Marčelo Mastrojani
Marčelo Mastrojani (ital. Marcello Mastroianni) bio je italijanski glumac, rođen 28. septembra 1924. godine u Fontana Liriju, a preminuo je 19. decembra 1996. godine u Parizu (Francuska). Dobitnik je nagrade Britanske filmske akademije, zatim nagrade za najboljeg glumca na Kanskom festivalu, kao i dve nagrade Zlatni Globus.
| Marčelo Mastrojani | |
|---|---|
 Marčelo Mastrojani 1991. godine | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Marčelo Vinčenco Domeniko Mastrojani |
| Datum rođenja | 28. septembar 1924. |
| Mesto rođenja | Fontana Liri, Kraljevina Italija |
| Datum smrti | 19. decembar 1996. (72 god.) |
| Mesto smrti | Pariz, Francuska |
| Porodica | |
| Supružnik | Flora Karabela (1948—1996) |
| Veza do IMDb-a | |
Od 1948. godine nastupao je na pozorišnim scenama u ulogama mladih junaka i ljubavnika u delima Vilijama Šekspira, Goldonija, Čehova, Tenesi Vilijamsa. Na filmu prvobitno tumači likove dobrodušnih mladića i malograđana zbunjenih dinamikom savremenog života, a zatim u delima vrhunskih italijanskih reditelja igra i uloge osoba iz viših društvenih slojeva.
Nakon prvog velikog uspeha, u filmu Jadnici (ital. I Miserabili) 1948, zasnovanom na romanu Viktora Igoa iz 1862. „Jadnici“. Mastrojani je odigrao više od 300 filmskih uloga, 12 puta u paru sa Sofijom Loren. Vrhunac svog stvaralaštva Marčelo Mastrojani postiže u saradnji s Federikom Felinijem, u čijoj je režiji snimio osam filmova, od Slatkoga života 1960. do Intervjua 1987.
Privatni život uredi
Mastrojani je rođen u Fontana Liriju, malom selu u Apeninima u provinciji Frosinone, Lacio a odrastao je u Torinu i Rimu. Bio je sin Ide i Otone Mastrojanija koji se bavio stolarskim zanatom,[1] kao i nećak italijanskog vajara Umberta Mastrojanija. Tokom Drugog svetskog rata tokom podele Italije, bio je smešten u jedan nemački logor iz koga beži i sakriva se u Veneciju. Mastrojani se nakon toga ženi italijanskom glumicom Florom Karabeli 1950. godine. Oni se rastaju 1960. ali ostaju u legalnom braku do njegove smrti. Imali su jedno dete zajedno, ćerku Barbaru. Nakon rastanka započinje veze sa glumicom Fej Danavej, koja traje dve godine. Njegov brat Ruđero Mastrojaniji je bio visoko poštovani filmski urednik koji ne samo da je uređivao nekoliko filmova svog brata nego je i glumio sa njim u filmu Scipione detto anche l'Africano iz 1971.
Mastrojani se oženio Florom Karabeli (1926–1999) 12. avgusta 1950.[2] Oni su imali jednu ćerku, Barbaru (1951–2018),[3] ali su se razdvojili 1970. godine zbog njegovih afera sa mlađim ženama.[2][4] Mastrojanijeva prva ozbiljna veza nakon separacije je bola sa Fej Danavej, njegovom saradnicom u filmu Mesto za ljubavnike (1968). Danavej je želela da se uzmu i da imaju decu, ali Mastrojani je kao katolik odbio da se razvede od Karabele.[2] Godine 1971, nakon tri godine čekanja da se Mastrojani predomisli, Danavej ga je ostavila.[2] Nekoliko dekada kasnije Danavej je izjavila: „Ja i dan danas želim da je naša veza bila uspešna.”[5]
Mastrojani ima ćerku Kjaru Mastrojani sa dugogodišnjom partnerkom Katrin Denev. Mastrojani je živeo sa rediteljkom Anom Marijom Tatu poslednjih 21 godinu svog života. Mastrojani je umro od raka pankreasa 19. decembra 1996 u svojoj 72. godini.[6] Obe njegove ćerke kao i Denev i Tatu su bile pored njega kada je preminuo.[2] Fontana Trevi u Rimu, koja se vezuje za njegovu ulogu u filmu Sladak život Federika Felinija je bila simbolično isključena i umotana u crnu u njegovu čast.[7]
Na Filmskom festivalu u Veneciji 1997, Kjara, Karabela i Danavej su pokušale da spreče prikazivanje Tatuinog četvoročasovnog dokumentarnog filma, Marčelo Mastrojani koga ja pamtim.[8] Festival je to odbio i film je prikazan.[8] The three women reportedly tried to do the same thing at Cannes.[8] Tatu je izjavila da joj je Mastrojani zaveštao sva prava na njegov imidž.[8]
Karijera uredi
Godine 1945. Mastrojani počinje da radi za filmske kompanije i da uzima časove glume. Njegova prva uloga je u filmu I Miserabili (1948). Vrlo brzo postaje internacionalna zvezda glumeći u Big Deal on Madonna Street i u filmu Sladak život Federika Felinija zajedno sa Anitom Ekberg 1960. godine, gde igra ulogu iluzornog i samoprezirnog tabloidnog kolumnistu koji provodi dane i noći istržujući visoko društvo Rima. Mastrojani nakon uloge u Slatkom životu ostvaruje ulogu u još jednom Felinijevom filmu 8½. Njegovi najznačajniji filmovi su La Dolce Vita; La Notte; Divorce, Italian Style;Yesterday, Today and Tomorrow; Marriage Italian-Style; A Special Day;i Ready to Wear gde mu je partnerka Sofija Loren. Mastrojani i Loren su inače jedan od najuspešnijih i najdugovečnijih filmskih parova i istoriji filma igrajući zajedno u čak 14 filmova tokom 20 godina. Mastrojani, Din Stokvel i Džek Lemon su jedini glumci koji dva puta nagrađeni za najbolje glumce na festivalu u Kanu. Mastrojani je osvojio nagradu za filmove Dramma della gelosia — tutti i particolari in cronaca iz 1970. i Dark Eyes iz 1987.
