Kuća u Dunavskoj ulici br. 1 u Novom Sadu (Zgrada gradske biblioteke)
Kuća u Dunavskoj ulici br. 1 u Novom Sadu (Zgrada gradske biblioteke) građena je krajem 18. ili početkom 19. veka i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
| Kuća u Dunavskoj ulici br. 1 u Novom Sadu | |
|---|---|
_293.jpg) Zgrada gradske biblioteke | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Novi Sad |
| Opština | Novi Sad |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Nepokretno kulturno dobro |
| Vreme nastanka | 18./19. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada |
Istorijat
urediJednospratna ugaona kuća prvi put se pominje u vezi obnove 1853. godine kada je sprat kuće obnovljen u stila romantizma, po projektu Hanera Andreasa. Po narudžbini Srpske gimnazije 1909. godine na uličnoj fasadi je postavlja nova dekoracija u stilu secesije. Prilikom obnove i preadaptacije objekta 1970. godine odlučeno je da se objektu vrate klasicistički elementi koji su postojali pre 1849. godine, a da se bogata secesijska plastika nad prozorima i ajnfortom ukloni.
U kući je dr. Jovan Subotić 1870. godine osnovao štampariju i izdavao list „Narod”. 70-tih godina 19. veka novosadski štampar, knjižar i izdavač Arsa Pajević kupio je kuću i zaveštao je Pravoslavnoj crkvenoj opštini. Od 1885. godine u njoj se nalazila Srpska čitaonica koju je 1958. godine zajedno sa knjižnim fondom preuzela današnja Gradska biblioteka.
Arhitektura
urediKuća ima osnovu latiničnog slova L, sa nizom pravougaonih otvora, nadvišeni lunetama u prizemlju i dvokrilnim prozorima sa pravougaonim nadsvetlom i arhitravnim frontovima na spratu. Identičan oblik i dekoracija otvora ponovljeni su i na bočnoj fasadi, iz Gimnazijske ulice. Na sredini glavne fasade je plitak rizalit sa polikružno konstruisanim ajnfort prolazom (sa kamenim odbojnicima) i dva prozora na spratu. Ispod balkona su originalna dvokrilna vrata od teškog drveta sa aplikacijama i šarkama iz vremena klasicizma. Na dvorišnom krilu je komunikativni balkon segmentne konstrukcije sa profilisanim kamenim konzolama i ogradom od kovanog gvožđa. Prostorije podruma i prizemlja su pod svodovima.
Vidi još
uredi- Spisak spomenika kulture u Južnobačkom okrugu – Grad Novi Sad
- Gradska biblioteka u Novom Sadu
- Dunavska ulica (Novi Sad)
Izvori
uredi- ^ „Kuća u Dunavskoj ulici br. 1 u Novom Sadu (Zgrada gradske biblioteke)”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada. Pristupljeno 30. 5. 2020.
