Leon (Nikaragva)

Leon
Leon;
	Leon
	Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Nikaragva
Stanovništvo	‍

Leon (šp. León, punim imenom Santiago de los Caballeros de León) je grad na zapadu srednjoameričke države Nikaragva. Sedište je istoimenog departmana. Po podacima iz 2005. u gradu živi 174.051 stanovnik. ^[1]Po tome je Leon drugi po veličini u zemlji posle Managve.

Leon je 1524. osnovao konkistador Fransisko Ernandez de Kordoba. Prvobitni (stari) Leon (León Viejo) nalazio se na oko 30 kilometara od današnjeg grada. Posle erupcije vulkana Momotombo 1610. grad je teško stradao, pa je ponovo izgrađen u blizini domorodačkog naselja Subtijaba. Univerzitet u Leonu je osnovan 1813. Ruševine starog Leona su 2000. proglašene delom UNESKO Baštine čovečanstva.^[2]

Kada se Nikaragva 1839. povukla iz Ujedinjenih provincija Centralne Amerike Leon je postao njen glavni grad. Dogovorom iz 1858. odlučeno je da se glavni grad premesti u Managvu.

Geografija uredi

Leon se nalazi duž Rio Čikito, nekih 90 km (56 mi) severozapadno od Managve i nekih 18 km (11 mi) istočno od obale Tihog okeana. Leon je dugo bio političko i intelektualno središte nacije i njegovo Nacionalno autonomno univerzitet u Nikaragvi (UNAN) osnovano je 1813. godine, što ga čini drugim najstarijim univerzitetom u Centralnoj Americi. Leon je takođe važan industrijski, poljoprivredni i komercijalni centar za Nikaragvu, koji izvozi šećernu trsku, stoku, kikiriki, trputac i sirak. U gradu su živeli mnogi od najznačajnijih pesnika Nikaragve, uključujući Rubena Darija, Alfonsa Kortesa i Salomona de la Selvu.

Istorija uredi

Slika grada Leona.

Prvi grad po imenu Leon u Nikaragvi osnovao je 1524. godine Francisko Hernandez de Kordoba, oko 30 kilometara istočno od današnjeg nalazišta. Grad je napušten 1610. godine nakon niza zemljotresa koji su se pojavili vulkanskom erupcijom. Ruševine tog grada poznate su pod nazivom Leon Vijeho i iskopane su 1960. godine. Leon Vijeho je 2000. godine proglašen Uneskom svetskom baštinom.

Leon je bio glavni grad Nikaragve od kolonijalnih vremena. Tako prirodno, kada se Nikaragva povukla iz Ujedinjenih provincija Srednje Amerike 1839. godine, Leon je postao glavni grad nove nacije. Nekoliko godina se glavni grad pomerao amo-tamo između Leona i grada Granade. Liberalne administracije preferirale su Leon, dok su konzervativne administracije preferirale Granadu, dok kao kompromis nije dogovoreno da Managua bude stalni glavni grad 1852. godine.^[3]^[4]

1950. godine grad Leon imao je 31.000 stanovnika. Nikaragvanski predsednik Anastasio Somoza Garsija ustreljen je i smrtno ranjen u Leonu 21. septembra 1956.^[4]

Istorijsko nasleđe uredi

Leon je bogat i spomenicima i istorijskim mestima. Neki arhitektonski spomenici uključuju:

Cárcel la 21 je bio zatvor koji se nalazio u naselju Leon iz San Sebastijana. To je bio pritvorski centar u kojem su bili smešteni politički zatvorenici i bio je simbol mučenja.^[5] Izgradnja je započela 1910. godine, a prvi put je zauzeta 1921.^[6] Nacionalna heroina Blanka Arauz zatvorena je u tom objektu tokom gerilske pobune nakon ustavnog rata.^[7] Tokom režima Somoze u njemu su se nalazili politički zatvorenici i oni koje je Nacionalna Garda proglasila „nestalim“. Fasada zgrade uništena je tokom borbi između Nacionalne garde i sandinista 1979. godine. Od 2000. godine zatvor služi kao umetnički muzej, koji takođe privlači posetioce zainteresovane za makabre.^[5]^[6]

Oltar u crkvi u Leonu.

Cathedral Basilica of the Assumption of León je najveća katedrala u Centralnoj Americi i prvo je episkopsko sedište Nikaragve od 1531. godine, što je čini jednom od najstarijih biskupija u Americi. U kriptama katedrale sahranjeno je nekoliko slavnih ličnosti, poput pesnika i diplomate Rubena Darija u podnožju statue Svetog Pavla.

