Kraljevski jugoslovenski aeroklub Naša krila

Nacionalni Aeroklub Srbije „Naša krila“ (NAKS) (engl. National Aeroclub of Serbia) je udruženje građana čiji je cilj razvoj civilnog vazduhoplovstva u Srbiji.

Istorijat

Dom Aero kluba u Beogradu ul. Uzun Mirkova 4

Sve što je u zemlji Srbiji osnovano u kafani ima šanse na uspeh. Tako je i sa ovim udruženjem. Osnovano je u Beogradu u kafani "kod Belog orla" 22. oktobra 1921. godine. Osnovali su ga srpski avijatičari ratni veterani sa Solunskog fronta pod nazivom „Srpski Aeroklub“. Osnivači su bili: Matija Hođera, Orestije Krstić, Dragoljub Ristić, Sava Mikić, Dragiša Vujić, Dr. Rudolf Arčibald Rajs, Dragoljub Mitrović-Janković, Dragoš Adamović, Jovan Šreplović, Atilije Raspor, Sava Simić, Mihajlo Bošković, Petar Đurković, Đorđe Mirković i poručnik Bogdan Bogdanović. Za počasnog predsednika Aerokluba izabran je dr. Rudolf Arčibald Rajs, za predsednika Matija Hođera, za sekretara Sava Mikić, za blagajnika Dragiša Vujić i za bibliotekara Sava Simić.

Prva redovna skupština Aerokluba održana je 14. maja 1922. godine na kojoj je izabran upravni i nadzorni odbor, usvojena pravila kluba i izabrano novo rukovodstvo. Novu upravu Aerokluba su sačinjavali: predsednik Matija Hođera, potpredsednik Tadija Sondermajer, sekretar Milan Ivanović, blagajnik Dragiša Vujić i bibliotekar Sava Simić. Na ovoj skupštini je promenjen i naziv tako da je od nje Aeroklub zvanično nosio naziv „Aeroklub Srba, Hrvata i Slovenaca” tj. dobija jugoslovenski karakter. Marta 1923. godine, doživotni počasni predsednik postao je knez Pavle Karađorđević.

Aeroklub je nekoliko puta menjao ime, 1928. zvaničan naziv mu je Aeroklub Kraljevine Jugoslavije „Naša krila”, i konačno 1935. Kraljevski jugoslovenski Aeroklub „Naša krila”.

Klub je postao član Međunarodne vazduhoplovne federacije (FAI) od svog osnivanja.

Ciljevi ove nacionalne ustanove civilnog vazduhoplovstva bili su: podizanje vazduhoplovne kulture, obrazovanje potrebnih kadrova, osnivanje domaće aero-nautičke industrije, razvijanje vazdušnih saobraćajnih linija, istraživanje životinjskog sveta iz vazduha, snimanje zemljišta i gradova, razvoj vazduhoplovnog sporta i organizovanje sportskih manifestacija, angažovanje vazdušne policije.

Od 1924—1941, Aeroklub izdaje svoj časopis Naša krila(prvi broj je izašao 1. juna 1924. godine), a od polovine tridesetih godina i poseban prilog za podmladak — Mlada krila.

Klub se razvijao sve do 1941. godine, a 1939. je imao oko 54.000 članova. Početkom Drugog svetskog rata klub je prestao da postoji jer je okupator, nacistička Nemačka, zabranio rad i raspustio organizaciju pošto je imala nacionalna i patriotska obeležja, po naredbi general-pukovnika Maksimilijana fon Vajksa, okupacionog komandanta Srbije.

Aeroklub danas

Posle raspada Socijalističke Jugoslavije došlo je do raspada i vazduhoplovnog sistema. Osamnaest predratnih članova Aerokluba Naša Krila, 72 člana osnivača i 4 osnivača-kolektivni članovi su 1. avgusta 1993. godine obnovili rad Aerokluba Naša Krila. Aeroklub Srbije je upisan 17. septembra 2010. godine u Registar udruženja kod Agencije za privredne registre Republike Srbije pod nazivom: Nacionalni Aeroklub Srbije „Naša Krila“ (NAKS) sa sedištem u Beogradu Uzun Mirkova br.4, nastavljajući tradiciju Srpskog Aerokluba osnovanog 22. oktobra 1921. godine.

Čime se bavi Nacionalni Aeroklub Srbije "Naša Krila" danas:

• nastavilo se sa izdavanjem lista „Naša krila“, dok je bilo sredstava i vazduhoplovstvo kako-tako funkcionisalo,
• preko elektronskih medija obaveštava se javnost o dešavanjima u avijaciji u svetu i kod nas,
• organizovali okrugle stolove radi promene Zakona u vazduhoplovstvu,
• organizovali do sada desetak aeromitinga u Beogradu na Kalemegdanu,
• organizovali akademije na dan osnivanja prvog srpskog AK, 22. oktobra,
• organizovali razne druge manifestacije, n.pr. jubilej Braće Rajt, spasavanje američkih avijatičara u Drugom svetskom ratu (uz pomoć MSP), pomagali manifestacije prvenstva države u jedriličarstvu itd.
• davali razne predloge u vezi jačanja vazduhoplovnog saobraćaja i industrije,
• i što je najvažnije, stalno se vodi briga o mladima; organizovali obuku za pilote početnike na računaru,
• preko AK JAT organizuje se paraglajding obuka i učestvuje na manifestacijama u ovom sportu,
• neprestano se vodi briga o imovini AK – tekovini naših prethodnika, da se imovina koju su oni stvorili koristi onako kako je namenjena za dobrobit vazduhoplovstva u Srbiji.

Vidi još

• Tadija Sondermajer
• Sava Mikić
• Zgrada Aero kluba
• Oblasni odbor aero-kluba Naša krila u Nišu

Literatura

• Almanah jugoslovenskog sporta 1943—1963 izdanje Sportske knjige iz Beograda 1964. godine.
• Janić, Čedomir; Petrović,Ognjan; The Century of Sport Aviation in Serbia, Aerokomunikacije, Beograd, 2011.
• Mikić Sava J., Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva, 1933 Štamparija Drag. Gregorić, Beograd
• Dimitrijević, Bojan; Miladinović P., Micevski M. (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8. 
• Miloš Crnjanski, Naša volja, Naša Krila, 3/4, Septembar-oktobar 1926.
• Aero-klub Kraljevine Jugoslavije, Almanah jugoslovanskog vazduhoplovstva 1931-1932., Beograd, (1933). str. 19
• Pravila Aero-Kluba Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, Naša Krila, br.8-9. 1925, Beograd,
• Aero-klub Kraljevine Jugoslavije "Naša krila", Pravila Aero-kluba Kraljevine Jugoslavije "Naša krila", Sloga, Beograd, 1935.
• Statut Nacionalnog Aerokluba Srbije "Naša Krila" (izmenjen na 34. skupštini 26. marta 2010.)

Spoljašnje veze

• http://vazduhoplovnetradicijesrbije.rs/index.php/istorija/nacionalni-aeroklub-srbije-nasa-krila-naks
• Kraljevski jugoslovenski aeroklub "Naša krila" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. jul 2018)
• Istorijat: Prvi aeroklubovi na Balkanu
• Vazduhoplovni savez Vojvodine
• vremeplov: osnovan srpski aeroklub
• Nacionalni Aeroklub Srbije "Naša Krila" (NAKS)