Kompleks Ibrahim pašine džamije u Preševu
Kompleks Ibrahim pašine džamije je osmanska džamija koja se nalazi u Preševu. Izgrađena je 1805. godine i uvrštena u spisak spomenika kulture Srbije.
| Kompleks Ibrahim pašine džamije u Preševu | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Preševo |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | džamija |
| Vreme nastanka | 1805. godine |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
Opšte informacije uredi
Kompleks džamije nalazi se u centru Preševa, u najprometnijem delu, na adresi Ulica Ramiza Sadikua 38 u privatnoj svojini.
Prema natpisu na mermernoj ploči iznad ulaza na severnoj strai, džamija je podignuta 1805. godine od strane Ibrahim paše Džinolija koji je bio poreklom iz Skadra, sina Ali paše, službenika Porte u drugoj polovini 18. veka u Ćustendilu, a oca Malić paše, poginulog u borbi sa srpskim ustanicima 1809. godine na Čegru kod Niša.[1]
Nad pravougaonom osnovom većih dimenzija (18,53 x 11,16 m), uzdiže se spratna građevina svedenih arhitektonskih oblika, zidana kamenom, omalterisana i okrečena, sa mihrabom i mimberom uz južni zid, okrenutim prema Meki.[2] Na sprat sa galerijom, vode unutrašnje drvene stepenice. Na zapadnu fasadu oslanja se vitko, kopljasto minare, podignuto od kamena. Uz južnu fasadu, prema ulici sagrađena je 1878. godine kamena česma, sa lučnom nišom sa uklesanim tekstom – tarihom. Džamija je više puta obnavljana (fasade i krov). Ulazni deo dograđen je posle Drugog svetskog rata.[1][2]
U okvru komleksa nalaze se tekija groblje, a tekija je istovremeno i turbe, a sagrađena je oko 1878. godine. Prema podacima iz 1896. godine u popis građevine u Preševu upisane su dve džamije, pa se pretpostavlja da je ova tekija korišćena kao džamija.[1] Tekija je manjih dimenzija, skoro kvadratne osnove sa kubetom iznad središnjeg dela. Zidana je od kamena, omalterisana i okrečena, a uz istočni zid u unutrašnjosti nalaze se četiri sarkofaga sa drvenim izrezbarenim nišanima, dok se na zapadnom zidu nalaze derviški obredni premeti.[1]
Na manjem groblju koje se nalazi uz džamiju nalazi se desetak sarkofaga sa nišanom od klesanog belog mermera. Strana sarkofaga nad kojim je nišan ima tekst nadvišen floralnim motivom. Vrhovi nišana su isklesani u obliku turbana.[1][2]
