Kuća Dimitrija Krsmanovića
Kuća Dimitrija Krsmanovića se nalazi u ulici Kneza Sime Markovića 2, u Beogradu, na teritoriji gradske opštine Stari grad. Podignuta je 1898/1899. godine i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
| Kuća Dimitrija Krsmanovića | |
|---|---|
 Kuća Dimitrija Krsmanovića | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Beograd |
| Opština | Stari grad |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1899. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| beogradskonasledje | |
Lokacija i izgradnja uredi
Porodica Krsmanović kupila je plac na uglu Bogojavljenske ulice (danas Kneza Sime Markovića) i Kosančićevog venca na licitaciji održanoj 10. novembra 1894. godine od braće Bademlić. Na ovoj lokaciji se nekada nalazila kuća sa kafanom porodice Bademlić koja je srušena u bombardovanju Beograda 1862. godine.[2]
Redovna procedura oko projektovanja i izgradnje kuće bila je duga uz brojna neslaganja između porodice Krsmanović, komšiluka, Opštine Beograd i Ministarstva građevinarstva. Iako su urbanizacioni planovi za taj deo grada već bili urađeni, budući oblik ove četvrti još uvek nije bio sasvim jasan. Bilo je samo izvesno da je to „važno i ugledno mesto“. Rešenje za problem pronađeno je u odluci da se kuća „prilagodi u skladu sa postojećom zgradom Episkopije“. Nakon što je odluka doneta, porodica Krsmanović je počela da gradi svoj dom. Sudeći po njihovoj prepisci, gradnja je počela u drugoj polovini 1898. godine, a završila se krajem 1899. Porodica Dimitrija Krsmanovića uselila se u ovu zgradu tek 1903. godine. Posle Dimitrijeve smrti 1906. godine, kuća je pripala njegovom sinu Jovanu koji ju je 1955. godine prodao austrijskoj ambasadi. Od tada je Ambasada republike Austrije ostala na ovoj lokaciji.[2]
Arhitektura zgrade uredi
Kuća Dimitrija Krsmanovića, podignuta je kao reprezentativna porodična kuća prema projektu arhitekte Milorada Ruvidića u neposrednoj blizini Saborne crkve i Beogradske tvrđave. Podignuta na parceli veoma oštrog ugla, kuća je oblikovana sa dve bočne i jednom uskom centralnom fasadom.
Centralna fasada je postala nosilac celokupnog akademskog repertoara – trostranog erkera u prizemlju završenog balkonom sa balustradom na prvom spratu, prislonjenih stubova sa kapitelima i bogate dekorativne plastike. Čeonu fasadu naglašavaju i mansardni prozori barokiziranih oblika i piramidalna kupola sa lukarnama.
Bočne fasade su rešene na uobičajeni akademski način – tročlanom podelom po vertikali, stepenovanjem po visini i postavljanjem prozorskih otvora u uobičajenom ritmu.
Osim arhitektonskom, objekat se ističe i svojom likovnom vrednošću, izrazitim značajem za prostor koji čini okolinu Saborne crkve i Kosančićevog venca.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda/Kuća Dimitrija Krsmanovića
- ^ a b PAVLOVIĆ – LONČARSKI, VERA (1997). „Prilog proučavanju kuće Dimitrija Krsmanovića” (PDF). Nasleđe. 1: 69—74 — preko ISSN 1450-605x.
