Kojot
Kojot (lat. Canis latrans — „pas koji laje“) je član porodice pasa i srodnik je domaćeg psa. Kojoti žive u Severnoj Americi i nekim delovima centralne Amerike. Mogu biti organizovani u malim čoporima, ali najčešće love sami. Kojoti žive između 6 i 10 godina. Naziv kojot (engl. coyote) potiče od reči iz navatl jezika (navt. cóyotl, izgovor: /[ˈkojoːtɬ]/).
| Kojot | |
|---|---|
| |
| Planinski kojot (C. l. lestes) | |
Naučna klasifikacija 
| |
| Domen: | Eukaryota |
| Carstvo: | Animalia |
| Tip: | Chordata |
| Klasa: | Mammalia |
| Red: | Carnivora |
| Porodica: | Canidae |
| Rod: | Canis |
| Vrsta: | C. latrans
|
| Binomno ime | |
| Canis latrans | |
| |
| Savremena rasprostranjenost Canis latrans | |
| Sinonimi[4] | |
|
Spisak
| |
Opis
uredi
Mužjaci kojota u proseku teže 8—20 kg (18—44 lb), a ženke u proseku imaju 7—18 kg (15—40 lb), mada težina geografski varira. Severna podvrsta, sa prosekom od 18 kg (40 lb), ima tendenciju da bude veća od južne podvrste u Meksiku, čiji je prosek 11,5 kg (25 lb). Dužina tela se u proseku kreće od 1,0 do 1,35, a dužina repa je 40 cm (16 in), pri čemu su ženke manje u pogledu dužine i visine tela.[5] Najveći zabeleženi kojot je bio mužjak koji je ubijen u blizini Aftana u Vajomingu, 19. novembra 1937. godine, koji je bio dug 1,5 m od nosa do korena repa, i koji je težio 34 kg (75 lb).[6] Mirisne žlezde se nalaze na gornjoj strani korena repa i plavkasto su crne boje.[7]
Boja i tekstura kojotovog krzna donekle geografski varira.[5] Prevladavajuća boja dlake je svetlosiva i crvena ili žućkastosmeđa, isprepletena po telu sa crnom i belom. Kojoti koji žive na visokim nadmorskim visinama imaju više crnih i sivih nijansi od onih u pustinji, koji su više žućkastosmeđi ili belkasto-sivi.[8] Kojotovo krzno sastoji se od kratkih, mekih donjih dlaka i dugih, grubih zaštitnih dlaka. Krzno severne podvrste je duže i gušće nego kod južnih formi, s tim da je krzno nekih meksičkih i centralnoameričkih formi gotovo hirovito (čekinjasto).[9] Generalno, odrasli kojoti (uključujući hibride sa vukovima) imaju tamniju boju dlake, tamnu boju krzna mladunčadi, razbarušeni rep s aktivnom suprakodalnom žlezdom i belu masku lica.[10][11] Albinizam je izuzetno redak kod kojota; od ukupno 750 000 kojota koje su ubili federalni i kooperativni lovci između 22. marta 1938. i 30. juna 1945, samo su dva albina.[8]
Kojot je tipično manji od vuka, ali ima duže uši i relativno veću lobanju,[5] kao i uži okvir, lice i njušku. Mirisne žlezde su manje nego kod vuka, ali su iste boje.[7] Varijacija boje krzna mnogo je manje raznolika od vuka.[12] Kojot takođe drži svoj rep prema dole kada trči ili hoda, a ne horizontalno kao što to čini vuk.[13]
Tragovi kojota se mogu razlikovati od pasjih po njegovom izduženom, manje zaobljenom obliku.[14][15] Za razliku od pasa, gornji očnjaci kojota protežu se izvan foramen mentale.[5]
Spisak podvrsta kojota
urediOpisano je 19 podvrsta kojota[16], ali je taksonomska validnost ovih podvrsta pod znakom pitanja[17]
- meksički kojot (lat. Canis latrans cagottis)
- kojot Svetog mučenika Pedra (Canis latrans clepticus)
- salvadorski kojot (Canis latrans dickeyi)
- jugoistočni kojot (Canis latrans frustor)
- kojot sa Belizea (Canis latrans goldmani)
- kojot iz Hondurasa (Canis latrans hondurensis)
