Ktesifon (grč. Κτησιφῶν) je bio glavni grad Partskog i Sasanidskog carstva. Bio je jedan od najvećih gradova u staroj Mesopotamiji. Prostirao se na oko 35 kilometara južno od današnjeg Bagdada. U periodu od 570. do 637. godine Ktesifon je bio najveći grad na svetu.

Ktesifon
Sasanidski Ktesifon
Ktesifon na karti Iraka
Ktesifon
Prikaz na mapi Iraka
Mesto Irak
Koordinate33° 05′ 37″ S; 44° 34′ 50″ I / 33.093611° S; 44.580556° I / 33.093611; 44.580556
Istorija
GraditeljMitridat I od Partije
Osnovan120-tih godina p. n. e.
Periodstari i srednji vek

Istorija

uredi

Ktesifon je kasnih 120-tih godina p. n. e. osnovao Mitridat I od Partije prekoputa Seleukije. Grad je dostigao vrhunac tokom vladavine Gotarzesa I. Prestonica Partskog carstva postao je za vreme Oroda II. Postepeno, Ktesifon se spaja sa starom helenističkom prestonicom Seleukijom i drugim okolnim naseljima. Tako je formirana kosmopolitska metropola. Ktesifon je zbog svog značaja bio stalna meta napada Rimskog carstva. Rimljani osvajaju grad pet puta od čega tri puta u 2. veku. Car Trajan je osvojio Ktesifon 116. godine. Trajanov naslednik Hadrijan vratio je Parćanima Ktesifon što je predviđeno odredbama mirovnog sporazuma. Vojskovođa Avidije Kasije ponovo osvaja grad 164. godine. Rimljani ponovo napuštaju Ktesifon nakon sklapanja mira sa Parćanima. Septimije Sever je nakon okončanja građanskog rata zaratio sa Partijom i osvojio Ktesifon 198. godine. Hiljade zarobljenika prodao je u ropstvo.

Od 226. godine Ktesifon je u sastavu Sasanidskog carstva. Sasanidi takođe određuju Ktesifon za prestonicu. U periodu sasanidske vladavine Ktesifon je procvetao. Aleksandar Sever je 233. godine napao Ktesifon, ali je poražen od strane Ardašira I. Rimski car Kar opljačkao je Ktesifon 283. godine. Car Galerije poražen je nedaleko od Ktesifona od strane persijske vojske (295). Sledeće godine je preduzeo kontranapad i osvojio Ktesifon. Rimski car Julijan stradao je 363. godine u bici nedaleko od Ktesifona protiv kralja Šapura. Grad je u 5. veku bio prestonica Asirijske crkve Istoka. Godine 541. izgrađen je novi grad nedaleko od Ktesifona. Vizantinci poslednji put osvajaju Ktesifon 591. godine. Car Iraklije je tokom Vizantijsko-persijskog rata opseo grad 627. godina. Persijanci su prihvatili uslove mira zbog čega je Iraklije podigao opsadu. Sledeće godine je kuga pokosila stanovništvo Ktesifona. Godine 629. Ktesifon je nakratko bio u vlasti uzurpatora Šahrabaraza.

Muslimani osvajaju grad 636. godine. Ktesifon je delom uništen. Tokom vladavine Omejada, Ktesifon je, pored Kufe, bio središte šiitizma. Od osnivanja Abasidskog kalifata, Ktesifon polako propada. Ubrzo je postao grad duhova. Kalif El Mansur je veći deo materijala za izgradnju Bagdada odneo iz ruševina Ktesifona. Nameravao je od cigala palate u Ktesifonu izgraditi svoju u Bagdadu, ali je odustao jer je poduhvat bio isuviše veliki.

U blizini ruševina Ktesifona vođena je 1915. godine velika bitka između Britanije i Osmanskog carstva u sklopu Prvog svetskog rata. Turci su odbili britanski napad na Bagdad.

Literatura

uredi