Википедија

Korisnik:TamaraAVT2920/pesak

Motilitet (motorni sistem) omogućava kretanje u prostoru, pokretanje pojedinih delova tela, održavanje položaja tela i pojedinih delova tela na koje deluju spoljne i gravitacione sila.[1]

Podela motiliteta uredi

Centralni/gornji motorni neuron (piramidni sistem) uredi

Piramidni sistem počinje u kori velikog mozga u čeonom režnju, pruža se preko moždanog stabla, ukršta se u produženoj moždini i završava na prednjim rogovima kičmene moždine. Odgovoran je za voljne motorne impulse koji se preosi na periferni motorni neuron, a odatle se šire ka raznim mišićima. Centri ovog sistema ne regulišu pokretanje pojedinih mišića, već kompleksne pokrete čitavih grupa mišića, uz učešće ekstrapiramidnog i cerebralnog sistema.[1]

Periferni/donji motorni neuron uredi

Počinje u prednjim rogovima kičmene moždine, odnosno u motornim jedrima moždanih nerava u moždanom stablu, a završava se dugim aksonima do odgovarajućih mišića. Ovaj sistem prima impulse, direktno ili indirektno, od tri sistema i prenosi ih do pojedinih mišića. Dakle, on pokreće pojedine mišiće, ali nije u stanju da koordinira pokrete, već samo prenosi impulse od ostalih motornih sistema.[1]

Ekstrapiramidni sistem uredi

Ovo je složeni mehanizam motornih puteva koji se naziva ekstrapiramidni zato što mimoilazi piramide produžene moždine i imaju ga mnoge životinjske vrste, ali je najsavršeniji kod čoveka. Ekstrapiramidni sistem povezuje subkortikalna jedra u beloj masi mozga i mnoga jedra moždanog stabla sa ostalim delovima motornog sistema, kao i sa perifernim motornim neuronom. Posreduje pri izvođenju grubih pokreta, a učestvuje i u nevoljnim pokretima, kao i u regulisanju refleksa i mišićnog tonusa.[1]

Motorni sistem malog mozga/cerebelarni sistem uredi

Ovaj sistem dovodnim i odvodnim putevima i vezama prima ili predaje impulse iz kore velikog mozga, subkortikalnih ganglija, jedara moždanog stabla i iz kičmene moždine. Funkcionisanje se odvija uglavnom po sistemu povratnog sprega i podleže kontroli određenih areala kore velikog mozga.[1]

Poremećaji motiliteta uredi

Poremećaji motorike su vrlo brojni, ali ih je zbog raznih etioloških faktora i raznih manifestacija teško klasifikovati. Prema gruboj podeli, ti poremećaji mogu biti:

Poremećaji motiliteta
 
Kasna faza paralize sa atrofijom
SpecijalnostiNeurologija
Simptomislabost i ukočenost mišića,nepokretnost,podrhtavanje delova tela,smanjena osetljivost
Vreme pojavenema određenog životnog doba
Trajanjeneki od ovih poremećaja mogu trajati par nedelja do par meseci, a neki su doživotni
Tipovipareze,paralize,hipokinezije,hiperkinezije
Uzrocipovrede,upale,infekcije,neurološke i psihijatrijske bolesti
Dijagnostički metodneurološki pregled,snimanje određenog dela tela/kičme...
Lečenjefizikalna terapija,lekovi za lečenje uzroka
Lekoviuzročna terapija
  1. motorne paralize i pareze
  2. hipokinezije
  3. hiperkinezije
  4. smetnje koordinacije.
 
Facijalna paraliza

Motorne paralize i pareze uredi

Predstavljaju gubitak ili slabljenje sposobnosti izvođenja aktivnih pokreta zbog motornog deficita različitog stepena.

Delimična slabost u izvođenju aktivnih pokreta je pareza, a potpuna nemogućnost je paraliza.[1]

Ovi poremećaji se mogu podeliti na još 4 podgrupe:

  1. Monopareza/monoplegija - predstavlja slabost ili oduzetost jednog ekstremiteta (ruka,noga..)
  2. Parapareza/paraplegija - slabost ili oduzetost dva ekstremiteta
  3. Hemipareza/hemiplegija - slabost ili oduzetost jedne polovine tela
  4. Kvadripareza/kvadriplegija - slabost ili oduzetost sva četiri ekstremiteta.
     
