Kapetan

Kapetan je u srpskom jeziku istorijski označavao glavnog upravnika neke zajednice ili poslanika dok mu traje mandat. U jednoj opštini su postojala najmanje dva kapetana, vojni kapetan i opštinski kapetan. Dok je u opštinama koje su imale pristup moru ili rekama postojao i pomorski kapetan. Samo pomorski kapetan je doživotno nosio titularno zvanje kapetan, za razliku od opštinskog i vojnog kapetana koji su imali vremenski ograničen mandat. Primera radi, Miholjski zbor (sabor) Srpskih kapetana je osnovan pre 13. veka i trajao je do kraja prvog svetskog rata, sa time što je posle 17. veka došlo do podele Miholjskog zbora na tri kapetanije. Titula kapetan postaje harambaša često u srpskim epskim pesmama od 18. veka. Ali u sačuvanim zvaničnim dokumentima iz perioda koje srpska epika opisuje, stoji da je isključivo titula kapetana bila korišćena, dok titula harambaše nije. Danas je naziv kapetan ostao prisutan u državnim službama vojske, policije, vatrogasnih jedinica i specijalnih snaga, gde imamo činove kapetan prve klase, vojni kapetan, kapetan fregate, kapetan korvete, kapetan bojnog broda, kapetan general kao i sportski kapiten...^[1]

Etimologija

Kapetan je reč koja je nastala od grčke reči katepan (κατεπάνω: bukvalno znači „jedini na vrhu”, ili „na začelju”). U Vizantiji se katepan koristio za označavanje vojnog ili nekih drugih službenih činova, koji su po dužnostima jednaki srpskom kapetanu ili latinskom kapitanu. Reč katepan se u srpskom jeziku najranije pojavljuje tokom 971. godine, kad je postojao Katepanat Ras.

Spisak istorijskih kapetana sa ograničenim mandatom

Miša Atanasijević (Dunavski kapetan 1842. godina)

Spisak istorijskih kapetana sa neograničenim mandatom

Matija Zmajević (Kapetan Komodor, od 1714. godine)
Petar Zambelić (Kapetan 19. vek)
Ivo Vizin (Kapetan 19. vek)

Vidi još

Reference

^ Kostić, Vasko. SVEŠTENIČKI „PROTOKOLI’’ I KRTOLjSKI POMORSKI KAPETANI (PDF).

[1] Kostić, Vasko. SVEŠTENIČKI „PROTOKOLI’’ I KRTOLjSKI POMORSKI KAPETANI (PDF).

[1]