Isidor Stojanović
Isidor Stojanović (Kanjiža, 1809 — Beograd, 12. juna 1849) bio je profesor opšte istorije, rektor Beogradskog liceja 1840/41. i 1845/46.
| Isidor Stojanović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1809. |
| Mesto rođenja | Kanjiža, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 12. jun 1849. (39/40 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Kneževina Srbija |
| Obrazovanje | Beogradski licej |
Biografija uredi
Rođen 1808. godine u Starom Bečeju, u Bačkoj. Njegov deda imenjak Isidor je 1818. godine trgovac bečejski i "nadziratelj školski". Zajedno sa sinom Jakovom pretplatio se deda na Vukov čuveni "Srpski rječnik".[1] Osnovnu školu završio je Isa u mestu rođenja, a gimnaziju i licej u Segedinu. Pravne nauke studirao je na Univerzitetu u Pešti, gde je još tokom prve godine, objavio 1833. godine knjigu "Basne".[2] Istu knjigu je posvetio svojoj babi Anastaziji i ocu Jakovu Stojanoviću. Na poziv kneza Miloša, kao student III godine, došao je u Srbiju 1835. godine. Najpre je bio profesor Poezije u gimnaziji u Kragujevcu, a od marta 1839. do juna 1849. godine profesor Opšte istorije u Liceju.
Rektor Liceja je bio školske 1840/41. i 1845/46. godine.
Član Društva srpske slovesnosti[3] bio je od 1842. godine član Odbora prosveštenija, član Deputacije glavnog fonda školske uprave i deputat Liceja na Petrovskoj skupštini 1848. godine. Jedan je od osnivača Nedeljne škole za opismenjavanje odraslih. Objavio je u Beogradu 1846. godine knjigu "Brzouki bukvar"[4] namenjenu nedeljnim ili poftornim školama.
Pisao je pesme, članke iz istorije i prevodio sa nemačkog jezika. Sarađivao je u Zabavniku, Uraniji, Podunavki, Novinama srpskim, Glasilu Društva srpske slovesnosti i dr. Bio je Isidor pobratim Čubre iliti Sime Milutinovića "Sarajlije", kojem je posmrtni govor održao.
Sakupljao je i obavljivao izvore za istoriju Prvog ustanka. Išao je od sela do sela i rekonstruisao događaje po sećanjima svedoka. Deo te građe objavljen je posebno, u II i III knjizi "Glasnik", glasila Društva srpske slovesnosti.
Isidor je bio oženjen Katarinom, bogatom Vlahinjom, kćerkom Gice Nikolajevića. Njihova kuća građena od naboja bila je 1842. godine jedina na zapadnom Vračarskom platou.[5] Iza kuće se nalazila "Vračarska rupa" (nastala vađenjem zemlje), u kojoj je Vučić držao zarobljenike tokom svoje bune. Umro je prof. Stojanović prerano, od kolere[6] u Beogradu, 12. juna 1849. godine.
Reference uredi
- ^ Vuk St. Karadžić: "Srpski rječnik istolkovan njemačkim i latinskijem riječima", Beč 1818.
- ^ Isidor Stojanović: "Nravoučiteljne basne u stihovi", Budim 1833.
- ^ Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1849. godine
- ^ Isidor Stojanović: "Brzouki bukvar ili novij sposob...", Beograd 1846.
- ^ Branislav Nušić: "Stari Beograd", Beograd 1984.
- ^ "Godišnjak grada Beograd", Beograd 14/1967.