Kaćurina štamparija u Pančevu
Kaćurina štamparija u Pančevu sagrađena je krajem 19. veka i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1] Bespravno je srušena 2004. godine.[2]
| Kaćurina štamparija u Pančevu | |
|---|---|
 Kaćurina štamparija u Pančevu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Pančevo |
| Opština | Pančevo |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | kraj 19. veka |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Zgrada štamparije sagrađena je kao ugaona prizemna građevina nepravilne osnove. Građena je u dve faze, što je uočljivo u osnovi, ali je jedinstvenom obradom fasade postignuta celovitost objekta. Fasade su geometrijski dekorisane, sa plitkim, polukružno završenim nišama, u kojima se nalaze prozori i horizontalnim rustikom između njih. Zgrada je građena od opeke u krečnom malteru. Krov je složen sa pokrivačem od biber crepa.
Pored kulturno-istorijske vrednosti, kao zgrade u kojoj se nalazila jedna od najstarijih štamparija u Pančevu, ovoj spomenik kulture se svojim izgledom, volumenom i stilskim karakteristikama uklapao u urbanu matricu bloka kome pripada i kao njegov sastavni deo svedočio je o urbanizmu pristanišnog dela grada i njegovom spontanom razvoju.[3]
Istorijat uredi
Ovu štampariju su osnovali braća Pavle i Kamenko Jovanović 1870. godine, a pred početak Prvog svetskog rata, 1913. godine su je prodali Emiru Kaćuri. Pre toga, Kaćura je neko vreme posedovao štampariju u zgradi dr Dušana Dude Boškovića, na uglu ulica Braće Jovanović i Dimitrija Tucovića. Ona se smatra jednom od najstarijih štamparija na teritoriji Pančeva i zbog svog značaja postala je spomenik kulture.
Rušenje uredi
Iako je Odlukom Vlade Republike Srbije broj 633-1772/99 od 22.05.2001. godine ovaj objekat stavljen pod zaštitu države i proglašen spomenikom kulture[4], zgrada Kaćurine štamparije je samo tri godine kasnije, 2004. godine, srušena do temelja, suprotno konzervatorskim uslovima koje je postavio Zavod za zaštitu spomenika kulture. Investitori Zoran Tomić i šef pančevačke opštinske vlade, Goran Vuković, podneli su izveštaj sa razlozima rušenja ovog objekta, nakon čega je Zavod za zaštitu spomenik kulture u Pančevu izdao nalog za obustavljanje radova, uz rok do kada se građevina mora vratiti u prvobitno stanje, u skladu sa projektom za koji je Zavod prethodno dao saglasnost.[5] Građevinu ni nakon 17 godina investitor nije vratio u prethodno stanje, a nova izgradnja na ovoj lokaciji nije omogućena.
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ „Kaćurina štamparija u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Pristupljeno 17. 7. 2020.
- ^ Milićević, Ivana (05. 04. 2014). „Lokalni Pančevci rešili da svraćaju u svoj grad”. rtvpancevoarhiva.rs. Arhivirano iz originala 26. 06. 2021. g. Pristupljeno 26. 06. 2021.
- ^ „Kaćurina štamparija u Pančevu”. zzskpancevo.org. Pristupljeno 26. 6. 2021.
- ^ „Odluka o utvrđivanju Kaćurine štamparije u Pančevu za spomenik kulture: 32/2001-22”. pravno-informacioni-sistem.rs. 22. 05. 2001. Pristupljeno 26. 6. 2021.
- ^ Spremo, Zoran. „Zavod pred podnošenjem krivične prijave”. pancevac-online.rs. Arhivirano iz originala 30. 5. 2021. g. Pristupljeno 26. 6. 2021.