Slavni glumac uredi
Marčelo je marljivo je učio, svaki dan je bio na probama i ubrzo ga je uočio slavni režiser Lukino Viskonti i 1948. angažirao u pozorišnim predstavama „Smrt trgovačkog putnika”, „Ujak Vanja”, te „Tramvaj zvan čežnja”. Iako se na filmu prvi put pojavio godinu ranije, u „Jadnicima” Rikarda Freda, glumački dar pokazao je tek u tri sedeća filma, sva tri pod režiserskom palicom Lukijana Emera: „Neđelja u avgustu” 1950, „Pariz je uvek Pariz” 1951. i „Devojke sa Španskog trga” 1952. Prvi značajniji uspeh postigao je glavnom ulogom u filmu „Dani ljubavi” Đuzepa De Santisa, za šta je dobio nagradu italijanske filmske kritike Nastri d'Arđento.
Njegova je zvezda zasjala punim sjajem tek 1960. nakon kultnog Felinijevog filma „La dolce vita” (Slatki život) 1960, u kojem je glumio razočaranog i bezvoljnog novinara rimskog tabloida koji sa fotografom Paparacom prati slavne u noćnom životu modernih okupljališta na Via Veneto. Prezime njegovog filmskog kolege, Paparaco (paparazzo je, inače, vrsta komarca udomaćenog na Siciliji), kasnije je postalo opšti pojam - naziv za fotografe koji vrebaju slavne osobe i potajno ih snimaju. Mastrojanijeva partnerka u „Slatkom životu” bila je raskošno građena Šveđanka Anita Ekberg, a scena u kojoj ona, u crnoj večernjoj haljini koja joj jedva pokriva grudi, stoji potpuno mokra u rimskoj Fontani di Trevi i doziva Marčela, i danas je jedan od najslavnijih filmskih prizora.
Nakon premijere za Mastrojanija su se počeli otimati reditelji. Sledeći film, „Noć” iz 1961. u režiji Mikelanđela Antonionija, bio je pun pogodak. Partnerka mu je bila Monika Viti, osebujna plavuša kojoj nije mogao odoleti niti nakon snimanja. Tek mu je uloga u „Razvodu na italijanski način” (1963) zaradila i prvo međunarodno priznanje: nagradu za najboljeg glumca godine Britanske filmske akademije. Partnerka u tom filmu bila mu je zemljakinja Sofija Loren, s kojom je glumio u još 11 filmova: „Jučer, danas, sutra” (u kojemu Sofija izvodi poznati striptiz), „Brak na italijanski način”, „Sveštenikova žena”, „Suncokreti”, „Poseban dan” ...
„Mislim da se takva hemija izuzetno retko događa među glumcima. Kod Marčela i mene ona se, od prvog dana, gotovo mogla opipati” - izjavila je slavna Napolitanka koja je bila jedna od retkih glumčevih partnerki koja je bila prijateljica sa njegovom suprugom. Marčelo se, naime, još 1950. na početku karijere oženio Florom Karabelo, dve godine mlađom devojkom koja je imala glumačke ambicije. Međutim, kako je već sledeće godine, u decembru, rodila devojčicu, odrekla se svojih snova i posvetila porodici. Brak je neko vreme bio idiličan, ali nakon što je Marčelo naglo poleteo na krilima slave, gospođa Mastrojani sve je više bila supruga samo na papiru. Nakon kratkotrajne avanture s Anitom Ekberg i Monikom Viti, Mastrojani se zaljubio kao u Fej Danavej, 17 godina mlađu američku filmsku zvezdu. Ta je veza, međutim, trajala kratko jer se par mogao sporazumevali samo pomoću ruku: on nije znao ni reči engleskog, ona italijanskog.
Slijedile su avanture sa celim nizom starleta kojih je na snimanjima bilo kao peska u pustinji. Mastrojani je uvek bio vrlo otvoren u vezi sa svojim odnosima izvan braka.