- durango kojot (Canis latrans impavidus)
- severni kojot (Canis latrans incolatus)
- kojot sa ostrva Tiburon (Canis latrans jamesi)
- prerijski kojot (Canis latrans latrans)
- planinski kojot (Canis latrans lestes)
- Mearnsov kojot (Canis latrans mearnsi)
- kojot donjeg dela doline Rio Granda (Canis latrans microdon)
- kojot kalifornijske doline (Canis latrans ochropus)
- kojot sa poluostrva (Canis latrans peninsulae)
- kojt teksaških prerija (Canis latrans texensis)
- severoistočni kojot (Canis latrans thamnos)
- severozapadni obalski kojot (Canis latrans umpquensis)
- kolima kojot (Canis latrans vigilis)
Ugroženost
urediKojot je jedna od retkih životinja kod kojih postoji trend povećanja brojnosti populacija. Kojoti su zauzeli sva staništa Severne Amerike, koja su ranije naseljavali vukovi, a povećanje areala je potpomognuto ljudskim menjanjem prirodnih staništa. Gustine populacija se kreću od 0,01–0,09 jedinki/km2 zimi na Jukonu[18] do 2,3 jedinke/km2 tokom leta u Teksasu[19][20]
Reference
uredi- ^ Tedford, Wang & Taylor 2009, str. 131.
- ^ Kays, R. (2018). „Canis latrans”. Crveni spisak ugroženih vrsta IUCN. IUCN. 2018. Pristupljeno 5. 2. 2021.
- ^ James, Edwin; Long, Stephen H.; Say, Thomas; Adams, John (1823). Account of an expedition from Pittsburgh to the Rocky Mountains, performed in the years 1819 and '20. 1. London: Longman, Hurst, Pees, Orre, & Brown. str. 168—174.
- ^ „Canis latrans”. Fossilworks.org. Arhivirano iz originala 08. 03. 2016. g. Pristupljeno 5. 9. 2016.
- ^ a b v g Bekoff M. (1977). „Canis latrans”. Mammalian Species. 79 (79): 1—9. ISSN 1545-1410. JSTOR 3503817. OCLC 46381503. doi:10.2307/3503817.
- ^ Young & Jackson 1978, str. 48
- ^ a b Young & Jackson 1978, str. 63–4
- ^ a b Young & Jackson 1978, str. 50–53
- ^ Young & Jackson 1978, str. 247
- ^ Fox 1978, str. 105
- ^ Fox 1978, str. 136
- ^ „Sharing the Land with Wolves” (PDF). Wisconsin Department of Natural Resources. 2015. Arhivirano iz originala (PDF) 04. 08. 2016. g. Pristupljeno 29. 6. 2016.
- ^ Cartaino 2011, str. 16
- ^ Young & Jackson 1978, str. 59
- ^ Vantassel, Stephen (2012). „Coyotes”. Wildlife Damage Inspection Handbook (3rd izd.). Lincoln, Nebraska: Wildlife Control Consultant. str. 112. ISBN 978-0-9668582-5-9. OCLC 794471798.
- ^ Young, S.P., Jackson, H.H.T. 1951. The clever coyote. Wildlife Management Institute, Washington, D.C. Conservation Biology 6
- ^ Nowak, R.M. 1978. Evolution and taxonomy of coyotes and related Canis, pp. 229–247. In: M. Bekoff (ed.). Coyotes: biology, behavior, and management.
- ^ O'Donoghue, M., Boutin, S., Krebs, C.J. and Hofer, E.J. 1997. Numerical responses of coyotes and lynx to the snowshoe hare cycle. Oikos 80:150-162
- ^ Knowlton, F.F. 1972. Preliminary interpretations of coyote population mechanics with some management implications. Journal of Wildlife Management 36:369-382.
- ^ Andelt, W.F. 1985. Behavioral ecology of coyotes in south Texas. Wildlife Monographs 94:1-45.
Literatura
uredi- Tedford, Richard H.; Wang, Xiaoming; Taylor, Beryl E. (2009). „Phylogenetic Systematics of the North American Fossil Caninae (Carnivora: Canidae)” (PDF). Bulletin of the American Museum of Natural History. 325: 1—218. doi:10.1206/574.1. hdl:2246/5999. Arhivirano iz originala (PDF) 25. 05. 2017. g. Pristupljeno 11. 10. 2019.
