Knjige Makavejske

Knjige Makavejske su jevrejske istorijske knjige o Makavejcima, predvodnicima pobune protiv cara Antioha IV Epifana iz dinastije Seleukida. Neke od knjiga koje se nazivaju Makavejskim su sadržane u raznim biblijskim kanonima.

U Srpskoj pravoslavnoj crkvi prve četiri knjige ubrajaju se u Sveto Pismo kao knjige šireg kanona, u katolicizmu prve dve knjige ubrajaju se u devterokanonske, dok se u judaizmu i kod protestanata sve makavejske knjige smatraju za apokrifne.

U makavejske knjige spadaju:

Prva knjiga Makavejska - jedan od najcenjenijih dokumentovanih izvora koji podobno opisuje tok jevrejskog ustanka protiv despotizma Seleukida. Obuhvata istoriju Makaveja od 175. p. n. e. do 134. p. n. e. Izvorno pisana na hebrejskom.
Druga knjiga Makavejska - važi ne kao nastavak prve knjige, već pre kao njena dopuna. Posebno se osvrće na Judu Makaveja. U njoj se opisuju nekoliko koncepata zbog kojih je odbacuju protestanti, kao što je npr. molitva za umrle (2. Mak. 12:43-45).
Treća knjiga Makavejska - povezana sa prethodne dve knjige opštim zapletom. Opisuje progone Jevreja za vreme vladavine egipatskog cara Ptolemeja IV Filopatora.
Četvrta knjiga Makavejska - predstavlja filozofski govor, koji hvali nadmoć razuma nad strašću, navodeći kao primer makavejske mučenike. Zajedno sa prethodne tri knjige jeste deo Aleksandrijske starozavetnog kanona tzv. Septuaginte.

Pored navedenih, u makavejske knjige se ponekad ubrajaju:

Peta knjiga Makavejska - knjiga na arapskom jeziku koja opisuje period od 186. p. n. e. do 6. p. n. e. Isti naziv koristi se i za sirijsku verziju 6. knjige "Jevrejskog rata" od Josifa Flavija.
Šesta knjiga Makavejska - sirijska pesma, za koju se smatra da vuče zajedničko poreklo iz izgubljenog izvornika sa Četvrtom Makavejskom.
Sedma knjiga Makavejska - sirijsko delo usredsređeno na govorima makavejskih mučenika i njihove majke.
Osma knjiga Makavejska - kratak izveštaj o ustanku, koji se zasniva na Seleukidskim izvorima, sačuvan u Dnevniku Jovana Malale.

Makavejske knjige ne treba poistovećivati sa tri knjige Mekabjana, koje su deo starozavetnog kanona Etiopske dohalkidonske crkve.

Izvori uredi