- Nikad niti jednoj ženi - priznao je - nisam ništa obećavao, pa me niti jedna nije mogla optužiti da sam joj ulivao lažne nade. Od supruge dobijam ljubav i razumevanje, a od ljubavnica strast. Žene su kao kišobran: nekoliko pravih poteza, i sve je napeto.
Poslednji period života uredi
Svoje posljednje dane Marčelo Mastrojani proveo je u Parizu, uz Katrin Denev i Kjaru. Iako teško bolestan (od uznapredovalog karcinoma gušterače), u svojem je poslednjem intervjuu priznao: - Obožavam prirodu, verujem u ljubav, osećaje, prijatelje. Volim ljude, volim život. Možda me zato život nagradio. Mislim da sam bio srećković.
A kada je 19. decembra 1996. preminuo, Tajms ga je proglasio „najvećim od svih italijanskih glumaca”. Gradska uprava Rima u njegovu je čast slavnu Fontanu di Trevi, mesto odakle se vinula neponovljiva zvezda Marčela Mastrojanija, prekrila crnim trakama i sat vremena u njoj zatvorila vodu.
Iz Pariza je ispraćen zadušnom misom na koju su došle Katrin Denev i Kjara Mastrojani, a na pogrebu na groblju u Veranu, blizu Rima, uz njegovu suprugu Floru i prvorođenu ćerku Barbaru sedela je Sofija Loren i sve vreme neutešno plakala. Flora je umrla 1999, a Katrin Denev još snima. A na pitanja o Marčelu Mastrojaniju odgovara: To jednom upozna Marčela, ne može ga zaboraviti. A ona, potpuno sigurno, zna šta govori.
Nagrade i priznanja uredi
- 1962 — Zlatni Globus za najboljeg glumca
- 1962 — Nominacija za Oskara za glavnu mušku ulogu (Divorzio all'italiana)
- 1963 — Nagrada BAFTA za najboljeg stranog glumca (Divorzio all'italiana)
- 1964 — Nagrada Bafta za najomiljenijeg glumca u svetu filma i za najboljeg stranog glumca (Ieri, oggi, domani)
- 1970 — Nagrada festivala u Kanu za najboljeg glumca (Dramma della gelosia – tutti i particolari in cronaca)
- 1977 — Nominacija za Oskara za glavnu mušku ulogu (A Special Day)
- 1987 — Nagrada festivala u Kanu za najboljeg glumca (Dark Eyes)
- 1987 — Nominacija za Oskara za glavnu mušku ulogu (Dark Eyes)
- 1989 — Nagrada filmskog festivala u Veneciji za najboljeg glumca (Che ora è?)
- 1993 — Počasna nagrada Cezar
- 1997 — Nagrada David di Donatelo za ostvarenja u karijeri
Filmografija uredi
- „Deseta žrtva” (ital. Ла decima vittima) 1965.
- „Pariz je uvek Pariz”
- „Sladak život”
- „Nož”
- „Suncokreti”
- „Bele noći”
- „Razvod na italijanski način”
- „Osam i po”
Reference uredi
- ^ Rothe et al. 1958, str. 261
- ^ a b v g d Castro, Peter (13. 1. 1997). „Lover and Legend”. People magazine. Arhivirano iz originala 02. 02. 2015. g. Pristupljeno 1. 1. 2010.
- ^ Anderson, Ariston (14. 10. 2018). „Costume Designer Barbara Mastroianni, Daughter of Marcello Mastroianni, Dies at 66”. The Hollywood Reporter. Pristupljeno 30. 1. 2019.
- ^ Fusco, Maria Pia (21. 4. 1999). „E' morta Flora Mastroianni”. La Repubblica. str. 45. Pristupljeno 30. 1. 2019.
- ^ Will Faye Dunaway EVER get her final close up? | Daily Mail Online
- ^ „Marcello Mastroianni, known as 'Latin Lover,' dies”. CNN. 19. 12. 1996. Pristupljeno 1. 1. 2010.
- ^ Wiegand, Christopher. Federico Fellini: ringmaster of dreams, 1920–1993. str. 83. ISBN 978-3-8228-1590-8.
- ^ a b v g „Family Feud”. The Southeast Missourian. 30. 8. 1997. Pristupljeno 1. 1. 2010.
Literatura uredi
- Wiegand, Christopher. Federico Fellini: ringmaster of dreams, 1920–1993. str. 83. ISBN 978-3-8228-1590-8.
- Rothe, Anne; Block, Maxine; Moritz, Charles; Candee, Marjorie Dent (1958). Current Biography Yearbook. Hw Wilson Co. str. 261.
Spoljašnje veze uredi
- Marčelo Mastrojani na sajtu PORT.rs
- Marčelo Mastrojani na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Marčelo Mastrojani na sajtu TCMDb (jezik: engleski)
- Marcello Mastroianni na sajtu AllMovie (jezik: engleski)
- Encyclopædia Britannica, Marcello Mastroianni
- Chris Fujiwara, "Dream lover: Marcello Mastroianni at the MFA"
- Geographical coordinates and pictures of his grave
- Marcello Mastroianni at Filmreference.com
