Komagena
Kraljevstvo Komagena (grčki: Βασίλειον τῆς Kομμαγηνῆς, jermenski: Կոմմագենեի թագավորություն) je bilo drevno jermensko kraljevstvo u helenističkom periodu. Komagena se prostirala oko drevnog grada Samosata koji je bio prestonica Kraljevstva.
| Կոմմագենեի թագավորություն Βασίλειον τῆς Kομμαγηνῆς Kraljevstvo Komagena | |||
|---|---|---|---|
 Teritorija Komagene | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Azija | ||
| Regija | Bliski istok | ||
| Zemlja | Jermenija | ||
| Glavni grad | Samosata | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | grčki, jermenski, sirijski, persijski | ||
| Politika | |||
| Oblik države | Kraljevina | ||
| — Kralj | Ptolemej od Komagene | ||
| Antioh IV od Komagene | |||
| Istorija | |||
| Postojanje | |||
| — Osnivanje | 163. p. n. e. | ||
| — Ukidanje | 72. n. e. | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
|
| ||
Istorija uredi
Komagena je najverovatnije dobila naziv po starom nazivu za Samosatu, Kumuh[1]. Kraljevstvo je bilo tampon država između Jermenije, Partije, Sirije i Rimske republike[2]. Vladari Komagene bili su srodnici jermenskih kraljeva iz dinastije Orontida. Teritorija Kraljevstva odgovara površini današnjih turskih vilajeta Adijamana i Gazijantepa[3]. Malo je poznato o Komageni pre početka 2. veka p. n. e. Komagena je bila jedna od Sirijsko-hetitskih država. Kumuh se prvi put pominje u asirskih tekstovima. Kralj Sargon II osvojio ju je 708. godine p. n. e. U 6. veku p. n. e. Komagena je u sastavu Ahemenidskog carstva sve dok Aleksandar Makedonski u 4. veku p. n. e. Nakon raspada Aleksandrovog carstva, Komagena je ušla u sastav grčko-sirijskog Seleukidskog carstva. Helenistička Komagena graničila se sa Kilikijom na zapadu i Kapadokijom na severu. Oko 162. godine p. n. e. satrap Ptolemej je iskoristio smrt seleukidskog vladara Antioha IV Epifana da se izbori za nezavisnost[4]. Ptolemejeva dinastija bila je u srodstvu sa partijskim kraljevima preko Mitridata I Kalinika koji se oženio grčko-sirijskom princezom Laodikom VII Teom. Mitridat Kalinik je prihvatio jermensko sizerenstvo tokom vladavine Tigrana II Velikog[5]. Mitridatov i Laodikin sin, Antioh I Teos od Komagene vladao je državom od 70. do 38. godine p. n. e. Antioh je bio saveznik Pompeja u ratu protiv Mitridata VI od Ponta (64. p. n. e). Za uzvrat, Rimska republika priznala je Komageni nezavisnost. Nakon smrti komagenskog kralja Antioha III (17. godina n. e.) car Tiberije je anektirao Komagenu i priključio je provinciji Siriji[6].
Car Kaligula je 38. godine obnovio nezavisnost Kraljevstva postavljajući na presto Antioha IV, sina poslednjeg kralja[7]. Antiohovo kraljevstvo je bila klijentska država Rimskog carstva. Kaligula je iste godine zbacio Antioha koji se na presto vraća tek nakon careve pogibije i dolaska Klaudija na vlast (41)[8]. Antioh je verno služio Rimljanima. Učestvovao je u Partskom ratu (54—64). U Godini četiri cara podržavao je Vespazijana[9], a pomogao je i njegovom sinu Titu u gušenju Judejskog ustanka (opsada Jerusalima)[10]. Vladao je do 72. godine kada je car Vespazijan konačno ukinuo Kraljevstvo i priključio ga teritoriji Sirijske provincije. Guverner Lucije Cezenije Pet optužio je Antioha za sklapanje zavere sa Partima. Antioh je pobegao u Partiju odakle je pismom ubedio cara da je nevin. Vespazijan mu je dozvolio da se vrati u Carstvo, ali ga nije vratio na presto. Antioh je nastavio živeti u Sparti, a kasnije i u Rimu[11].
Kraljevi Komagene uredi
- Ptolemej I (163-130. p. n. e.)
- Sam II Teozeb Dikaj (130-109. p. n. e.)
- Mitridat I Kalinik (109—70. p. n. e.)
- Antioh I Teos (70-38. p. n. e.)
- Mitridat II (38-20. p. n. e.)
- Mitridat III (20-12. p. n. e.)
- Antioh III (12. p. n. e. — 17. n. e.)
- Rimska vlast (17—38)
- Antioh IV (38—72)
Reference uredi
- ^ Blömer & Winter 2011, str. 142.
- ^ Lang, David M. (2008) [1983]. "Iran, Armenia and Georgia". In Ehsan Yarshater (ed.). The Cambridge History of Iran Volume 3: The Seleucid, Parthian and Sasanid Periods, Part 1. . Cambridge University Press. 2011. pp. 510.
- ^ Blömer & Winter 2011, str. 13.
- ^ Sartre, M., The Middle East under Rome . 2007. str. 23.
- ^ Blömer & Winter (2011). str. 24—25.
- ^ Millar 1993, str. 53.
- ^ Suetonius, Caligula, 16.
- ^ Cassius Dio. lx. 8.
- ^ Tacitus, Histories, v. 1.
- ^ Josephus, Jewish War, v. 11. § 3
- ^ Josephus, Jewish War, vii. 7
Izvori uredi
- Blömer, Michael; Winter, Engelbert (2011). Commagene: The Land of the Gods between the Taurus and the Euphrates. Homer Kitabevi. ISBN 978-9944-483-35-3.
- Millar, Fergus (1993). The Roman Near East, 31 BC – AD 337. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-77885-6.