Mačević
Mačević (rum. Măceşti) je naselje u gradskoj opštini Nova Moldava, okrug Karaš-Severen u Rumuniji. Naselje je značajno po prisutnoj srpskoj nacionalnoj manjini u Rumuniji.
Mačević Măcești | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država |  Rumunija |
| Okrug | Karaš-Severin |
| Opština | Nova Moldava |
| Stanovništvo | |
| — (2011) | 519 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 45′ 18″ S; 21° 36′ 32″ I / 44.755° S; 21.608889° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 89 m |
  Mačević Mačević na karti Rumunije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 325501 |
| Pozivni broj | 0255 |
| Registarska oznaka | CS |
Položaj naselja uredi
Selo Mačević se nalazi u rumunskom delu Đerdapa (kod mesnih Srba poznat kao Banatska klisura), na južnim padinama Banatskih planina. Položen je u Dunavskoj niziji, na levoj obali Dunava.
Istorija uredi
Selo se pominje 1515. godine. Po carskom revizoru Erleru iz 1774. godine, proizilazi da je mesto "Macsovez" militarskog statusa, nalazi se u Rakaždijskom okrugu, Novopalanačkog distrikta, i u njemu je stanovništvo pretežno vlaško.[1] Broj stanovnika u Mačeviću je sredinom 19. veka lagano rastao. Tako je 1847. godine tu bilo 220 pravoslavnih duša, a 1867. godine - 270.
Mačević je 1905. godine mala opština u Novomoldavskom srezu. Tu je bilo 778 stanovnika u 130 domova. Srba ima 740, a Rumuna i Cigana 38 duša. Od javnih zdanja tu su srpska pravoslavna crkva i pokomunaljena osnovna škola. Poslednja pošta i brzojav bili su van sela u Staroj Moldavi.
Stanovništvo uredi
Po poslednjem popisu iz 2002. godine selo Mačević imalo je 606 stanovnika.[2] Poslednjih decenija broj stanovnika opada.
Selo je od davnina bilo pretežno srpsko, što je sačuvano do danas. Nacionalni sastav na pojedinim popisima bio je sledeći:
| Godina popisa | 1910. god. | 1992. god. | 2002. god. |
| Ukupno st. | 731 | 718 | 606 |
| Srbi | 699 (95,6%) | 643 (89,6%) | 488 (80,5%) |
| Rumuni | 26 (3,6%) | 67 (9,3%) | 105 (17,3%) |
| ostali | 5 (0,7%) | 8 (1,1%) | 12 (2,0%) |
Religija uredi
Mesto za pravoslavnu crkvu je određeno 1800. godine, za vreme paroha pop Antonija Markovića (1792—1829). Međutim dugo je trajalo spremanje za gradnju. Na kraju, podignuta je bogomolja, kao jedna u nizu kuća u ulici. Bila je to kuća - kapela, sa ozidanim templom. Pravoslavni hram posvećen prazniku Vaznesenja Gospodnjeg, podignut je 1856. godine, sa dva zvona u tornju, za vreme paroha Evgenija Stefanovića (1845—1856).[3] Na ikonostasu je nekoliko ikona slikara Aksentija Marišeskua. Tek 1969. godine podignut je toranj nad zapadnim delom te građevine. Usledila je opšta obnova 1982. godine, tokom koje je crkva produžena prema istoku, u stvari dozidana joj je polukružna oltarska apsida. Novu skromnu oltarsku pregradu, izradio je stolar Živa Marković, a ikone dekorativno slikao amater Nikalaj Šuh. Tu se nalaze i neke, po izradi bolje ikone rad sveštenika Dragutina Ostojića.[4]
Po državnom šematizmu pravoslavnog klira iz 1846. godine, u mestu "Matsevatz" je pravoslavno parohijsko zvanje osnovano i crkvene matične knjige se vode od 1794. godine (ili 1792). Parohijani njih 507 duša, koriste crkvu u Moldavi za duhovne potrebe. Sveštenik je 1846. godine bio pop Vasilije Joakimović. On se javlja i kao prenumerant jedne srpske knjige.[5]
U Mačeviću je uređena crkvena opština, skupština je redovna, pod predsedništvom kaluđera Teofana Milenkovića. Parohija je šeste klase, ima parohijski dom i parohijsku sesiju od 31 kj. zemlje. Ima srpsko pravoslavno groblje a crkveno-opštinski imetak je 43 kj. zemlje. Administrator parohije bio 1904—1905. godine jeromonah Teofan Milenković, rodom iz Sokolovca, koji služi u mestu već 29 godina.[6]
Obrazovanje uredi
Narodna škola u Mačeviću je 1846. godine imala 40 đaka, koje je vodio učitelj Jovan Radonić. Godine 1889. u Mačeviću radi srpski učitelj Kosta Jungić. Siromašna crkvena opština u Mačeviću kao 1890. godine, privlači pažnju plemenitih rodoljuba, koji joj šalju često pretplatu za "Školski list". Školska zgrada je skromna građevina, i nalazi se uz samu crkvu. Mačevićka osnovna škola je od 1874. godine komunalna, opštinska. Izdržava se iz tzv. Graničarskog fonda, a ima jedno zdanje. Učitelj je 1905. godine Đorđe Grbić, a predaje deci koja idu na redovnu nastavu - njih samo 22, od 85 stasalih đaka.[7]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003. godine
- ^ „Recensământul Populaţiei şi al Locuinţelor”. Arhivirano iz originala 2012-09-18. g. Pristupljeno 2011-12-08.
- ^ Miloš Popović: "Versko-crkveni život Srba u Banatu", Zrenjanin 2001. godine
- ^ Stevan Bugarski, Ljubomir Stepanov: "Istorijski i kulturni spomenici Srba u rumunskom Banatu", Temišvar 2008. godine
- ^ Reesch de Lewald, Aloysius: "Universalis schematismus ecclesiasticus venerabilis cleri orientalis ecclesiae graeci non uniti ritus regni Hungariae partiumque eidem adnexarum, necnon magni principatus Transilvaniae, item literarius, seu nomina eorum, qui rem literariam et fundationalem scholarem ejusdem ritus procurant ... pro anno ...", Buda 1846.
- ^ Mata Kosovac: "Srpska pravoslavna mitropolija Karlovačka po podacima iz 1905. godine", Karlovci 1910. godine
- ^ Mata Kosovac, navedeno delo
Spoljašnje veze uredi
- Moldova Nouă Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. mart 2019) (jezik: rumunski)
- Etnička slika naselja habzburškog dela Rumunije 1880-2002. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. oktobar 2022) (jezik: mađarski)
