Korisnik:MilicaTasić96/pesak
 | Ovaj članak je deo projekta seminarskih radova na Geografskom fakultetu u Beogradu. Datum unosa: novembar—decembar 2016. Ova grupa studenata uređivaće u prostoru članaka. Nemojte prebacivati članak u druge imenske prostore. Pozivamo vas da doprinesete njegovom kvalitetu i pomognete studentima pri uređivanju. |
Šalinački lug | |
|---|---|
 Hrast lužnjak | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Podunavski |
| Grad | Smederevo |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 41′ 04″ S; 21° 00′ 26″ I / 44.684333° S; 21.007166° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 68 m |
.svg)  Šalinački lug Šalinački lug na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 026 |
| Registarska oznaka | SD |
Geografski položaj
urediLokalitet „Šalinački lug” se nalazi u selu Šalinac, desetak kilometara istočno od Smedereva. Nalazi se na prostranoj ravni Godominsko polje, na aluvijalnoj ravni Velike Morave (udaljene oko 2 km), u blizini njenog nekadašnjeg rukavca i oko 3 km od njenog ušća u Dunav. Na karbonatnim aluvijalnim nanosima, peskovitog karaktera, pod uticajem podzemnih voda i atmosferskih padavina, obrazovano je smeđe livadsko zemljište sa pojavom oglejavanja u donjim delovima profila. U evolutivnom pogledu ovo zemljište predstavlja dalju razvojnu fazu livadskih crnica.
„Šalinački lug” je jedina preostala sastojina nekadašnjih šuma hrasta lužnjaka i poljskog jasena, koje su do pre nekoliko stotina godina pokrivale poplavna područja u dolini Morave i Dunava. Prava je retkost ne samo na području Srbije, već i na širim, balkanskim prostorima.
Starost ove sastojine se procenjuje u rasponu od 200 do 300 godina. Prosečne dimenzije hrastova su: visina stabla 17,58 m; prečnik krošnje 15,43 m; obim debla 4,14 m i prečnik debla 1,32 m.
Na ovom području preovlađuje umereno kontinentalni tip klime, koji odgovara klimazonalnom tipu šuma mezokserofilnih hrastova, sladuna i cera (lat. Quercetum frainetto-cerris). Ove sastojine se ne pojavljuju na ovom lokalitetu jer na vlažnim aluvijalnim terenima dominiraju azonalni tipovi higrofilne šumske vegetacije. Na najvlažnijim mestima, pored obala kanala i rukavaca rastu šume vrba i topola (lat. Salicetum albae и Populetum nigrae-albae). Na umereno vlažnim zemljištima, na oko 20 ha površine, javlja se degradirana asocijacija hrasta lužnjaka i poljskog jasena (lat. Querco fraxinetum angustifoliae moesiacum). Nivo podzemnih voda na ovom staništu u vegetacionom periodu iznosi 1-3 m dubine, što je uz mogućnost njenog kapilarnog transporta još uvek dovoljno za korenje drveća može da je koristi.
Zbog izuzetno starih i robusnih stabala hrasta lužnjaka (lat. Quercus robur), koji se u tako velikom broju, skoro nigde ne mogu naći na ovim prostorima, površina od 19,12 ha ove šume je 1971. godine proglašena za opšti rezervat prirode prve kategorije i data na starateljstvi PIK-u Godomin.[1]
Faktori i posledice ugrožavanja
urediStanje očuvanosti, cenološke funkcionalnosti i stabilnosti rezervata „Šalinački lug” je nezadovoljavajuće, a problemi vezani za zaštitu masnifestuju se kroz sledeće zooantropogene uticaje: 1.Higrofilni ekosistemi, uključujići i nizijske hrastove šume, u globalnom pogledu su najugroženiji u biosferi, kao i u Srbiji. Zbog izuzetno cenjene drvene građe, šume hrasta lužnjaka su najeksploatisaniji tip listopadnih šuma na ovim prostorima. Vekovna seča je doprilela tome da su ove šume prisutne samo u malobrojnim preostalim rezervatima. 2. Zbog melioraciono-irigacionih radova, koji se obavljaju u području „Šalinačkog luga”, promenjen je vodni režim staništa, dok je nivo podzemnih voda postao znatno niži. Iz tog razloga je otežano usvajanje vode, što negativno utiče na spontano podmlađivanje sastojine. 3. Neposredno okruženje seoskih domaćinstava doprinelo je snažnom zooantropološkom dejstvu. Napasanje stoke se odvija neometano i svakodnevno, a pored toga su primećene deponije organskog i građevinskog materijala. Ove aktovnosti dovode do nitrifikacije zemljišta, negativne selekcije i fizičkog uništenja biljnih vrsta. Kao rezultat kombinovanog zooantropogenog uticaja formiran je prizemni, degradirani sprat flore, sa dominacijom ruderalnih vrsta i skoro potpunim odsustvom karakterističnih cenobionata.
Značaj i potencijal rezervata „Šalinački lug”
uredi„Šalinački lug” je zaštićen kao spomenik prirode. Predstavlja najreprezentativniju populaciju nekadašnjih šuma Srbije, koja ne predstavlja samo prirodnu retkost, već i potencijalni objekat daljih bioloških istraživanja. S obzirom na isključivo prisustvo veoma starih individua hrasta lužnjaka, specifična je i struktura genoma populacije. Ona se može nasleđivati i kombinovati. „Šalinački lug” ima potencijal da postane značajna turistička atrakcija, ali je potrebna njegova valorizaija zbog toga što nije dovoljno uređeno.
Reference
uredi- ^ Avdalović, V. (1986). Svojstva zemljišta Šalinačkog luga (kod Smedereva) i njihov uticaj na održavanje lužnjakovih šuma. Beograd: Glasnik šumarskog fakulteta. str. 15—18.