    Dečija paraliza

Hipokinezije uredi

Pod hipokinezijama se podrazumeva redukovanje broja i kvaliteta hotimičnih i izražajnih pokreta: oskudnna mimika, retko treptanje, proređeno mahanje ruku pri hodu, usporen hod i aktivni pokreti uopšte. Hipokinezije se nalaze kod neuroloških ili duševnih bolesnika zbog velikih doza neuroleptičkih lekova koji im se da ju da bi ublažili njihov psihomotorni nemir.[1]

Hiperkinezije uredi

Hiperkinezije su nehotični trzaji ili pokreti.

Razlikuje se više tipova hiperkinezija:

  1. Tremor- ritmične, nehotične oscilacije oko jedne osovine koje nastaju zbog naizmenične kontrakcije jedne grupe mišića i njihovih antagonista. Postoje organski i psihogeni tremori. Organski su:
    • Statični/položajni tremor: javlja se pri ispruženim rukama i najbolje se uočava kada se prsti rašire. Može biti fiziološki, pri održavanju istog položaja, ili patološki kod neuroza, alkoholizma ili tireotoksikoze.[2]
    • Tremor u miru: javlja se kod Parkinsonove bolesti.
    • Intencioni tremor (pred nekim ciljem): nastaje kod oštećenja malog mozga. Najčešće se javlja kod multiple skleroze ili hepato-cerebralne degeneracije (Vilsonova bolest).[2]
    • Alternirajući/rubralni tremor: javlja se pri zauzimanju nekog položaja (npr. ruke kada se ispruže). Najčešće se sreće kod multiple skleroze.[2]
  2. Horeički pokreti- nehotični, nesvrsishodni, neritmički, brzi pokreti različitih amolituda. Nastaju kod oboljenja ekstrapiramidnog motornog sistema.
  3. Atetozni pokreti- crvoliki, usporeni pokreti donjih delova ekstremiteta. Najčešći su na prstima.
  4. Tikovi- jednostavni ili složeni neritmički pokreti. Najčešći su: tik treptanja, grimasiranja, klimanja glavom itd. Mogu biti organski ili psihogeno uslovljeni.

Smetnje koordinacije uredi

Zbog poremećaja saradnje mišićnih grupa javljaju se nesigurni, nepravilni, suvišni pokreti ili položaji. To otežava stajanje, hod i uopšte obavljanje motornih aktivnosti. Nastaju zbog organskih oboljenja svih delova nervnog sistema ili su psihogene etiologije.[1]

Uzroci uredi

Postoji mnogo različitih uzroka motornih bolesti, da nekad čak nije ni moguće odrediti tačan uzrok.

Neki od uzroka su: razne povrede (glave,kičme,kičmene moždine,nerava...), pritisak na kičmennu moždinu i nerve zbog stvari kao što su upale, tumori i slično, moždani udar, napadi, multipla skleroza, Parkinsonova bolest, alkoholizam, razne neuroze i psihoze, cerebralna paraliza, dijabetes, infekcije i mnoge druge neurološke ili psihijatrijske bolesti.[3]

Simptomi uredi

Kao što se iz opisa svake bolesti može videti, neki od glavnih simptoma su: slabost i ukočenost mišića, smanjen osećaj u zahvaćenom području, usporenost, razni tikovi i podrhtavanja delova tela (najčešće ruku)...[3]

Lečenje uredi

Nije moguće izlečiti sve ove bolesti, ali je moguće olakšati život ovim bolesnicima.

Neke od mera lečenja su:

  • Fizikalna terapija: vežbe i masaže kako bi se poboljšala pokretljivost i simulirali nervi i mišići.[3]
  • Radna terapija: strategije za lakše sprovođenje svakodnevnih aktivnosti tokom bolesti.[3]
  • Pomoćni uređaji kao što su: šetači, štake, invalidska kolica, specijalizovane ručke i hvataljke i slično.[3]
  • Medikamentozna terapija (lekovi): u slučajevima kada se zna tačan uzrok, na primer: antimikrobni lekovi kod infekcija, kortikosteroidi kod upala itd.[3]

Reference uredi

  1. ^ a b v g d đ e ž Bukelić, Jovan (2010). Neuropsihijatrija. Beograd: Zavod za udžbenike. ISBN 978-86-17-16684-5. 
  2. ^ a b v „Tremor (drhtanje), Neurologija, bolest”. Stetoskop.info (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-05-10. 
  3. ^ a b v g d đ Noah (2020-06-19). „Pareza: vrste, uzroci, simptomi i liječenje”. Zdravlje vašeg tijela (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2022-05-10. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Корисник:TamaraAVT2920/песак&oldid=24537821”