Masakr na Ovčari je ratni zločin koji se odigrao između 18. i 21. novembra 1991. blizu Vukovara, neposredno nakon bitke za grad, za vreme rata u Hrvatskoj. Između 255 i 264 vojnika i civila, uglavnom Hrvata, bili su ubijeni od strane pripadnika JNA i pripadnika srpskih paravojnih snaga. Oficiri JNA Veselin Šljivančanin, Mile Mrkšić i Miroslav Radić su optuženi od strane Haškog tribunala za predaju zarobljenika pripadnicima paravojnih snaga i da su znali da će ih oni streljati. Šljivančanin i Mrkšić su osuđeni dok je general Radić oslobođen optužbi.[traži se izvor]

Poljoprivredno dobro Ovčara

Nakon bitke za Vukovar, srpske snage su preuzele potpunu kontrolu nad gradom. Izbeglice su skupljene u gradskoj bolnici uz obećanje da će ih JNA bezbedno evakuisati po sporazumu koji je napravila sa vladom Hrvatske. Ti ljudi su odvedeni u obližnje poljoprivredno dobro Ovčara. Mnogi od njih su bili premlaćivani. Kasnije su odvedeni u pošumljen kraj izvan grada. Vojnici su potom ubili zarobljenike i buldožerom zakopali tela u masovnu grobnicu.[traži se izvor]

Uzrok

uredi

Pripadnici Zbora narodne garde i ostalih hrvatskih paravojnih formacija su od 1. maja do 18. novembra 1991. počinili veliki broj ratnih zločina nad srpskim civilnim stanovništvom.[1] U tim napadima je ubijeno 350 građana Vukovara srpske nacionalnosti.[1] Prema relevantnim podacima, među žrtvama je bilo 189 civila, od čega 45 žena i desetoro dece.[2]

Prva žrtva rata bio je penzioner Stevan Inić koji je ubijen 1. maja 1991. od strane komšije Hrvata Mije Geleničara, a samo tokom proleća i leta 1991. ubijeno je i nestalo 43-oje srpskih civila.[1] U Vukovaru je bilo formirano nekoliko logora gde su vršena mučenja i silovanja a srpski civili su izvođeni iz kuća i skloništa te streljani nakon čega su njihova tela bacana u Dunav.[1] Nakon ulaska pripadnika JNA u Vukovar pronađen je veliki broj masovnih i pojedinačnih grobnica gde su zakopana tela streljanih srpskih civila.[1] Samo u obdaništu "Pčelica" u Borovom Naselju pronađeno je najmanje petnaest tela srpskih civila koji su mučeni i streljani od strane hrvatskih snaga u periodu od 15. do 18. novembra 1991.[1] U Kozaračkoj ulici u grupnoj likvidaciji je streljano dvadesetoro civila, a na železničkoj stanici hrvatske snage su streljale šest osoba, među kojima tri žene.[1] Ipak, najstrašniji zločin koji su počinili pripadnici hrvatskih snaga jeste masakr u Ulici Nikole Demonje u Borovom Naselju gde su u noći 16. novembra pripadnici hrvatskih snaga okrutno ubili petnaestoro srpskih civila, među kojima i četvoro dece.[1] Ubijene su cele porodice Pavlović i Čečavac.[1] Devojčica Zorica (15) i njen brat Zoran (17) ubijeni su sa majkom, očuhom i bakom sekirama a zločin je preživela samo Milica Trajković koja se sakrila u podrumu i koja je tom prilikom ranjena.[1] Ona je o zločinu hrvatskih snaga svedočila nakon što joj je kroz dva dana ukazana prva pomoć. Porodica Čečavac - otac Miroslav (25), majka Slađana (20) i njihov sin Goran, star godinu ipo dana, ubijeni su hicima iz vatrenog oružja a zajedno sa njima ubijeni su i Ana Novaković, Ilinka Milošević (32) i njen desetogodišnji sin Branimir (10).[1] Fotografije masakrirane dece i civila obišle su čitav svet a javnost i u Srbiji i u Hrvatskoj bila je potresena scenama nasilja.[1] Mnogi civili se i danas vode kao nestali. Mnogi pripadnici hrvatskih snaga koji su učestvovali u teroru nad srpskim stanovništvom su prepoznati, čak i osuđeni 1992. pred sudom u Beogradu.