- Cartaino, Carol (2011). Myths & Truths about Coyotes: What You Need to Know about America's Most Misunderstood Predator. Readhowyouwant.com. ISBN 978-1-4587-2668-1. OCLC 876517032.
- Fox, M. W. (1978). The Dog: Its Domestication and Behavior. Garland STPM Press. ISBN 978-0-8240-9858-2. OCLC 3223381.
- Nowak, R. M. (1979). North American Quaternary Canis. Lawrence, Kans. : Museum of Natural History, University of Kansas.
- Seton, E. T. (1909). Life-histories of northern animals : an account of the mammals of Manitoba. New York City: Scribner.
- Young, S. P.; Jackson, H. H. T. (1978). The Clever Coyote. University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-5893-8. OCLC 3294630.
- Dixon, J. S. (1920). Control of the coyote in California. Berkeley, Cal. : Agricultural Experiment Station
- Flores, D. (2016). '. Basic Books. Coyote America: A Natural and Supernatural History. ISBN 978-0-465-05299-8.
- Harding, A. R. (1909). Wolf and coyote trapping; an up-to-date wolf hunter's guide, giving the most successful methods of experienced "wolfers" for hunting and trapping these animals, also gives their habits in detail. Columbus, Ohio, A. R. Harding pub. co.
- Kurtén, B (1974). „A history of coyote-like dogs (Canidae, Mammalia)”. Acta Zoologica Fennica. 140: 1—38.
- Leydet, François (1988). The Coyote: Defiant Songdog of the West. University of Oklahoma Press. ISBN 978-0-8061-2123-9. OCLC 17106424.
- Morey, Paul (2004). Landscape use and diet of coyotes, Canis latrans, in the Chicago metropolitan area (Teza). Utah State University.
- Murie, A. (1940). Ecology of the coyote in the Yellowstone. Washington, D.C. : U.S. G.P.O.
- Parker, Gerry. (1995). "Eastern Coyote: Story of Its Success", Nimbus Publishing, Halifax, Nova Scotia, Canada.
- Van Nuys, Frank (2015). Varmints and Victims: Predator Control in the American West. Lawrence, KS: University Press of Kansas.
- Wagner, M. M. (c. 1920). The autobiography of a tame coyote. San Francisco, Harr Wagner pub. co.
- Shelly, Priya (June 2016). Living with Coyote (18 minutes). Aeon (digital magazine).
- Olson, Jack (May 2015). "The Last Coyote" (8 hours). Narrated by Gary MacFadden. Originally published as Slaughter The Animals, Poison The Earth, Simon & Schuster, Oct. 11, 1971.
- Hoffmeister, Donald F. (2002). Mammals of Illinois. University of Illinois Press. str. 33—34. ISBN 978-0-252-07083-9. OCLC 50649299.
- James, Edwin; Long, Stephen H.; Say, Thomas; Adams, John (1823). Account of an expedition from Pittsburgh to the Rocky Mountains, performed in the years 1819 and '20. 1. London: Longman, Hurst, Pees, Orre, & Brown. str. 168—174.
Spoljašnje veze
uredi
Mediji na Ostavi
Podaci na Vikipodacima
Taksonomija na Vikivrstama- podaci o kojotu od strane Canid Specialist Group
- multidisciplinarni podaci o kojotu
- „Coyote”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 7 (11 izd.). 1911.
- „Canis latrans”. Integrated Taxonomic Information System. Pristupljeno 23. 3. 2006.
- Arizona Game & Fish Department, "Living with Coyotes" Архивирано на сајту Wayback Machine (2. август 2018)
- Western coyote Архивирано на сајту Wayback Machine (22. септембар 2017), Wolf and Coyote DNA Bank @ Trent University
- View occurrences of "Canis latrans" in the Biodiversity Heritage Library.
- Mussulman, Joseph (novembar 2004). „Thomas Say: Canis latrans”. Discovering Lewis & Clark. Arhivirano iz originala 21. 7. 2013. g. Pristupljeno 15. 1. 2013.