Leunovo
Leunovo (mkd. Леуново) je naseljeno mesto u Severnoj Makedoniji, u severozapadnom delu države. Leunovo pripada opštini Mavrovo i Rostuša.
 Bogorodičnia crkva u Leunovu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Severna Makedonija |
| Opština | Mavrovo i Rostuša |
| Stanovništvo | |
| — 2002. | 6 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 41° 41′ 42″ S; 20° 47′ 52″ I / 41.695° S; 20.7978° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 1.260 m |
  Leunovo Leunovo na karti Severne Makedonije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 1256 |
| Pozivni broj | (+389) 45 |
| Registarska oznaka | GV |
Danas je Leunovo važno turističko naselje u okviru veće visokoplaninske turističke oblasti Mavrova.
Geografski položaj
urediNaselje Leunovo je smešteno u severozapadnom delu Severne Makedonije. Od najbližeg većeg grada, Gostivara, naselje je udaljeno 25 km jugozapadno.
Leunovo se nalazi u okviru visokoplaninske oblasti Mavrovo. Naselje je položeno visoko, na severoistočnim visovima planine Bistre. Zapadno se protezala Mavrovska visoravan, koje 1947. godine, podizanjem brane, pretvoreno u Mavrovsko jezero. Nadmorska visina naselja je približno 1.260 metara.
Klima u naselju je oštra planinska.
Leunovo se danas nalazi u najvećem nacionalnom parku u Severnoj Makedoniji, Nacionalnom parku „Mavrovo“.
Istorija
urediIz Leunova potiče Petar Novaković "Čardaklija" austrijski kapetan, pa dobrovoljac u srpskoj narodnoj vojsci, jedan od istaknutih ličnosti u Prvom srpskom ustanku.[1] Uz njega se javlja kao austrijski frajkor kapetan i zemljak, iz istog sela Vlajko Stojanović.
Početkom 20. veka većina meštana Leunova su bili vernici Srpske pravoslavne crkve.[2] Bilo je 1898. godine tu 50 srpskih domova.[3] To su "čisti Srbi" (1906) koji odavno tu žive i ne znaju svoje staro poreklo. Broj kuća u Lesnovu je 1906. godine iznosio 156.
Po drugom izvoru, 1899. godine u mestu (koje pripada Gostivarskoj nahiji) je stanovništvo podeljeno: 50 srpskih kuća i isto toliko "bugaraških".[4] Godine 1888. tu je bugarska škola.[5] Srpska narodna škola je otvorena 1892. godine.[6] Po izveštaju iz 1897. godine u Leunovu je dvorazredna narodna škola - zajednička (jer se oba naroda lepo slažu), a ukupno istu pohađa 25 učenika.[7] Leunovska škola je 1911. godine srpska.[8] Pop Stavra Spirić je februar-jula 1914. godine vršio učiteljsku dužnost u Leunovu.[9] Njegov kolega, učitelj u leunovskoj školi do Prvog svetskog rata bio je Sergije Lazarević; a 1917. godine vodio se kao "nestali".[10] Avgusta 1914. godine za katedru je seo diplomirani učitelj Dimitrije Cvetković.
Meštani Leunova (Gavra i Joksim Karadžić, Isajlo Jakovljević, Kiprian Panović, Ivan i Marko Manoilović, Marko Petković, Đerasim Damnjanović i Ćira Petković) su 14. jula 1889. godine u pismu Društvu Sveti Sava napisali:
Obraćamo se s molbom društvu Sv. Save kao braniocu i pomagaču u održanju pravoslavne vere. U selu Leunovu, Okrugu Tetovskom u Staroj Srbiji, imamo crkvu koju smo jedva podigli i sveštenika g. Lazara Popovića, koga jedva održavamo zbog naše sirotne imovine, zato se i obraćamo Društvu Sv. Save najučtivije moleći da nas pomogne da možemo održati našu crkvu, a to samo u tome da našoj crkvi pokloni jedan par odela za Službu božiju, nešto od knjiga crkvenih kao i drugih potrebnih stvari, koje Društvo za nužno nađe, jer zbog naše velike sirotinje nismo u stanju nabaviti.[11]
U mestu je 1897. godine posle mnogo godina "milošću Sultanovom", ponovo proslavljen Sv. Sava - školska slava. Svečanost je započela svetom liturgijom u pravoslavnom hramu posvećenom Uspeniju Presvete Bogorodice. Litija je proslavu prenela u školsko zdanje. Paroh pop Lazar Isailović izveo je vodoosvećenje u školi, a zatim slavski kolač prerezao sa đacima.[12]
Srbi pečalbari iz mesta, braća Dionizije i Ugriša Todorović su iz tada ruskog grada Kišinjeva doneli dar. Nabavili su za seoski hram jevanđelje tvrdo ukoričeno sa pozlaćenim koricama, vredno pet turskih lira.[13]
Godine 1906. udovica Savka Janić iz Beograda poklonila je mesnom hramu jednu svešteničku odeždu, u spomen svog pokojnog muža Samuila, koji je bio rodom iz Leunova.[14]
S proleća 1905. godine Leunovo i okolna sela je terorisao Arnautin, Azir iz Orčuma.[15] Tražio je novac od stanovništva preteći im oružjem, a turske vlasti ga nisu dirale. Za vreme Drugog balkanskog rata sredinom septembra 1913. godine odmetnici Arnauti su potpuno uništili sela Leunovo i Nićiforovo.[16]
Despotović mlekar iz Leunova je 1927. godine otvorio radnju za proizvodnju butera "Narcisa" i sireva. Svoje proizvode je izlagao na Poljoprivrednoj izložbi u Skoplju 1928. godine.[17]
Stanovništvo
urediPo popisu stanovništva iz 2002. godine Leunovo je imalo 6 stanovnika.
Pretežno stanovništvo u naselju su etnički Makedonci (100%).
Većinska veroispovest u naselju je pravoslavlje.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Tihomir Đorđević: "Makedonija", Beograd 1929.
- ^ "Nova iskra", Beograd 1906.
- ^ "Delo", Beograd 1. januar 1899.
- ^ "Delo", Beograd 1899.
- ^ "Otadžbina", Beograd 1888.
- ^ "Pravda", Beograd 13. april 1934.
- ^ "Delo", Beograd 1897.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1911.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1914.
- ^ "Beogradske novine", Beograd 1917.
- ^ Hadži Vasiljević 1936, str. 418.
- ^ "Carigradski glasnik", Carigrad 1897. godine
- ^ "Carigradski glasnik", Carigrad 1899. godine
- ^ "Carigradski glasnik", Carigrad 1906. godine
- ^ "Pravda", Beograd 4. maj 1905.
- ^ "Balkanski rat u slici i reči", Beograd 6. oktobar 1913.
- ^ "Vreme", Beograd 27. maj 1928.
Literatura
uredi- Vasiljević Hadži, Jovan (1936). Spomenica Društva Svetoga Save, 1886-1936. Beograd.
Spoljašnje veze
uredi
- www.mavrovoirostuse.gov.mk Zvanična stranica Opštine Mavrovo i Rostuša
- Popis u Severnoj Makedoniji 2002. - Knjiga 10.