Masakr

uredi

Ovčara se nalazi 5 km jugoistočno od Vukovara. To je ogoljena površina na kom je posle Drugog svetskog rata vukovarski poljoprivredni kombinat sagradio postrojenja za uzgoj stoke.[traži se izvor]

Ta postrojenja su hangari za skladištenje, koji su ograđeni i mogu se lako čuvati. Hangari su izgrađeni od cigle i imaju velika klizna vrata, na kojima se nalaze manja. Srpske snage su pretvorili Ovčaru u logor za zarobljenike početkom oktobra 1991.

Na dan 18. novembra 1991. kada je okončana bitka za Vukovar, srpske snage su zauzele vukovarsku bolnicu. Pripadnici Teritorijalne Odbrane Vukovara sastavljene od lokalnih Srba, okupili su ranjene borce, civile i bolničko osoblje, stavili ih u autobuse i prebacili u Ovčaru. Zarobljenici su streljani, bačeni u jame i zatrpani. Masovna grobnica se nalazila severoistočno od Ovčare, oko 1 km od puta Ovčara - Grabovo.[traži se izvor]

Ovčara je zatvorena 25. decembra 1991.

Posledice

uredi

Ekshumacija tela je započela 1. septembra 1996. i trajala je 40 dana. Pronađeno je 200 tela, od kojih je do danas identifikovano 163. Slavko Dokmanović, gradonačelnik Vukovara od 1990. do polovine 1996, je izvršio samoubistvo u Hagu 29. juna 1998. dok je čekao na suđenje po optužbi za masakr i zločine protiv čovečnosti. Mile Mrkšić i Miroslav Radić su se predali Haškom tribunalu maja 2002, odnosno aprila 2003, dok je Veselin Šljivančanin uhapšen 13. juna 2003, a izručen 1. jula. Presuda je doneta 27. septembra 2007. po kojoj je Mile Mrkšić osuđen na 20 godina zatvora, Veselin Šljivančanin na 5 godina, dok je Miroslav Radić oslobođen. Odlukom Žalbenog veća Haškog tribunala kazna Veselinu Šljivančaninu je 5. maja 2009. povećana na 17 godina.[3]

Proces nije utvrdio ko je naredio da se zarobljenici iz Vukovarske bolnice predaju civilnim vlastima TO Slavonije, Baranje i zapadnog Srema.

Prema Vojislavu Šešelju zločin je bio režiran od strane generala Aleksandra Vasiljevića.[4][5]

Tužilaštvo za ratne zločine Srbije je 4. decembra 2003. podiglo optužnicu protiv komandanta Teritorijalne odbrane Miroljuba Vujovića i saradnika za ratni zločin nad ratnim zarobljenicima. Još dve optužnice su kasnije podignute: protiv komandanta dobrovoljačke jedinice „Leva supoderica” Milana Lazunčanina i saradnika 24. maja 2004. i protiv Predraga Dragovića i saradnika 25. maja 2004. Sve optužnice su spojene u jedan predmet.[traži se izvor]

Sud je 12. decembra 2005. osudio 14 od 16 optuženih na ukupno 219 godina zatvora.[6], ali je Vrhovni sud Srbije 15. decembra 2006. vratio predmet na novo suđenje.[7]

Reference

uredi
  1. ^ a b v g d đ e ž z i j k „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 17. 11. 2021. g. Pristupljeno 20. 02. 2021. 
  2. ^ https://mojaposavina1.blogspot.com/2020/08/vukovar-popis-smrtno-stradalih-lica.html/.  Nedostaje ili je prazan parametar |title= (pomoć)[mrtva veza]
  3. ^ „Court ups Serb's sentence to 17 years”. UPI.com. 5. 5. 2009. Pristupljeno 17. 3. 2013. 
  4. ^ „Vojislav Seselj brani srbski narod19/24”. YouTube. 10. 4. 2008. Pristupljeno 17. 3. 2013. 
  5. ^ „Pres kliping - Hag falsifikuje srpsku istoriju”. Vseselj.com. 9. 11. 2007. Pristupljeno 17. 3. 2013. 
  6. ^ „Presuda za Ovčaru: Krivi su!”. B92.net. 12. 12. 2005. Pristupljeno 17. 3. 2013. 
  7. ^ „Zašto je ukinuta presuda za Ovčaru”. B92.net. 15. 12. 2006. Pristupljeno 17. 3. 2013. 

Spoljašnje veze

uredi