Church of Sutiava je najstarija netaknuta crkva u Leonu koja se smatra glavnim hramom posle katedrale. Njena izgradnja započeta je 1698. godine, za vreme uprave magistrata Dijega Rodrigeza Menendeza, a završena je 24. avgusta 1710. 1844. godine, tokom rata sa Salvadorom, kupola tornja je uništena, ali je obnovljena početkom 20. veka.^[8]

U Leonu postoji još nekoliko crkva koje su veoma važne za grad i istoriju Nikaragve, poput Church of San Nicolás Tolentino del Laborí, Church Hermitage of San Pedro Church of San Felipe, Church of Zaragoza, Church of Guadalupe...

Leon Vijeho, ruševine prvobitnog grada Leon koji je porušen erupcijom vulkana Momotombo 1610. godine. Osnovao ga je 1524. Francisko Hernandez de Kordoba i nalazi se 30 kilometara od stvarnog grada Leon. To je mesto svetske baštine i njegov osnivač je sahranjen u kripti ispod njegove statue, zajedno sa drugim ličnostima, uključujući Pedrariasa Davilu koji je naredio njegovo ubistvo.

Stanovništvo uredi

Reference uredi

^ Censo del 2019 - Instituto Nacional de Estadísticas y Censos, Nicaragua Leon (šp. León, punim imenom Santiago de los Caballeros de León) je grad na zapadu srednjoameričke države Nikaragva. Sedište je istoimenog departmana. Po podacima iz 2005. u gradu živi 174.051 ↑
^ De Alcedo, Antonio (1788). Diccionario geográfico-histórico de las Indias occidentales. ↑
^ Cybriwsky, Roman Adrian (2013-05-23). Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture (na jeziku: engleski). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-248-9.
^ ^a ^b "Managua". La Prensa (in Spanish). March 9, 2006. Archived from the original on November 11, 2013. Pristupljeno 15.2.2021. godine.
^ ^a ^b Cerda, Arlen (10 July 2011). "La tenebrosa cárcel la 21" [The Darkness of Prison 21]. La Prensa (in Spanish). Managua, Nicaragua. Archived from the original on 12 September 2017.
^ ^a ^b "Guardián de la cultura" (in Spanish). Managua, Nicaragua: Hoy. La Prensa. 7 October 2015. Archived from the original on 12 September 2017.
^ Arellano, Jorge Eduardo (1 March 2015). "Blanca Aráuz: adorada esposa de Sandino" [Blanca Aráuz: Adored wife of Sandino]. El Nuevo Diario (in Spanish). Managua, Nicaragua. Archived from the original on 13 March 2017.
^ „Iglesia de San Juan Bautista de Sutiaba | León, Nicaragua Attractions”. Lonely Planet (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-15.

Spoljašnje veze uredi

www.alcaldiadeleon.org Gradska internet prezentacija
www.leononline.net Turističke informacije

[1] Censo del 2019 - Instituto Nacional de Estadísticas y Censos, Nicaragua Leon (šp. León, punim imenom Santiago de los Caballeros de León) je grad na zapadu srednjoameričke države Nikaragva. Sedište je istoimenog departmana. Po podacima iz 2005. u gradu živi 174.051 ↑

[2] De Alcedo, Antonio (1788). Diccionario geográfico-histórico de las Indias occidentales. ↑

[3] Cybriwsky, Roman Adrian (2013-05-23). Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture (na jeziku: engleski). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-248-9.

[:0-4] "Managua". La Prensa (in Spanish). March 9, 2006. Archived from the original on November 11, 2013. Pristupljeno 15.2.2021. godine.

[:1-5] Cerda, Arlen (10 July 2011). "La tenebrosa cárcel la 21" [The Darkness of Prison 21]. La Prensa (in Spanish). Managua, Nicaragua. Archived from the original on 12 September 2017.

[:2-6] "Guardián de la cultura" (in Spanish). Managua, Nicaragua: Hoy. La Prensa. 7 October 2015. Archived from the original on 12 September 2017.

[7] Arellano, Jorge Eduardo (1 March 2015). "Blanca Aráuz: adorada esposa de Sandino" [Blanca Aráuz: Adored wife of Sandino]. El Nuevo Diario (in Spanish). Managua, Nicaragua. Archived from the original on 13 March 2017.

[8] „Iglesia de San Juan Bautista de Sutiaba | León, Nicaragua Attractions”. Lonely Planet (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-15.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]