns se mire.

Uloge

Glumac	Uloga
Harison Ford	dr Henri „Indijana” Džouns Mlađi
Fibi Voler Bridž	Helena Šo
Mads Mikelsen	Jirgen Foler
Antonio Banderas	Renaldo
Džon Ris Dejvis	Salah
Tobi Džouns	Bazil Šo
Bojd Holbruk	Klaber
Etan Isidor	Tedi Kumar
Šonet Rene Vilson	Mejson
Tomas Krečman	pukovnik Veber
Karen Alen	Marion Rejvenvud

Spoljašnje veze

• Indijana Džouns i artefakt sudbine na sajtu IMDb (jezik: engleski)